گفتوگو نباشد، یا خشونت جای آن میآید یا فریبکاری، مصطفی ملکیانما فقط با گفتوگو میتوانیم از خشونت و فریبکاری رهایی پیدا کنیم. در جامعه هر مسالهای از سه راه رفع میشود، یکی گفتوگوست، یکی خشونت و دیگر فریبکاری. اگر در جامعه گفتوگو تعطیل شود دو رقیبی که جای آن را میگیرند، خشونت و فریبکاری هستند ... [ادامه مطلب]
خواندنی ها و دیدنی ها
در همين زمينه
22 فروردین» مفهوم جعلی «ملت سازی»٬ اسماعیل نوری علا15 فروردین» جمعه گردی های اسماعيل نوری علا معناهای دوگانهء انتخاب 8 فروردین» جمعه گردی ھای اسماعیل نوری علا٬ دموکراسی، واژه ای با چند معنا 1 فروردین» جمعه گردی ھای اسماعیل نوری علا٬ نوروز: مژدهء پیروزی ھای تردید ناپذیر 23 اسفند» جمعه گردی ھای اسماعیل نوری علا٬ انقلاب و آلترناتیو
بخوانید!
9 بهمن » جزییات بیشتری از جلسه شورایعالی امنیت ملی برای بررسی دلایل درگذشت آیتالله هاشمی
9 بهمن » چه کسی دستور پلمپ دفاتر مشاوران آیتالله هاشمی رفسنجانی را صادر کرد؟
پرخواننده ترین ها
» دلیل کینه جویی های رهبری نسبت به خاتمی چیست؟
» 'دارندگان گرین کارت هم مشمول ممنوعیت سفر به آمریکا میشوند' » فرهادی بزودی تصمیماش را برای حضور در مراسم اسکار اعلام میکند » گیتار و آواز گلشیفته فراهانی همراه با رقص بهروز وثوقی » چگونگی انفجار ساختمان پلاسکو را بهتر بشناسیم » گزارشهایی از "دیپورت" مسافران ایرانی در فرودگاههای آمریکا پس از دستور ترامپ » مشاور رفسنجانی: عکس هاشمی را دستکاری کردهاند » تصویری: مانکن های پلاسکو! » تصویری: سرمای 35 درجه زیر صفر در مسکو! جمعه گردی های اسماعيل نوری علا انحلال؛ تنها چارهء رژيم های ايدئولوژيکمسئلهء اساسی پيش روی همهء کسانی که حکومت اسلامی مسلط بر ايران را نافی منافع ملی می دانند يافتن راه های عملی برای «تغيير» آن است؛ منتزع از اينکه هر کس، به خيال خود، اين تغيير را تدريجی و اصلاحی بخواهد يا ناگهانی و انحلالی، و يا بصورت ترکيبی از اين دو روش. اما، بدون تمرکز بر روش های علمی «تغيير»، چگونه می توان به کارائی برنامه های خود برای تغيير اطمينان داشت؟
پيشگفتار اما اعمال تغيير در سيستم های اجتماعی امر ساده ای نيست چرا که هر سيستم مجموعهء پيچيده ای از اجزاء و عناصر مختلف و کارکردهای گوناگون است و کسی که به تزريق تغيير در بدن يک سيستم می انديشد بايد بداند که راه های ورودی تغيير در کجاهای سيستم قرار دارند؛ کدام اجزاء در مقابل تغيير مقاوم اند و کدام يک دری گشوده بر تغيير دارند. درست مثل دکتری که بخواهد ماده ای را در بدن بيمار تزريق کند و بسته به نوع دارو و روش های لازم برای وارد کردن آن به بدن بيمار، جای مناسب تزريق را انتخاب می کند؛ گاه آمپول را در رگ می زند، گاه در محل های پر چربی و گاه در عضله. از نظر علوم اجتماعی و سياسی حکومت هم، در ظهور مادی خود، نوعی سيستم است و در برابر تغييرات وارده بر خود، علاوه بر مقاومت عمومی (که «محافظه کاری» خوانده می شود) وروديه هائی نيز برای تغيير دارد. در اين نوشتار قصد دارم مسئلهء حکومت و سيستم های متعلق به آن را مورد تدقيق قرار داده و آنگاه به مسئلهء«تزريق تغيير» در آن بپردازم. سه اصطلاح در علوم اجتماعی و سياسی، در سخن گفتن از «نهاد سياسی» (political institution) چند اصطلاح بکار گرفته می شوند که دقت در تفکيک معنائی و کاربردی آنها می تواند از يکسو زبان بکار رفته در اين حوزه های مختلف را دقيق تر کند و، از سوی ديگر، در امر برنامه ريزی های اجتماعی برنامه ريزان را ياری کند. معمولاً در اين زمينه سه اصطلاح بيش از بقيه کاربرد دارند: نهاد مديريت (يا دولت)، سيستم سياسی (يا ساختارهای حکومت)، و رژيم سياسی(خود حکومت). در زبان فرنگی، هر «رژيم» (چه "سياسی" باشد و چه حتی "غذائی") دارای چند عامل تشکيل دهنده است: - وجود هدف مثلاً، کسی که می خواهد، در مرحلهء هدف گيری، از طريق دادن تغييراتی در نحوهء زندگی خود، لاغر شود (می گوئيم فلانی "رژيم لاغری" گرفته) ابتدا يا از روی کتاب و مقاله ای و يا از روی برنامه ای که خود می ريزد به دستورالعملی دست می يابد که به او می گويد چه بخورد و چه نخورد، و يا در چه هنگامی اين کارها را انجام دهد، و علاوه بر آن از چه ورزش هائی استفاده کند. آنگاه نوبت به «اجرا»ی اين دستورالعمل ها می رسد. در اين مرحله رژيم گيرنده بايد نحوهء زندگی خود را به دقت و بر اساس دستورالعملی که برگزيره «منظم» کند. هر رفتار منظم و مبتنی بر قاعده ای حکايت از وجود يک «سيستم» و به همين دليل در اغلب مواقع واژهء «سيستماتيک» را در فارسی با واژهء «منظم» برابر می گيريم. در آخرين مرحله به «واقعيت های مادی» زندگی شخص بر می گرديم تا بدانيم که او برای انجام برنامه اش چه امکاناتی دارد و کار چگونه و با چه وسائلی به انجام می رساند. واقعيت های مادی خود را بصورت سازمان های کارکردی نشان می دهند. از خانه گرفته، تا آشپزخانه از مواد اوليه غذا گرفته تا آشپزی، از خريد واد لازم گرفته تا آشاميدن و خوردن، از توان مالی گرفته تا فراهم بودن امکانات ورزش، همه و همه مجموعهء «مديريت» کار را تشکيل می دهند. مدل رژيم سياسی همين مدل را می توان در زمينه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی پياده کرد و چون قصد من در اين مقاله بحق اجتماعی ـ سياسی در مورد اصطلاح «رژيم» است، من تنها به اين حوزهء کار می پردازم و می کوشم تا از چند و چون «رژيم های سياسی» سخن بگويم. در امر سياست، «رژيم» را «نظام» و «حکومت» (يا state) نيز می خوانيم. اجزاء هر رژيم سياسی عبارتند از: - «هدف» هر رژيم سياسی را اغلب بصورت «توانمند شدن گروهی از مردمان در تصميم گيری های گستردهء اجتماعی و اعمال اين تصميم ها در جامعه» تعريف می کنند. - «دستورالعمل» لازم برای ايجاد يک رژيم سياسی را «قانون اساسی» می خوانند. - بر پايهء اين قانون اساسی است که «سيستم های لازم» برای تصميم گيری و اعمال تصميم ها بوجود می آيند. مثلاً ايجاد قوای سه گانهء مقننه، قضائيه و اجرائيه در راستای همين «سيستم سازی» عمل می کنند. - مجموعهء امکانات و روش های لازم برای کار سيستم ها نهاد «مديريت» (government) را بوجود می آورند که در فارسی از آن با نام «دولت» ياد می کنند (هرچند که، در کاربرد روزمره، دولت بصورت تخصيصی در مورد قوهء اجرائيه نيز بکار می رود). مسئلهء تغيير اجتماعی اصلاح و انحلال عامل تغيير خواه Copyright: gooya.com 2016
|