تیلرسون از طریقِ کارشکنی‌هایش بر سرِ راهِ این روند سنگ می‌انداخت. چنانکه قابلِ پیش‌بینی بود، اختلافاتِ رئیس جمهور و وزیرِ خارجه‌اش به زودی سر باز کرد؛ و دلیلِ اصلیِ آن هم مساله‌ی ایران بود. در جایی که ترامپ و کمیته امنیتیِ ابتدایی‌اش- شاملِ مایک فلین، استیو بَنون و سباستین گورکا- اول از هر چیز به دنبالِ خروج از «برجام» و مقابله با رژیمِ ولایتِ فقیه بودند، تیلرسون، بر مبنای خوی تاجرصفتی‌اش، خطِ اتحادیه اروپا را برای حفظِ برجام با آخوندها پیش می‌برد. در طولِ این مدت ترامپ خود چندین مرتبه علنی از تیلرسون بابتِ این قضیه گلایه کرد؛ و اعتراف کرد هر بار که پایبندیِ رژیمِ ولایتِ فقیه به برجام را اعلام کرده فقط و فقط به دلیل اصرارِ تیلرسون بوده.

در هفته‌های اخیر، تیلرسون در راسِ حرکتی قرار گرفته بود تا شرکایِ اروپاییِ آمریکا را قانع کند تا به قصدِ مقابله با حرکاتِ موشکی و دخالت‌های منطقه‌ایِ رژیمِ ولایتِ فقیه و همچنین جلوگیری از دستیابی‌اش به بمبِ اتم یک سری تغییراتِ بنیادی در برجام بدهند. خبر می‌رسد که پس از اینکه اروپایی‌ها حاضر به این کار نشدند، تیلرسون از موضع‌اش کوتاه آمد و سعی کرد ترامپ را راضی کند تا کوتاه بیاید و برجام را بر هم نزند. اینجا بود که ترامپ زیرِ بار نرفت. با این تفاصیل، ترامپ پیشاپیش در روزِ جمعه به تیلرسون اطلاع داده بود که بابت اختلافات‌شان به دنبالِ جانشینِ مناسبی برای وی می‌گردد. بدین ترتیب، تیلرسون با اصرارِ بر حفظِ برجام بالاخره میخِ آخر را به تابوتِ خودش کوبید. در حالی که تیلرسون به سفرِ آفریقا رفته بود، ترامپ وی را از طریقِ توییتر عزل و پمپئو را به جای وی نصب کرد و خبر رسمی آن زمانی اعلام شد که از بازگشت تیلرسون به آمریکا چند ساعتی نگذشته بود.

مایک پمپئو پیشتر نماینده جمهوری‌خواهِ کنگره از ایالتِ کانزاس بود، و پس از رئیس‌ جمهور شدنِ ترامپ به ریاستِ سیا رسید. وی از مخالفانِ سرسختِ رژیمِ ولایتِ فقیه است، و از مدت‌ها قبل- حتی پیش از اینکه ترامپ به قدرت برسد- خواهان برخوردِ جدی با ملایان شده بود. پمپئو که در دورانِ اوباما یکی از منتقدانِ جدیِ برجام بود، یکی از معدود کسانی بود که در آغازِ دوره ریاستِ جمهوریِ ترامپ تاکید کرد آمریکا باید از برجام خارج شود، و اینکه آرامش در خاورمیانه تنها از طریقِ تغییرِ رژیم در ایران میسر می‌شود. حالا که وی به وزارتِ خارجه منصوب شده، کاملا مشخص است که عمده وزنِ سیاستِ خارجیِ آمریکا روی مقابله با رژیمِ ولایتِ فقیه و احیانا براندازیِ نهایی‌اش خواهد افتاد.

روندِ تغییرِ رویکردِ سیاستِ خارجیِ آمریکا پس از سفرِ نافرجامِ ژان ایو لودریان، وزیرِ امورِ خارجه فرانسه، در اوایلِ مارس به ایران شتاب گرفت. چنانکه پیشتر در مقاله‌ای به تفصیل نوشتم، لودریان به ایران رفته بود تا شروطِ ترامپ را رسما به مقاماتِ رژیمِ ولایتِ فقیه ابلاغ کند. هنگامی که رژیم نپذیرفت و فرانسه را علنا در رسانه‌ها سنگِ روی یخ کرد، نمایندگانِ اروپا به جای اینکه روی تحققِ شروطِ ترامپ تاکید کنند برگشتند و با تیلرسون رایزنی کردند تا وی ترامپ را راضی به کوتاه آمدنِ مجدد کند. در مقابل، ترامپ با اجرایی کردنِ تعرفه فولاد و آلومینیوم و بستنِ حقِ گمرک بیشتر به وارداتِ اروپایی به دولت‌های اروپایی بابتِ کم‌کاری‌شان در مهارِ رژیمِ ولایتِ فقیه سیلیِ سختی زد. جابجاییِ تیلرسون با پمپئو دقیقا در همین جهت صورت می‌گیرد. برکنار کردنِ تیلرسون را در حقیقت باید به قدمِ اولِ ترامپ در مسیرِ پاکسازیِ دولت‌اش از عناصرِ وابسته به دولتِ اوباما تعبیر کرد که حرفِ رئیس‌جمهور را نمی‌خوانند و مدام بر سرِ راهش سنگ می‌اندازند. بدین ترتیب، محتمل است که به زودی شاهدِ تغییراتی در رده‌های بالای نظامی و امنیتیِ دولتِ آمریکا نیز باشیم.

یکی از پیامدهای تغییرِ وزیرِ خارجه بطورِ خاص و تغییر در سطوحِ بالای امنیتی و نظامیِ آمریکا به طورِ عام، احتمال ایجادِ تغییراتِ گسترده در نهادهای زیرمجموعه یا تحتِ حمایتِ دولتِ آمریکا همچون صدای آمریکا، رادیو فردا، و نهادهای مدافعِ حقوقِ بشرِ وابسته به دولت و وزارتِ خارجه خواهد بود. در تمامِ طولِ سالیانِ زمامداریِ اوباما، این نهادها، با پول خرج کردن‌های کلان و پارتی‌بازی‌های فراوانِ هوادارانِ رژیمِ ولایتِ فقیه در آمریکا، به انحصار سمپات‌های رژیم ایران درآمده‌اند و تبدیل شده‌اند به پاتوقِ به اصطلاح «کارشناسان»‌ی که در عمل مانند مامورانِ رژیم هستند. بدین ترتیب، در جایی که ترامپ تلاش می‌کند از طریقِ سیاستگزاری رژیمِ ولایتِ فقیه را به زانو درآورد، سمپات‌ها و مامورانِ رژیم در خودِ آمریکا از طریقِ نهادها و رسانه‌های دولتیِ آمریکا خطِ رژیمِ ولایتِ فقیه را پیش می‌برند و برایش تبلیغ می‌کنند. و این از عجایبِ روزگار است.

با تغییرِ وزیرِ خارجه و دیگر تغییراتِ احتمالی در سطوحِ بالای دولتِ آمریکا، این انتظار می‌رود که نهادهای یادشده موردِ بازبینی و پاکسازیِ گسترده قرار گیرند. به همچنین، تغییرِ سیاستِ کلیِ آمریکا نسبت به رژیمِ ولایتِ فقیه به احتمالِ زیاد باعثِ اتخاذِ سیاست‌های «سخت» در برابرِ این رژیم خواهد شد؛ بطوری که پروژه‌های انحرافی و بی‌حاصلِ رژیمیونِ یواشکی که با پولِ بی‌زبانِ مالیات‌دهندگانِ آمریکایی تغذیه می‌شوند تا در ایرانِ تحتِ حکومتِ اسلامگرای فاشیستی که به صغیر و کبیر رحم نمی‌کند «مطالباتِ مدنی» را پیش ببرند تعطیل بشود و جای آنها را پروژه‌های جدیِ سیاسی برای براندازیِ رژیمِ ولایتِ فقیه و استقرارِ دموکراسی، لائیسیته و سکولاریسم در ایران و صلح و ثبات در خاورمیانه بگیرد.