یک دهه اشتباه اف‌بی‌آی موجب اعدام چندین بی‌گناه شد

رادیو زمانه ـ از سال‌ها پیش مخالفان حکم اعدام در آمریکا می‌گفتند آزمایش‌ موی متهمان توسط اف‌بی‌آی، پلیس فدرال آمریکا، و صدور حکم بر اساس آن کار اشتباهی است. اکنون فاش شده که سه سال پیش وزارت دادگستری ایالات متحده و اف‌بی‌آی، بر اساس تحقیقاتی که انجام داده بودند متوجه شده‌‌اند به‌مدت یک دهه در تمام مواردی که تجزیه و تحلیل مو با میکروسکوپ منجر به محکومیت افراد شده خطا صورت گرفته است، از جمله در صدور حکم اعدام برای بیش از ۳۰ متهم.

در این تحقیقات ۲۷۰ حکم قضایی در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰ مورد بازبینی قرار گرفتند که تمام این موارد بر اساس آزمایش مو با میکروسکوپ به محکومیت افراد منجر شده‌اند.

آزمایش مو، تجزیه و تحلیل شیمیایی یک نمونه از مو است. مو به‌عنوان نوعی «ناظر بیولوژیکی» بسیاری از ترکیبات بیرونی را می‌تواند در غلظت بالاتر از سایر اندام‌های دیگر ذخیره کند و به همین دلیل منبع غنی و راحتی برای تشخیص ترکیبات بیرونی‌ است که در معرض بدن انسان قرار می‌گیرند.

بررسی‌های بعدی با استفاده از آزمایش دی‌ان‌ای صورت گرفت و برخلاف آزمایش‌های مو نتیجه داد. اکنون نتایج آن را «واشنگتن پست» منتشر کرده است: در ۹۵ درصد از مواردی که دوباره مورد بررسی قرار گرفتند آزمایش مو اشتباه بود. ۲۶ نفر از ۲۸ کارشناس پزشکی قانونی اف‌بی‌آی نظر اشتباهی را در این موارد نوشته بودند. ۳۲ مورد از آن‌ها منجر به صدور حکم اعدام برای متهمان شد که ۱۴ نفر از آن‌ها یا حکم‌شان به اجرا در آمد و یا در زندان جان سپردند.

برایان کلایپول، وکیل مدافع بخش جنایی، در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان آمریکا از این موضوع به‌عنوان «فاجعه عظیم» یاد کرد و گفت این یک «شکست سیستماتیک» است. او افزود اگر ۲۶ تن از ۲۸ تحلیلگر مو در اف‌بی‌آی گزارش‌های نادرست داده‌اند، باید پرسید که آیا این یک «دستور از بالا» نبوده است.

«اینسنس پروجکت» (پروژه بی‌گناهی)، سازمان مخالف حکم اعدام که با فشار آن‌ تحقیقات در این زمینه شکل گرفت، نتایج این بررسی‌ها را «فاجعه کامل» و «رسوایی قضایی» دانست. این سازمان گفته است کارشناسان پزشکی اف‌بی‌آی تقریباً همیشه به سود نظر دادستان رأی داده‌اند.

اف‌بی‌آی: تحقیق با میکروسکوپ دقیق نبود

از سوی دیگر اف‌بی‌آی توضیح داده است که بخش پزشکی پلیس فدرال آمریکا آگاهانه آزمایش‌های اشتباه انجام نداده‌ و این میکروسکوپ‌ها بودند که بیش از حد خطا داشته‌اند.

تام فوئنتس، معاون پیشین مدیر اف‌بی‌آی این موضع را تأیید می‌کند و می‌گوید: «هیچ‌کدام از کارشناسان پزشکی آگاهانه گزارش‌های نادرست و به‌عمد دروغ، نداده‌اند. در آن زمان همه به تکنیک میکروسکوپ‌ها باور داشتند گرچه گاهی نیز در آن‌ها خطا دیده می‌شد.»

برای بسیاری از متهمانی که ناعادلانه محاکمه شده‌اند اکنون آزمایش دی‌ان‌ای امیدی محسوب می‌شود. وزارت دادگستری اعلام کرد که دو هزار و ۲۰۰ حکم قضایی دیگر که در دهه گذشته صادر شده‌اند مورد بازبینی قرار می‌گیرند. نزدیک به ۲۰ ایالت می‌خواهند این اقدام دولت فدرال را دنبال کنند.

در سال‌های گذشته پس از آن‌که آزمایش‌های دی‌ان‌ای اشتباه‌های فاحش قضایی را در آمریکا روشن کردند ایالت‌های بیشتری در این کشور حکم اعدام را لغو یا از اجرای آن صرف نظر کرده‌اند. برای برخی از محکومان در آمریکا حقیقت خیلی دیر روشن شد.