Thursday, May 17, 2018

صفحه نخست » پیامدهای تحریم نفت ایران توسط آمریکا چه زمانی آشکار می شود؟

oilSanctions_051718.jpgفرامرز داور - ایرن وایر

یک هفته پس از اعلام رسمی خروج آمریکا از توافق هسته ای جامع با ایران (برجام)، «دونالد ترامپ»، رییس جمهوری ایالات متحده، بخش‎نامه ای خطاب به سه وزارت‎خانه خارجه، خزانه داری و انرژی آمریکا صادر کرده و گفته است زمان را برای بازگشت یکی از سخت‎گیرانه ترین تحریم ها علیه ایران که بر مبنای «قانون اختیارات دفاع ملی برای سال مالی 2012» است، مناسب می داند.

فرمان او به این معنا است که تولید و عرضه نفت و محصولات نفتی در بازارهای جهانی در وضعیتی قرار دارد که اجازه می‌دهد خرید نفت خام و محصولات نفتی از ایران به میزان چشم‎گیری کاهش یابد.

چون عمده فروش نفت ایران با دلار آمریکا انجام می شود، بانک مرکزی ایالات متحده از هرگونه نقل و انتقال مالی مطلع می شود و جریمه های سنگین برای بانک هایی که از قانون تحریم پیروی نکنند، در نظر می گیرد.

به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید

تحریم هایی که دونالد ترامپ فرمان اجرای مجدد آن را به وزارت خانه های خود داده، یکی از سنگین تحریم های مالی وضع شده در تاریخ ایالات متحده امریکا است که یک بار دیگر هم از زمستان 1390 تا زمستان 1394علیه ایران به کار گرفته شده بود. اجرای این تحریم به دلیل اجرای برجام متوقف شد.

شیوه اجرای این تحریم به این صورت است که آمریکا به مشتریان نفت ایران فرصت می دهد تا مطابق برنامه ای که هر شش ماه از سوی وزارت خزانه داری و انرژی آمریکا به طور مشترک تهیه می شود، خرید نفت از ایران را مرحله به مرحله کاهش دهند.

دلیل کاهش گام به گام خرید نفت از ایران این است که در این فاصله، دیگر تولیدکنندگان نفت فرصت داشته باشند تا خارج شدن نفت ایران از بازار را جبران کنند و تحریم نفتی ایران باعث بالا رفتن قیمت نفت و عملا منتفع شدن ایران از این افزایش قیمت نشود. وزارت خزانه داری و انرژی آمریکا هم بازار انرژی جهان را بررسی می کنند تا ببینند تولیدکنندگان نفت چه مقدار توانایی تولید برای پرکردن جای خالی نفت ایران را دارند. پس از این محاسبه، مشتریان نفت ایران باید به میزانی که آمریکا اعلام می کند، از خرید نفت ایران کم کنند.

مجازاتی که آمریکا برای سرپیچی از این تحریم در نظر گرفته، تحریم و جریمه بانک یا بانک هایی است که پول نفت خریداری شده از ایران را به حساب های بانک مرکزی ایران در خارج واریز می کنند.

به دلیل این که عمده فروش نفت ایران با دلار آمریکا انجام می شود، بانک مرکزی ایالات متحده از هرگونه نقل و انتقال مالی مطلع می شود و جریمه های سنگین برای بانک هایی که از قانون تحریم پیروی نکنند، در نظر می گیرد. اما اگر به معامله با ایران بر اساس میزانی که آمریکا تعیین می کند ادامه بدهند، دولت آمریکا با انتشار اطلاعیه ای، آن ها را از تحریم مستثنی می کند.

این وضعیت باعث می شود نه مشتریان دولتی و نه خریداران خصوصی، تمایلی به خرید نفت ایران نداشته باشند و یا اگر چنین علاقه ای هم داشته باشند، بانک ها از نقل و انتقال پول نفت ایران خودداری کنند.

صادرات نفت یک بار بر اثر تحریم های آمریکا از حدود دو میلیون و 500 هزار بشکه در روز، در طول چهار سال به کم تر از 800 هزار بشکه در روز رسید. شروع دوباره تحریم ها، می تواند صادرات نفت را در همان مسیر قرار دهد.

در دوره قبل، اجرای این تحریم باعث شده بود صادرات نفت ایران از حدود دو میلیون و 500 هزار بشکه، در طول چهار سال به کم تر از 800 هزار بشکه در روز برسد و درآمدهای نفتی ایران به شدت کاهش یافت. برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و چهره های سیاسی ایران هشدار می دادند که این تحریم، ایران را مثل عراق زمان «صدام حسین»، به سمت برنامه نفت در برابر غذا می برد.

«امیرحسین زمانی نیا»، معاون وزارت نفت ایران بلافاصله پس از اجرای توافق هسته ای در دی ماه 1395 گفته بود: «اگر برجامی در کار نبود، صادرات نفت خام کشورمان به صفر می رسید.»

با وجود مجوز آمریکا برای میزان مشخصی از معامله نفتی با ایران، بسیاری از بانک ها از بیم رعایت نکردن دقیق قوانین تحریمی، حتی از انتقال میزان مجاز پول های ایران هم خودداری می کردند.این موضوع باعث شده بود ایران اندک نفت صادراتی خود را هم بر اساس پول ملی کشورهای خریدار معامله کند. هند و چین دو مشتری عمده نفت ایران با چنین وضعیتی از ایران نفت می خریدند و در مواردی حتی از پرداخت همین پول هم خودداری می کردند و در مقابل نفت، کالا به ایران می فروختند.

به این ترتیب،جایگاه ایران هم در بین سازمان کشورهای صادرکننده نفت که به طور سنتی در ردیف دوم بود، سقوط کرد و عراق جای آن را گرفت.

یک سال پس از اجرای توافق برجام و رفع تحریم ها علیه ایران، «اکبر ترکان»، مشاور ارشد «حسن روحانی»، رییس جمهوری ایران، گفته بود هند و چین -تنها مشتریانی که به گفته او برای ایران باقی مانده بودند- به شکلی «تحقیر آمیز» از ایران نفت می خریدند و هنوز به ایران بده‏کار هستند.

نشانه های جدی تحریم نفتی ایران می تواند 180 روز پس از فرمان ترامپ که بر حسب اتفاق، مصادف با 13 آبان، یعنی سالگرد اشغال سفارت امریکا در تهران به دست دانشجویان طرف‏دار آیت الله روح الله خمینی است، بروز پیدا کند.

به گفته مشاور رییس جمهوری ایران، چین پول نقد نفت صادراتی ایران را که ۲۲ میلیارد دلار شده بود، در یک حساب مسدود و اعلام کرده بود معادل آن به ایران وام می دهد: «در ابتدا چهار میلیارد دلار را به عنوان سود وام کسر کردند و برای ۱۸ میلیارد وامی که به ما دادند، هشت درصد هم پول بیمه در نظر گرفتند که اگر ایران نتوانست اقساط خود را بازپرداخت کند، این پول بیمه باشد.»

هند هم شیوه دیگری در پرداخت بدهی هایش به ایران ابداع کرده بود. مشاور حسن روحانی روایت کرده بود: «پول نفت ما را به دو قسمت می کرد؛ بخشی را به حساب یورویی و بخشی را به حساب روپیه واریز می‌کرد. آن پولی که به حساب یورویی واریز می‌شد، مسدود می‌شد چون نمی‌توانستیم با آن خرید کنیم. اما از پولی که در حساب روپیه قرار داشت، باید از هند به قیمت‌هایی که خودشان می‌گفتند، کالای هندی بخریم.»

پس از توافق موقت اتمی که در پاییز سال 1392 در سوییس انجام شد، ایران توانست به مقدار محدودی از این پول دست پیدا کند. اما دو سال بعد، با اجرای برجام، ایران طلب های نفتی خود را از مشتریان زمان تحریم مطالبه و دریافت کرد.

با آغاز زمزمه احتمال بازگشت مجدد تحریم های نفتی علیه ایران به دستور دونالد ترامپ، عده ای از مشتریان آسیایی ایران از آغاز سال جاری میلادی (پنج ماه قبل از بازگشت تحریم های نفتی) شروع به کاهش خرید نفت و کاستن وابستگی خود به نفت ایران کردند به طوری که پیشنهاد کم سابقه حسن روحانی، رییس جمهوری ایران هم به یکی از مشتریان قدیمی نفت ایران کارساز نشد.

روحانی زمستان سال 1396، چند ماه پیش از تحریم مجدد نفتی از سوی آمریکا، در یک سفر رسمی به هند پیشنهاد داد اگر این کشور نفت بیش تری بخرد، ایران هم به عنوان پاداش به مشتری وفادارش، هزینه حمل و نقل از هندی ها نمی گیرد. این پیشنهاد در وضعی که احتمال بازگشت تحریم های امریکا وجود داشت، هندی ها را به خرید نفت ایران مشتاق نکرد.

حالا 26 ماه پس از اجرای برجام، دونالد ترامپ با خروج از توافق اتمی، فرمان اجرای مجدد تحریم های نفتی را صادر کرده است. به این ترتیب، تحریم ها باید 180 روز پس از فرمان ترامپ که بر حسب اتفاق، مصادف با 13 آبان، یعنی سالگرد اشغال سفارت امریکا در تهران به دست دانشجویان طرف‏دار آیت الله روح الله خمینی است، مجددا به کاهش موثر خرید نفت ایران منجر شود. این به معنای آن است که اولین نشانه ها و آثار تحریم در درآمد اصلی دولت ایران تا اواسط پاییز سال جاری بروز خواهد کرد.

مطلب قبلی...
مطلب بعدی...


Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: info@gooya.com تبلیغات: advertisement@gooya.com Cookie Policy