پيام رضا پهلوی در پاسداشت سالگرد انقلاب مشروطيت

هم ميهنان عزيزم،

جنبش مشروطه خواهی از برجسته ترين رويدادهای درخشان و تاثيرگذار تاريخ معاصر ايران می باشد که سرفصل جديدی را برای ملت ايران در فرايند جهانی شدن آرمان های انسان محور گشود. به پاس سالگرد رويداد انقلاب مشروطيت، بجاست تا گشت و گذاری در تاريخ معاصر ايران زنيم. مقايسه و نقد آنچه گذشت، آرمان هايی را که در دوران مشروطيت بدست آوردند. دستآوردهايی که با رويداد انقلاب اسلامی ۵۷ از دست داديم و آنچه را که در افق ايران بدست خواهيم آورد را مورد بررسی قرار دهيم.

در اوايل قرن بيستم، هرج و مرج و فساد در دستگاه های اداری، تهی شدن خزانه مملکت، قحطی، فقر و فلاکت، ورشکستگی اقتصادی کشور و اعطای امتيازهای گوناگون به ديگر قدرت های خارجی سبب گسترش نارضايتی های مردمی جامعه شد. از سوی ديگر، تاسيس دارالفنون و مدارس، ايجاد پست و تلگراف، توسعه صنعت چاپ و انتشار روزنامه، تحصيل در کشورهای غربی و افزايش ارتباط روشنفکران، تجار و سياسيون با کشورهای پيشرفته ديگر سبب شد تا جامعه ايران با ممالکی که دارای حکومت قانون مبتنی بر اراده مردم اداره می شدند، آشنا شوند. اينچنين هسته ها و انجمن های روشنفکری در جامعه تشکيل شد و جنبش مشروطه شکل گرفت.

سرانجام پس از چند ماه مبارزه و اعتصاب از سوی مردم، مظفرالدين شاه در ۱۴ امرداد ماه ۱۲۸۵، فرمان مشروطيت را صادر کرد. به دنبال آن مجلس اول شورای ملی گشايش يافت و نخستين قانون اساسی ايران تدوين و تصويب شد.

پس از رويداد انقلاب مشروطيت در دوران حکومت رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی با الگوبرداری از تحولات کشورهای غربی تلاش های جدی برای نوسازی بخش های مختلف کشور انجام شد. شکل دادن دولت مرکزی مقتدر و تشکيل يک دولت ـ ملت پايدار در ايران، جداکردن قوانين شرعی از قوه قضاييه، رشد و توسعه اقتصادی، آموزشی، گسترش شهرنشينی، پيدايش طبقه متوسط، قانون گذاری رسمی آزادی های فردی و اجتماعی برای نخستين بار، و به ويژه اجرای حقوق حمايت از زن و کودک، در کوتاه زمانی ايران را در رديف کشورهای مدرن و متجدد جهان قرار داد.

به رغم همه تلاش ها و موفقيت های چشمگير برای نوسازی ارکان کشور، به سبب شرايط خاص ناشی از جنگ سرد در عرصه جغرافيای سياسی، فرصتی برای رشد فضای سياسی و گسترش آزادی مطبوعات همراه با رشد هسته های مدنی به وجود نيامد. درنهايت با رويداد فاجعه آور انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، دستآوردهای جنبش مشروطه، در چارچوب قانون اساسی تک فرقه ای جمهوری اسلامی، به اسارت آرمان های ولايت فقيه و نهادهای وابسته درآمد. اينچنين جامعه رو به پيشرفت ايران به سمت قهقرا سوق داده شد.

هم ميهنانم،
به پاس سالگرد صدور فرمان مشروطيت، چشم اندازی را که من برای ايرانمان می بينم، دستيابی به آرمان های جنبش مشروطيت و به ويژه استقرار «اجتماع و اقتصاد سالم، پويا و پايدار» که در گذر زمان دستخوش فراز و نشيب های گوناگون نشود، می باشد.

آنچه که در چشم انداز ايران دارای ارزش خواهد بود، محوريت انسان در همه سطوح اجتماعی، سياسی و اقتصادی کشورمان است. يک جامعه انسان محور درچارچوب آزادی پندار، گفتار، نوشتار با استفاده از مطبوعات، رسانه ها و شبکه های اجتماعی آزاد متبلور می شود. جامعه ای که همه شهروندانش با هرباور، جنس و تيره و تباری که باشند در برابر قانون برابر باشند.

به باورمن دستيابی به حاکميت قانون در بالاترين هرم حکومت، شرطی لازم برای دستيابی به حقوق شهروندی ايرانيان است. تدوين قانون اساسی نوين کشورمان می بايست بر سه شاخصه انسان محوری، گيتی گرايی و تمرکززدايی قدرت با درنظر گرفتن استقلال و تفکيک سه قوا مبتنی باشد. وجود شورای قانون اساسی در يک دستگاه قضايی مستقل کمک می کند تا قانون اساسی بدون دخالت هيچ نهاد سياسی و يا اقتصادی اجرا شود.

مهم آنکه قانون و قانونمداری شرط لازم وليکن شرط کافی برای پايداری ساختار نوين کشورمان نمی باشد. آنچه و اما شرايط کافی و تکميل کننده شرايط لازم برای دستيابی به يک جامعه پيشرفته و مترقی می باشد، تقويت و گسترش کنش های مدنی است. حضور تشکل ها، سنديکاها و نهادهای بيطرف دولتی در مقابل ساختار اداری و مديريتی کشور می تواند ضريب اطمينان اجرای قانون اساسی را تامين کند.

آنچه امروز جامعه کشورمان را مجروح کرده است، فقر و تندگستی به سبب اختلاس های چشمگير، انتقال داشته های مردم ايران به خارج از کشور به منظور سرمايه گذاری دربحرانزايی منطقه ای و تحميل تحريم های سنگين بر دوش ملت ايران بوده است. برهمين اساس، آنچه در چشم انداز ايران دارای اهميت ويژه می باشد، پيشرفت در اقتصادی فرانفتی مبتنی بر توسعه تکنولوژی و صنايع گوناگون به ويژه انرژی های نو، گردشگری و ايجاد امنيت و فضای اعتماد برای سرمايه گذاران، تجار و بازرگانان در داخل کشورمان است.

با توجه به پيشرفت علمی نسل امروز و گسترش ارتباطات همه اقشار جامعه ايران به ويژه جوانان و زنان با برون از مرزهای کشورمان، دستيابی به آزادی و رفاه اقتصادی پويا و پايدار ميسر می باشد. ضريب سلامت اطمينان اقتصاد نوين ايران با مشارکت مردمی با تکيه بر آگاهی شهروندان و گردش آزاد اطلاعات تامين می شود. در جامعه ای که اطلاعات، آزادانه در اختيار همگان قرار بگيرد، جايی برای اختلاس و چپاول سرمايه های ملی قرار گرفته نخواهد شد.

در شرايط کنونی کشورمان با اقتصاد فروپاشيده، خفقان و قدرت مطلقه ولايت فقيه، باشرايطی مشابه دوران مشروطيت مواجه است و جامعه ايران نيازمند انسجام همه نيروهای مدنی است که دست در دست هم در مقابل استبداد ايستادگی کنند. زمان آن فرا رسيده است که دست در دست هم با گذر از اين نظام آپارتايد مذهبی به جامعه ای پيشرفته و مترقی دست يابيم.

پاينده ملت بزرگ ايران
رضا پهلوی