تمرکز مذاکرات لوزان بر دو موضوع تحقيق و توسعه و قطعنامه های شورای امنيت

• منابع مطلع می گويند دور جديد مذاکرات لوزان بر حل و فصل دو موضوع تحقيق و توسعه و چگونگی تعليق قطعنامه های شورای امنيت متمرکز خواهد بود.

محمد صدری- ايران هسته ای- منابع مطلع می گويند دور جديد مذاکرات لوزان بر حل و فصل دو موضوع تحقيق و توسعه و چگونگی تعليق قطعنامه های شورای امنيت متمرکز خواهد بود.

در حالی که مذاکرات ميان تيم های ايران و ۱+۵ از غروب روز چهارشنبه ۵ فروردين ۱۳۹۴ (۲۵ مارس ۲۰۱۴) آغاز شده است، منابع مطلع می گويند تنها دو موضوع اختلافی باقی مانده که اين مذاکرات به بحث درباره آنها اختصاص خواهد يافت.

نماينده فرانسه در شورای امنيت هم محدود شدن موارد اختلافی به اين دو مورد را تاييد کرده است.

وی روز گذشته در جلسه استماع گزارش کميته تحريم های ۱۷۳۷ گفته است: «با وجود پيشنهادهای بيشمار گروه ۱+۵ هنوز اختلاف نظراتی با ايران و به ويژه در رابطه با تحقيق و توسعه و درباره حل موضوع تحريمها وجود دارد».

نخستين موضوع مسئله تحقيق و توسعه غنی سازی است که ايران تاکيد دارد در طول گام نهايی بايد بدون هيچ محدوديتی ادامه داشته باشد.

کارشناسان در تهران می گويند پذيرش هر نوع محدوديت در تحقيق و توسعه دارای ۴ اشکال اساسی است:

۱- اين امر مخالف خط قرمز صريح تعيين شده برای تيم مذاکره کننده است که هيچ نرمشی از سوی مقام های بالای نظام درباره آن وجود نخواهد داشت.

۲- از ديد ايران، محدود شدن تحقيق و توسعه در واقع به معنی منتفی شدن آن است چرا که هيچ فرآيند تحقيقاتی وجود ندارد که بدون آزادی عمل پژوهشگران در توسعه دامنه پژوهش، به نتيجه واقعی برسد.

۳- ايران محدود شدن تحقيق و توسعه را در واقع به معنی سلب دانش هسته ای از خود می داند و عقيده دارد چنين امری به لحاظ غرور ملی مطلقا پذيرفتنی نيست.

۴- تنها تداوم فرآيند تحقيق و توسعه است که می تواند تضمين کند برنامه هسته ای ايران در انتهای زمان گام نهايی يک برنامه عقب مانده و ناکارآمد نخواهد بود.

اين در حالی است که ظاهرا امريکايی ها خواهان محدود شدن تحقيق و توسعه به دو ماشين IR-۱ IR-۲ هستند و حداکثر ممکن است تحقيق روی چند ماشين منفرد از نسل های بالاتر را هم بپذيرند.

اين در حالی است که هم اکنون در بخش تحقيق و توسعه نطنز ده ها ماشين از نسل های مختلف در حال تست است.

موضوع دومی که در مذاکرات لوزان محل بحث است، زمان بندی تعليق قطعنامه های شورای امنيت سازمان ملل متحد است.

شورای امنيت سازمان ملل از سال ۲۰۰۶ به اين سو، ۶ قطعنامه عليه ايران صادر کرده که ۴ قطعنامه آن، به اعمال تحريم ها اختصاص دارد.

از نظر ايران، همه اين قطعنامه ها بايد با صدور يک قطعنامه جديد بلافاصله پس از حصول توافق نهايی تعليق شود.

اما ظاهرا امريکا و بويژه فرانسه عقيده دارند لغو قطعنامه های شورای امنيت بايد با فاصله ای چند ساله و پس از احراز کامل پای بندی ايران به تعهداتی صورت بگيرد که در توافق نهايی خواهد پذيرفت.

يک ديپلمات در تهران گفت: «غربی ها لغو شدن قطعنامه های شورای امنيت را به معنای پذيرش مشروعيت برنامه غنی سازی در ايران می دانند و لذا نمی خواهند به سادگی آن را بپذيرند».

وی ادامه داد: «علاوه بر اين، لغو اين قطعنامه ها زيرساخت قانونی تحريم های يک جانبه را هم فرو خواهد ريخت».

برخی شواهد نشان دهنده اين است که امريکا در نهايت با اين موضوع مخالفتی ندارد اما فرانسه تحت فشار اسراييل معتقد است اين امر بايد به گذشت زمان و همچنين تعيين تکليف PMD مشروط شود.

کارشناسان می گويند اگر برای اين دو موضوع راه حلی پيدا شود، احتمال امضای يک توافق سياسی در لوزان بسيار بالاست.