شنبه 1 خرداد 1395   صفحه اول | درباره ما | گویا

گفت‌وگو نباشد، یا خشونت جای آن می‌آید یا فریبکاری، مصطفی ملکیان

مصطفی ملکیان
ما فقط با گفت‌وگو می‌توانیم از خشونت و فریبکاری رهایی پیدا کنیم. در جامعه هر مساله‌ای از سه راه رفع می‌شود، یکی گفت‌وگوست، یکی خشونت و دیگر فریبکاری. اگر در جامعه گفت‌وگو تعطیل شود دو رقیبی که جای آن را می‌گیرند، خشونت و فریبکاری هستند ... [ادامه مطلب]


پرخواننده ترین ها

دوم خرداد ۷۶؛ نخستین نشانه‌های رنسانس ایرانی، ماشاالله عباس‌زاده

ماشاالله عباس‌زاده
دوم خرداد ۷۶، جدای از صف بندی‌های سیاسی، نامزد سازان و یا شخص خاتمی، و فارغ از پروژه‌ای دیدن و یا پروسه‌ای دیدن رویداد، مدلی از کنش جمعی‌ در جهان آفرید که خواه خوشایند جمعی‌ باشد و نباشد نخستینِ نشانه‌های یک رنسانس ایرانی را به منصه ظهور گذاشت، که به عنوان نقطه عطف تاریخ در دفتر تحولات سیاسی ایران جاودان خواهد ماند

تبليغات خبرنامه گويا

advertisement@gooya.com 


همه متولدین دهه پنجاه که در آغازین روزهای استقرار کاست فقها در بهمن ۵۷، کودکانی خرد بودند، دوم خرداد را گرانیگاهِ ‌رویش نسل نوینی از کنشگران سیاسی مدنی در ایران میدانند و می‌‌خوانند. هم آنانی که نخستین مشق سیاست و تمرین کوشندگی را از آن هنگامه شروع کردند. نسلی که از مارش‌های نظامی جنگ هشت ساله ، آژیر‌های قرمز و هشدارِ بمباران های هوایی سالهایی نه چندان دورِ پیش از آن ایام، شبکه‌های دو کاناله‌ای که از ساعت ده شب برفک پخش می‌کرد، یکه تازی‌های هاشمی رفسنجانی‌ِ آن ایام (و نه این ایام) ترویج زجر آگین شیعه گریِ کشنده ،و اعدام‌های گروهی در میادین شهر همه وهمه، نوعی نفرت جمعی‌ ایجاد کرده بود که با توجه به خفقانِ سیاسیِ حاکم آن ایام ، کسی‌ را یارای نفس کشیدن نبود وهمه ناظرِ یکه تازی‌های تازیانِ ایرانسوزِ کاست فقها بودند. آن گاه بود که مردی متبسم، نکو روی و نکو خوی، با صبقهِ فرهنگ که صاحب چند جلد کتابی بود از سوی جمعی‌ دیگر نامزد ریاست جمهوری شد. بیشتر به گمان می‌رسید بختِ خویش می‌‌آزمود. نه مردم را یارای باور به بر آمدن به کسی‌ بود که رهبری ایران بر او نظر نداشت و نه کمپ کاندیداتور سازان و نه شخص کاندیدا. به عکس های ایام تبلیغاتش دقت شود نیک در می‌یابید که سیمایی صمیمی‌ اما نه مصمم که نه حضورش را جدی گرفته است و نه پیروزی ا‌ش با ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ رای را. اری،خاتمی نه تنها مولد دوم خرداد نبود بلکه خود نیز مولودِ دوم خرداد بود و در بستر نخستین جنبش مطالبه محورِ مردم ایران بر آمد و رویید . در فردای پس از دوم خرداد تک تیتری بر مجله‌ای منتقد با نام " ایران فردا" چشم همه را به ظهور جنبش نوزائی تازه جلب کرد. مهندس عزت‌الله سحابی - که رنجِ جان باختنِ خودش و دخترش سوگِ سترگی بر جان تاریخ میهن است- بر تارک ایران فردا نوشت " نه بزرگ به حاکمیت". شجاعتی می‌‌خواست آن تیتر طلایی و تاریخی‌.

دوم خرداد ۷۶ را بعضا، بعضی‌ از ایرانیان برون مرز، پروژه‌ای از پیش تعریف شده می خوانند که در راستای بهبود روابط جمهوری اسلامی با جهان غرب تعریف شد. راقم این سطور نه تنها چنین نمی‌بیند بلکه نخستین بارقه‌های تغییر در نظام فقها میدانم که حتا استمرار مسیر آن برای کلیت نظام جمهوری اسلامی غیر قابل پیشبینی‌ بود . استمرار مسیری که تکثیر موثر شد و نسل نوینی از کنشگران مدنی و سیاسی از آن سال تاکنون با گفتمان بنیانی دوم خرداد ۷۶ ‌رویش کرد و در جنبش سبز ایران برای آن تغییر بزرگ، دست به بزرگترین نافرمانی مدنی زدند

دوم خرداد بعضا محصولِ شاخه‌هایی‌ از رسانه‌هایِ طبقه‌ای از روشنفکرانِ آن‌روز نیز بود. کیان، حلقه‌ای از تک نگاشته‌های دکتر سروش و کوتاه خبر‌های دو صفحه نخست آن، خود در طبقهِ تحصیلکرده آن هنگام تاثیر ژرف داشت که از سوی همآنان به لایه‌های پایین تر جامعه‌ نیز سرایت می‌کرد و خانه به خانه، ساده از طریق افواه بر فربهی گفتمان تحول خواهی افزود و مسیر را برای پیروزی نامزد اردوگاه رفرم، مهیا ساخت

نگارنده این سطور که خود حیات سیاسی به معنایِ کنشگریِ در عرصه سیاست را از هنگام دانشجویی آغازید اما شناسه و هویت سیاسیِ خویش را همچون بیشینِ میانسلانِ کنونی، که در زمرهٔ‌ جوانانِ آن هنگام در بستر دوم خرداد تجربه کرد، آن نه بزرگِ مدنی و بر آمده از موج سوم آلوین تافلری را در لحظه لحظهِ آن رویداد میدید که بیست میلیون شهروندِ عمد‌تاً معترض اما مسالمت جوو و مدنی به لایه‌های اقتدار گرای نظامِ جمهوری اسلامی پشت کرده بودند و نه می‌‌گفتند. و صرفا با صندوق رای، تنها ابزاری که در اختیار داشتند، به گفتمانی نو با محور عزّت ،حکمت و مصلحت به شیوه‌ای نو آری گفتند و با همه بخش‌های پیشینِ و سالهای آغازین نظام تازیانی و تازیانه پشت میکردند و صرفاً به شعار‌هایِ نوپدید مبتنی‌ بر جامعه مدنیِ خاتمی میل کرده بودند، و بدون ملاحظهِ البسهِ کاستِ فقهای حاکم بر تنِ خاتمی ،هم به ایشان شانس دادند و هم بخت خویش در رخت فقیهان می‌‌آزمودند. مهابتِ تاثیرِ جنبش دوم خرداد به گونه‌ای است که آیات الله علی‌ خامنه‌ای از هراس آن به هنگام رای اندازی بر خویش لرزید و برای دست رد زدن به کاندیداتور سازان و شخصِ نامزدِ محتملا پیروزِ در راه یعنی خاتمی، گفت هیچ کس برای من هاشمی نمی‌شود. هر چند آگاهان، آن حبِّ لسانی را دریافتند که بغضِ به نامزدِ پیروز است .و بدین روی است که این فقیه خراسانی، پسر گستاخِ سفرهِ سپاهیان را(محمود احمدی‌ نژاد)با همهِ شیطنت‌هایش می‌‌بخشد و باز، بازو به دور گردنش می‌‌اندازد و گاه مهر می ورزد و یا گاه مهرش می‌‌پذیرد، اما سید محمّد خاتمی را مدام دفع می‌کند و در آستانه حصر گذاشته است و بر همه جریده‌ها فرمان و فتوا داده است که سیمای متبسم وی را حبس و سانسور کنند که مبادا دیپلماسی تبسم عهد اصلاحات ، توقع و مطالبه تازه ایجاد کند. فارغ از اینکه خیزش سبز و موسمِ اعتدال و دسته بندی‌های پی آیند، آن همه از پی‌ِ دوم خرداد ۷۶ است

راقم این سطور، ضمن تاکید بر این نکته که نظام مطلوبِ اینجانب در فردای ایران آزاد، نظامی نیست که حتا با ترکیب یک تن از اعضای کنونی محقق شود، به زبان ساده تر اشاره نمایم که ساختارِ سیاسی با مطلوبیت حداکثری برای ایران را هیچگاه با هیچ یک از نقش آفرینانِ استقرار نظام فقها میسر نمی‌دانم، اما بر این نکته باور دارم که چنانچه دوم خرداد ۷۶ به مسیر خویش با مشارکت همه جانبه شهروندان ادامه میداد و مدل‌های مدیریتی موفقِ مترتب بر آن همچون برپایی انجمن‌های شهری و تشکیل شورای های عالی‌ استان‌ها استمرار می‌‌یافت و در گام‌های بعدی حلقه بر نظامیان تنگ نظر، تنگ تر میشد و نقش ولایت فقیه در مواجهه با نقش رای مردم رنگ می‌‌باخت، جمهوریت - ولو نسبی‌ - در ایران نهادینه میشد. دوم خرداد ۷۶، جدای از صف بندی‌های سیاسی، نامزد سازان و یا شخص خاتمی، و فارغ از پروژه‌ای دیدن و یا پروسه‌ای دیدن رویداد، مدلی از کنش جمعی‌ در جهان آفرید که خواه خوشایند جمعی‌ باشد و نباشد نخستینِ نشانه‌های یک رنسانس ایرانی را به منصه ظهور گذاشت، که به عنوان نقطه عطف تاریخ در دفتر تحولات سیاسی ایران جاودان خواهد ماند. هر چند تا اطلاع ثانوی منسوبین اصلی‌ آن ممنوع الخروج، محبوس و یا محصور باشند.

ماشاالله عباس‌زاده
فعال سیاسی - مدنی


ارسال به بالاترین | ارسال به فیس بوک | نسخه قابل چاپ | بازگشت به بالای صفحه | بازگشت به صفحه اول 
Copyright: gooya.com 2016