"گفتگوی محرمانه آمریکا با جواد ظریف پیش از حمله به عراق"

صدای آمریکا - به گفته یک مقام ارشد سابق آمریکایی، مقامات دولت جرج بوش پیش از حمله سال ۲۰۰۳ تحت رهبری آمریکا به عراق، ایران را در جریان این حمله قرار داده بودند و اطمینان خاطر کسب کردند که ایران به هواپیماهای آمریکایی شلیک نخواهد کرد.

زلمای خلیل زاد سفیر پیشین آمریکا در عراق، افغانستان و سازمان ملل متحد در کتاب خاطرات جدید خود، از دیدار محرمانه خود با محمدجواد ظریف سفیر وقت ایران در سازمان ملل متحد سخن گفته است.

به نوشته نیویورک تایمز، بر اساس کتاب خاطرات خلیل زاد او در دیدار محرمانه اش با جواد ظریف که در شهر ژنو سوئیس انجام شد، از ایران خواست اگر هواپیماهای آمریکایی اشتباهی وارد حریم هوایی ایران شدند، ایران به آنها شلیک نکند. خلیل زاد می گوید جواد ظریف با این خواسته موافقت کرد.

به نوشته نیویورک تایمز، چنین دیدار محرمانه ای پیش از این گزارش نشده بود.

خلیل زاد می گوید آمریکا همچنین امیدوار بود که ایران شیعیان را تشویق کند که به طور سازنده، در تاسیس دولت آینده عراق مشارکت کنند. شماری از رهبران مهم شیعه عراقی مورد حمایت ایران بودند.

اما ایرانی ها و آمریکایی ها بر سر چگونگی تشکیل دولت جدید در عراق و موضوع تروریسم اختلاف نظر داشتند.

به نوشته نیویورک تایمز، جواد ظریف مایل بود که پس از سرنگونی صدام حسین، قدرت فورا به عراقی های در تبعید واگذار شود و او گفت که نهادهای امنیتی عراق باید دوباره از ابتدا بنا شود، مقام های حزب بعث به طور وسیع کنار گذاشته شوند و آمریکا اقدام به اشغال عراق نکند. خلیل زاد گفته است استراتژی جواد ظریف که به دنبال نفوذ ایران در عراق بوده است، با نظر او اختلاف داشت.

آقای خلیل زاد گفته است در مرحله ای از مذاکرات با ایران، موضوع تبادل رهبران القاعده با رهبران سازمان مجاهدین خلق از سوی ایران مطرح شد، اما دولت بوش با آن مخالفت کرد.

در ماه مه ۲۰۰۳ دولت جرج بوش پس از آنکه آمریکا ایران را متهم به پناه دادن به اعضای القاعده کرد که به یک بمب گذاری مرگبار علیه نیروهای آمریکایی در ریاض متهم بودند، گفتگو با ایران را متوقف کرد.

زلمای خلیل زاد، متولد افغانستان، در این کتاب از توقف گفتگوها ابراز تاسف می کند و می گوید که دیپلماسی گفتگو همراه با اعمال فشار می توانست رفتار تهران را تغییر دهد.

آقای خلیل زاد پس از آنکه سفیر آمریکا در عراق در سال ۲۰۰۵ شد، به طور خصوصی خواستار باز شدن یک کانال گفتگو با ایران شد. در سال ۲۰۰۶ چنین فرصتی پیش آمد به طوریکه هم آمریکا و هم ایران هم نظر بودند که ابراهیم جعفری، نخست وزیر عراق باید جایگزین شود. خلیل زاد می نویسد که قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس مخفیانه به عراق رفت و این پیام را که ابراهیم جعفری باید کنار برود، رساند.

به گفته خلیل زاد، زمان دیگری، آیت الله خامنه ای با یک تماس دیگر مخفیانه دیپلمات های ایرانی و آمریکایی در بغداد موافقت کرد، اما طرف آمریکایی فورا نظر خود را عوض کرد. خلیل زاد می گوید: "هنوز دلیل این تغییر تصمیم برایم مشخص نیست." به گفته خلیل زاد، حکیم بعدا به او گفت که "به خاطر آن ماجرا، خامنه ای نتیجه گرفته است که به آمریکایی ها نمی شود اطمینان کرد."