Monday, Feb 26, 2018

صفحه نخست » سازمان ملل: ایران سالی ۶ میلیارد دلار در سوریه هزینه می‌کند

هزینه جنگ سوریه برای ایران چقدر است؟

جنگ داخلی سوریه، تقریبا هفت ساله شده است. اعتراض‌های خیابانی در زمستان ۱۳۸۹، به سرعت تبدیل به یک جنگ داخلی تمام عیار شد. و ایران، از همان آغاز برای حمایت از حکومت بشار اسد کمک‌های تسلیحاتی را آغاز کرد. تا جایی که در نیمه اول سال ۱۳۹۰، اتحادیه اروپا سه عضو ارشد سپاه پاسداران و نیروی قدس سپاه را به دلیل "تامین تجهیزات و پشتیبانی از سرکوب معترضان در سوریه" تحریم کرد.

حمایت‌های ایران با بالا گرفتن جنگ داخلی سوریه ابعاد گسترده‌تری یافت و از کمک‌های تسلیحاتی و آنچه مقام‌های ایران "کمک‌های مستشاری" می‌خوانند به کمک‌های مالی و تجاری رسید.

فارغ از ابعاد سیاسی حمایت ایران از حکومت بشار اسد، این سوال مطرح است که حدود هفت سال دخالت تمام عیار ایران در جنگ داخلی سوریه، برای تهران چقدر خرج داشته است؟

در سال‌های اخیر، این سوال بارها به خصوص در میان گروه‌های مخالف یا منتقد حکومت ایران مطرح شده است. در داخل کشور در جریان اعتراض‌های دی ۱۳۹۶، خرج کردن برای سوریه در شعارهای معترضان شنیده شد. در این گزارش تلاش شده است که بعضی از ادعاهای مطرح شده درباره حجم کمک‌های مالی ایران به سوریه راستی‌آزمایی شود و به برآوردی از حجم کمک‌های مالی به دمشق به دست بیاید.

"برآوردها" از هزینه سالانه ایران در سوریه

اقتصاد ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، اقتصادی شفاف شناخته نمی‌شود و همچنین ارزش‌گذاری بعضی از خدمات (مثل اعزام نیرو) یا کمک‌های تسلیحاتی، بسیار دشوار و گاهی به دلیل نبود اطلاعات کافی، ناممکن است. با این حال در سال‌های اخیر، برآوردهایی از حجم کمک‌های ایران به سوریه مطرح شده است.

- سازمان ملل: سالی ۶ میلیادر دلار (نصف یارانه‌های نقدی)

شاید قابل اتکاترین رقم، برآورد دفتر نماینده سازمان ملل در امور سوریه، استفان دی میستورا باشد. جسی شاهین سخنگوی این دفتر گفته برآورد سازمان ملل این است که ایران به طور متوسط "سالی ۶ میلیارد دلار" (معادل ۲۲ هزار میلیارد تومان با نرخ دلار بانک مرکزی) در سوریه هزینه می‌کند.

برای مقایسه، این برآورد به معنی آن است که ایران، سالانه حدودا به اندازه نصف بودجه پرداختی یارانه‌های نقدی به سوریه کمک کرده است. اگر ایران این رقم را به صورت منظم در شش سال جنگ داخلی سوریه هزینه کرده باشد، به معنی پرداخت ۳۶ میلیارد دلار است. این رقم، حدود سه برابر بودجه دفاعی سالانه ایران است.

- برآوردهای مستقل: ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار در دو سال اول

یکی دیگر از عددهای مطرح شده، برآورد ندیم شهادی، استاد اقتصاد در دانشگاه تافتس در ماساچوست آمریکا است. آقای شهادی برآورد کرده است که ایران در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳، یعنی زمانی که حکومت بشار اسد تقریبا تمام منابع درآمد خود را از دست داده بود، بین ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار به سوریه کمک کرده است.

آقای شهادی به بی‌بی‌سی فارسی گفته است که به دلیل به گفته او "ورود گروه‌های متعدد که تحت حمایت مالی سپاه پاسداران ایران هستند، از جمله گروه‌هایی از عراق و افغانستان، برآورد هزینه‌های ایران در سال‌های بعد از ۲۰۱۳ میلادی بسیار دشوار است." اما برآورد آقای شهادی به عددی که سازمان ملل متحد اعلام کرده (سالی حدود ۶ میلیارد دلار) نزدیک است.

- برآورد اسرائیل: "میلیاردها دلار" سوریه، ۸۰۰ میلیون دلار حزب الله و ۷۰ میلیون دلار حماس

مقام‌های ارتش اسرائیل، در سال‌های اخیر عددهایی درمورد حمایت‌های مالی ایران از گروه‌های به گفته آنها "تروریستی" اعلام کرده‌اند.

در مورد سوریه، گادی آیزنکوت، فرمانده ستاد کل ارتش اسرائیل، هم‌زمان با اعتراض‌های دی ماه ۱۳۹۶ در ایران گفت که تهران از سال ۲۰۱۲ "میلیاردها دلار" در سوریه خرج کرده است. او گفت در حال حاضر ایران دو هزار نیروی ایران، ۱۰ هزار نیروی غیر ایرانی و ۸ هزار نیروی حزب الله لبنان را به خاک سوریه اعزام کرده است.

وزارت دفاع اسرائیل همچنین پاییز گذشته گفت که برآورد می‌کند ایران سالی ۸۰۰ میلیون دلار به حزب الله و ۷۰ میلیون دلار به حماس و گروه‌های دیگر نوار غزه پرداخت می‌کند.

syria_022618.jpgدر مورد هزینه‌ نیروهایی که ایران به سوریه فرستاده است، پارسال نیویورک تایمز گزارشی منتشر کرد و به نقل از یکی از نیروهای افغان که از طریق سپاه فاطمیون به سوریه رفته بود، مبلغ دستمزد ماهانه این نیروها را ۸۰۰ دلار اعلام کرده بود. منابع دیگر هم مبلغ‌هایی حدود این را تأیید می‌کنند. با این حساب اگر تعداد این نیروها آن طور که اسرائیل برآورد می‌کند، ۱۰ هزار نفر باشد، هزینه سالانه تنها پرداخت دستمزد آنها برای ایران حدود ۱۰۰ میلیون دلار خواهد بود، با این تاکید که این رقم تنها یک برآورد است.

- برآورد دولت باراک اوباما: "کوچک"

درزمان مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۵+۱، مسئله رفع تحریم‌ها و آزاد شدن پول‌های مسدود شده ایران در بانک‌های خارجی، سوال از رسیدن این پول‌ها به دست بشار اسد را مطرح کرده بود. در آن زمان دولت باراک اوباما، برآوردهای "چند صد یا چند ده" میلیاردی را دور از واقعیت دانست. باراک اوباما در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، گفت که "خطر ایران به خاطر پولدار بودنش نیست، بودجه سالانه دفاعی ایران حدود ۱۵ میلیارد دلار است، در حالی که بودجه دفاعی کشورهای خلیج فارس ۱۵۰ میلیارد دلار است."

و بعد از آن جک لو، وزیر وقت دارایی آمریکا هم بودجه‌ای که ایران برای سوریه کنار می‌گذارد را "کوچک" خواند و گفت "با وجود ناچیز بودن این بودجه، باید هشدار بمانیم و با یا بدون توافق هسته‌ای با اقدامات بی‌ثبات کننده ایران در منطقه مقابله کنیم."

خط اعتباری: حدود ۶ میلیارد دلار

واضح‌ترین کمکی که ایران به حکومت سوریه کرده است، باز کردن خطوط اعتباری است. صندوق بین‌المللی پول این اعتبارها را "تنها کمک مالی رسمی" به حکومت سوریه در فاصله سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ میلادی خوانده است. این صندوق مجموع کمک‌های ایران در قالب خطوط اعتباری (Line Of Credit) را ۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار اعلام کرده است که مطابق جدول زیر تخصیص داده‌ شده است.

ایران چه داده و چه گرفته؟

نگاهی به اجناس مبادله شده بین دوکشور در این سال‌ها نشان می‌دهد که به طور متوسط، ارزش هر کیلو کالایی که ایران به سوریه صادر کرده، دو برابر ارزش هر کیلو کالایی است که سوریه به ایران صادر کرده است. فهرست اقلام هم نشانمی‌دهد که عمده واردات ایران از سوریه، روغن زیتون و بعضی از دانه‌های روغنی و ادویهجات است. در مقابل سوریه از ایران تجهیزات پزشکی، صنعتی، فولاد و آهن و مصالح ساختمانی وارد کرده است.

هزینه‌های "غیر نظامی": ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پارسال در اجلاسی در مورد جلب کمک‌های بشردوستانه برای مردم سوریه که در لندن برگزار شد گفت که ارزش کمک‌های بشر دوستانه ایران از آغاز جنگ، حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بوده است. او گفت این پول ارزش کمک‌های دارویی، تجهیزات پزشکی، خوراک و اقلام مصرفی دیگر است.

این رقم از آن جهت اهمیت دارد، که جزو معدود کمک‌هایی است که احتمالا، مستقیم به حکومت بشار اسد رسیده است چون ایران مخالفان بشار اسد را به رسمیت نمی‌شناسد و مانند دمشق مخالفان را "ترورویست" می‌داند. با این حساب بعید است که این پول غیر از دمشق به جای دیگری رفته باشد.

البته حکومت سوریه، به صورت غیر مستقیم به کمک‌های بین‌المللی دسترسی دارد. سازمان ملل برای کمک‌رسانی در خاک سوریه، در بعضی از مناطق - و حالا در بیشتر مناطق - نیاز به اجازه یا کمک ارتش سوریه دارد. سازمان ملل همچنین برای کمک‌رسانی نیاز به خرید خدمات و کالا در خاک سوریه دارد و این خدمات را تنها می‌تواند از فهرستی از شرکت‌های مورد تأیید حکومت سوریه بخرد. گزارش‌هایی از وابسته بودن این شرکت‌ها به حکومت سوریه منتشر شده و با این حساب میلیاردها دلار پول از مسیر سازمان ملل، غیر مستقیم به حکومت سوریه رسیده است. البته باز هم برآورد دقیقی وجود ندارد.

مطلب قبلی...
مطلب بعدی...


Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: info@gooya.com تبلیغات: advertisement@gooya.com Cookie Policy