شنبه 12 اردیبهشت 1394   صفحه اول | درباره ما | گویا

گفت‌وگو نباشد، یا خشونت جای آن می‌آید یا فریبکاری، مصطفی ملکیان

مصطفی ملکیان
ما فقط با گفت‌وگو می‌توانیم از خشونت و فریبکاری رهایی پیدا کنیم. در جامعه هر مساله‌ای از سه راه رفع می‌شود، یکی گفت‌وگوست، یکی خشونت و دیگر فریبکاری. اگر در جامعه گفت‌وگو تعطیل شود دو رقیبی که جای آن را می‌گیرند، خشونت و فریبکاری هستند ... [ادامه مطلب]


خواندنی ها و دیدنی ها
پرخواننده ترین ها

تلاش «دولت پنهان» ایران برای خرید پالایشگاه در سوئیس پیش از لغو تحریم‌ها٬ امانوئل اتولنگی، سعید قاسمی‌نژاد

سعيد قاسمی‌نژاد
تلاش برای خرید یک پالایشگاه در سوئیس اولین تلاش ایران برای چنین خریدی در اروپا نبود. در ماه جولای ۲۰۱۲ همین روزنامه گزارش داد که «گروه گسترش انرژی تدبیر» (یک شرکت تابعهٔ گروه تدبیر که آن نیز توسط آمریکا به جهت ارتباط با ستاد تحریم است) در خرید پالایشگاه «پتیت کرونه» (Petit-Couronne) در فرانسه ناکام بوده است.

تبليغات خبرنامه گويا

advertisement@gooya.com 


Emanuele-Ottolenghi-Saeed-GhassemiNejad.jpg
در اوایل این ماه ایرانی‌ها به خیابان‌ها آمدند تا چهارچوب یک توافق هسته‌ای را جشن بگیرند. توافقی که امیدوارند تحریم‌های بین‌المللی - که اقتصاد کشور را برای بیش از یک دهه فلج کرده - را از میان بردارد.

با اینحال این دولت پنهان ایران (امپراطوری اقتصادی و تجاری رهبر و سپاه پاسداران) است که بیشترین سود را از دورنمای حذف تحریم‌ها می‌برد.

در اتحادیه اروپا تحریم‌ها علیه دولت پنهان ایران تقریباً تنها بر تلاش‌های تهران برای گسترش سلاح‌های هسته‌ای متمرکز است. اگر تحریم‌های هسته‌ای برداشته شود یا به حالت تعلیق درآید، شرکت‌هایی که تحت کنترل رهبر یا سپاه هستند دیگر از خرید و فروش، تجارت و سرمایه گذاری در اقتصاد اتحادیه اروپا منع نخواهند شد.

دولت پنهان این را به خوبی می‌داند. به گزارش وال استریت ژورنال شرکت سرمایه گذاری غدیر به دنبال خرید یک پالایشگاه در سوئیس است که تحت کنترل شرکت نفتی «تم اویل سوئیس (Tamoil Suisse) است. این شرکت بر خلاف نامش در لیبی واقع است. یک مقام ارشد این شرکت مستقیماً پیشنهاد طرف ایرانی را تایید نکرد اما اظهار داشت که این شرکت اخیراً پیشنهادی را از طرف «کشوری که تحت تحریم است» رد کرده است. این گفته احتمالاً اشاره به ایران دارد.

این روزنامه شرکت غدیر را «مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی در حوزهٔ پتروشیمی» توصیف می‌کند «که تحت نظارت صندوق بازنشستگی ایران است». اما واقعیت فراتر از این است. در چهارم ژوئن ۲۰۱۳ دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا (OFAC) شرکت غدیر را جزء شبکه وسیعی از شرکت‌ها و دفا‌تر تابعه‌ مرتبط با ستاد اجرایی فرمان امام قرار داد.

با اینکه این ستاد نه در داخل و نه در خارج ایران چندان شناخته شده نیست، در سال‌های اخیر تبدیل به یک پایگاه قدرت شده است. این شرکت در بخش‌های مختلف صنعت از جمله امور مالی، نفت، ارتباطات و حتی تولید قرص‌های کنترل بارداری سهام دارد.

بخش اعظم سهام شرکت غدیر در اختیار شاخه های مختلف نیروهای مسلح از جمله سپاه و بسیج قرار دارد. بسیج به عنوان قسمتی از سپاه در حقیقت یک نیروی شبه نظامی خشن است که بر تحمیل «ارزش‌های اخلاقی» تاکید دارد و ابزار نظام برای سرکوب مخالفت‌های مردمی است.

به علاوه سه نفر از اعضای هیات مدیره این شرکت مدیران سر‌شناسی هستند که زندگی شغلی خود را در خدمت رهبر بوده‌اند. این سه نفر علی اشرف افخمی مدیر سابق گروه تحریم شدهٔ تدبیر (که متعلق به ستاد است)، غلامرضا سلیمانی امیری رئیس هیات مدیره بانک تحریم شدهٔ پارسیان به نمایندگی از گروه تدبیر است و محمود احمدپوردریانی از مدیران سابق بنیاد مستضعفان که یک شرکت مادر تحت نظارت رهبری و نزدیک به سپاه است.

تلاش برای خرید یک پالایشگاه در سوئیس اولین تلاش ایران برای چنین خریدی در اروپا نبود. در ماه جولای ۲۰۱۲ همین روزنامه گزارش داد که «گروه گسترش انرژی تدبیر» (یک شرکت تابعهٔ گروه تدبیر که آن نیز توسط آمریکا به جهت ارتباط با ستاد تحریم است) در خرید پالایشگاه «پتیت کرونه» (Petit-Couronne) در فرانسه ناکام بوده است.

این دو پالایشگاه از نظر مقیاس به هم شبیه هستند. پالایشگاه سوئیسی می‌تواند روزانه ۶۳۰۰۰ بشکه نفت را پالایش کرده و ۲۰ درصد از فروش داخلی محصولات نفتیِ آن کشور را تامین کند. در حالیکه تشکیلات فرانسوی قادر است ۱۰ درصد از نیاز سوخت فرانسه را برطرف کند. به دست آوردن چنین سرمایهٔ ارزشمندی در قاره اروپا اهرم ارزشمندی برای دولت پنهان ایران در مقابل دولت‌های اروپایی خواهد بود و کمک می‌کند تا جریان نفت ایران با قیمت مناسب برقرار بماند.

همانطور که آشکار است، پالایشگاه‌ها برای فعالیت خود به موادی با کاربرد دوگانه نیاز دارند. برای مثال فلورید هیدروژن (AHF) ماده‌ای است که هم برای پالایش نفت و هم غنی‏سازی اورانیوم بکار می‌رود. «مارک هیبز» پژهشگر در حوزهٔ عدم اشاعهٔ هسته‌ای نشان داده که ایران از دهه ۱۹۹۰ همواره در تلاش برای دستیابی به AHF بوده است.

ایران بار‌ها تلاش کرده تا تسهیلات تولیدی را در خارج از کشور به منظور دستیابی به فناوری‌های دومنظوره که قادر به خریداری آن‌ها از تولید کنندگان خارجی نیست به دست آورد. در یکی از این موارد که در سال ۲۰۱۳ افشا شد ایران یک کارخانه آلمانی را خریداری کرد که سیلندرهای گاز تولید می‌کرد. این کارخانه ماشین آلاتی داشت که قادر بود سانتریفیوژ‌های اورانیوم نیز تولید کند. در این مورد، وزارت دارایی نقش ستاد اجرائی فرمان امام را در پشت این شرکت‌های ایرانی که هدایت این کارخانه را برعهده داشتند رصد کرد.

اجازه دادن به دولت پنهان ایران برای دستیابی نامحدود به صنعت نفت اروپا، تکنولوژی دو منظوره و دارایی‌های استراتژیک، تلاش‌های ضد اشاعهٔ هسته‌ای را با خطرات غیرقابل قبولی مواجه می‌کند. از طرفی هم آنهایی را تقویت می‌کند که تلاش می‌کنند سیاست‌های ایران نسب به غرب خصمانه نگاهداشته شود.

یک توافق هسته‌ای نهایی ممکن است محدودیت‌هایی را برای طبقه متوسط ایران از میان بردارد اما بیش از آن سیل تجارت اروپایی با شرکت‌های وابسته به رهبری و سپاه را به جریان می‌اندازد.

مقامات اروپایی (سازمان‌های نظارتی، مقامات کنترل صادرات، و ناظران شفافیت) باید به این فکر کنند که حتی اگرداد و ستد با شرکتهای نهادهای حامی تروریسم و نقض حقوق بشر قانونی باشند، اما آیا خردمندانه نیز هستند یا نه.
* امانوئل اتولنگی و سعید قاسمی‌نژاد به ترتیب “پژوهش‌گر ارشد” و “پژوهش‌گر همکار” در “بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها” و “مرکز بررسی تحریم‌ها و سرمایه‌های نامشروع” هستند. این مقاله در ۲۹ اوریل در «بیزنس اینسایدر» منتشر شده است.


ارسال به بالاترین | ارسال به فیس بوک | نسخه قابل چاپ | بازگشت به بالای صفحه | بازگشت به صفحه اول 
Copyright: gooya.com 2016