حزب دمکرات کردستان ایران: آغاز دوباره فعالیت مسلحانه در راستای تبدیل به نیروی تاثیرگذار، آسو صالح

عمده ترین سوال در این باره به این صورت مطرح می شود که چه تغییراتی در سطح داخلی و منطقه ای یا حتی جهانی روی داده است که حزب دمکرات بار دیگر به مبارزه مسلحانه روی آورده است؟ به عبارت دیگر چرا در این برهه از زمان؟

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

راسان، عنوانی است که حزب دمکرات کردستان ایران برای مرحله تازه از مبارزاتش انتخاب کرده. راسان در لغت به معنی “دوباره برخاستن” می باشد و حاکی از آغاز دور تازه ای از فعالیت های عمدتا مسلحانه این حزب در کردستان ایران است. به گفته رهبران حزب دمکرات، درکنگره پانزدهم (حدود ۴ سال پیش) مساله آغاز دوباره مبارزه مسلحانه مطرح شده و پس از این کنگره، رهبران حزب به صورت جدی تر این مساله را دنبال کردند.

نتیجه آن شد که بهار سال گذشته بخشی از بدنه حزب دمکرات از ارودگاه های کردستان عراق به مناطق مرزی منتقل شدند. این انتقال به درگیری با حزب کارگران کردستان، پ.ک.ک و کشته شدن یکی از پیشمرگان حزب دمکرات منجر شد. این درگیری ابتدا با دخالت حکومت اقلیم کردستان و سپس با مذاکرات دو جانبه خاتمه یافت و نهایتا حزب دمکرات در بخش هایی از کوهستان های مرزی ایران و عراق مستقر شد.

بنا به گفته رهبران حزب دمکرات، از سال گذشته تیم هایی به داخل خاک کردستان ایران اعزام شده و با مردم در تماس بوده اند. این اعزام نیرو نهایتا به درگیری هایی در اشنویه، سروآباد، سقز، بانه و مهاباد در ماه های اخیر انجامید.

راسان یا دور تازه مبارزات حزب دمکرات با سوال هایی همراه بوده است. در سفری که به کردستان عراق داشتم، توانستم که با مصطفی هجری، دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران ملاقات کنم و برخی از سوالات مطرح شده در این راستا را با وی در میان بگذارم.

عمده ترین سوال در این باره به این صورت مطرح می شود که چه تغییراتی در سطح داخلی و منطقه ای یا حتی جهانی روی داده است که حزب دمکرات بار دیگر به مبارزه مسلحانه روی آورده است؟ به عبارت دیگر چرا در این برهه از زمان؟
مصطفی هجری، این مساله را بیش از هرچیز دیگر به مهمترین رخداد سال گذشته در عرصه سیاست ایران ربط می دهد، توافقنامه با کشورهای ۵+۱. به گفته هجری: “اینگونه به مردم القا شده بود که گویا پس از برجام وضعیت اقتصادی و میزان بیکاری در جامعه بهتر خواهد شد، ولی اینگونه نشد و چه بسا در مواردی نیز بدتر شد. از سوی دیگر مردم و به ویژه آزادیخواهان انتظار داشتند پس از این گشایش در زمینه رابطه با غرب و توافق هسته ای، در داخل هم شاهد چنین گشایشی باشیم و فضای خشن امنیتی و بسته، تا حدودی باز شود. این انتظار هم بی حاصل بود”.

دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران ادامه می دهد: “کشورهای غربی نیز به این نتیجه رسیدند که اگر پس از لغو تحریم ها سرمایه ای به دست جمهوری اسلامی برسد، نه برای خدمت به مردم بلکه برای کمک به گروه ها و دولت های تروریستی منطقه و دخالت در امور داخلی کشورها از آن استفاده می کند”. هجری در این راستا نتیجه می گیرد که امضای توافقنامه هسته ای موجب شده است تا کشورهای متخاصم رژیم در منطقه در برابر تهدیدها و دخالت های جمهوری اسلامی ایران متحد شوند و به صورت جدی تر برنامه خنثی نمودن توطئه های رژیم را داشته باشند.

مصطفی هجری اما دلیل مهمتر از توافقنامه هسته ای برای آغاز دور تازه ای از مبارزه مسلحانه را خشونت و سرکوب شدید مردم کرد و وضعیت اسفناک اقتصادی می داند و در این باره می گوید: “در چنین فضایی، از جمله خواست مردم از حزب دمکرات برای اجرای برنامه ای جدی تر و آمادگی آنها برای کمک به نیروی پیشمرگه موجب شدند تا رهبری حزب دمکرات کردستان ایران پس از تحقیق و بررسی چندجانبه به این نتیجه برسد تا از ابتدای سال ۱۳۹۴ برنامه ای را به تصویب برساند که نیروی پیشمرگه بیشتر از گذشته در میان مردم حضور پیدا کنند”.
رهبری حزب دمکرات با وجودی که راسان را اعلام کرده اند، ولی هنوز از اصطلاح مبارزه مسلحانه استفاده نمی کنند و ترجیح می دهند از اصطلاح “حضور در میان مردم” یا در مواردی نیز “دفاع مشروع” استفاده کنند.

برخی از منتقدین اما این دلیل هجری و حزب متبوعش برای آغاز مبارزه مسلحانه را کافی نمی دانند و مقتقدند که با توجه به وعده های حسن روحانی در زمینه اجرای برخی مواد قانون اساسی در رابطه به اقلیت های ملی، این اقدام حزب دمکرات کردستان ایران نمی تواند مشروعیت داخلی و بین المللی را بدست آورد.

اما مصطفی هجری در این راستا ضمن اشاره به اینکه رئیس جمهور در جمهوری اسلامی نماینده مردم نیست، بلکه مهره رژیم است و هیچگاه نمی تواند خلاف سیاست کلی رژیم اقدام کند، تاکید می کند: “مشروعیت مبارزه در این نیست که دیگران آن را بپسندند. امروزه هر چیزی با پیمانه سود و زیان برآورد می شود. برای کشورهای صاحب قدرت دنیا پیمانه این است که با رژیم جمهوری اسلامی تا چه حد سودمند می شوند، دیگر موارد از جمله سرکوب آزادی ها، حقوق بشر و... در اولویت های چندم قرار دارند. به همین دلیل ملتها لازم نیست که از دیگران به دنبال کسب مشروعیت برای مبارزاتش باشند، بلکه مشروعیت از مردمی سرکوب شده بدست می آید که برای ما در اولویت اول هستند”.

منتقدین راسان حزب دمکرات از بعد معادله هزینه فایده نیز به این اقدام می نگرند. به اعتقاد آنها طی دو ماه اخیر تعداد زیادی از نیروهای پیشمرگه حزب دمکرات در درگیری ها جان باخته اند و اگر به این صورت ادامه یابد، هزینه این دور تازه از مبارزات، از سود آن بیشتر خواهد بود.

دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران به گونه ای دیگر به این مساله می نگرد. مصطفی هجری می گوید: “سود و زیان یک مبارزه (طولانی) با رخدادهای دو ماه اخیر برآورد نمی شود، بلکه از پروسه ابتدا تا انتها بررسی خواهد شد. با این وجود، حزب دمکرات از همان دو ماه اول ضربه ی سنگینی به رژیم وارد کرده و آن را دچار سردرگمی نموده است”. هجری همچنین به سال گذشته اشاره می کند که با وجود اعزام تیم ها به داخل، هیچ پیشمرگه ای جان خود را از دست نداد و تاکید می کند: “سال گذشته هیچ درگیری ای به وقوع نپیوست و نیروهای رژیم به پیشمرگه های ما حمله نکردند. ما نیز به پیشمرگه های خود گفته بودیم که در صورت عدم حمله از سوی دشمن، آنها نیز از درگیری پرهیز کنند. ولی امسال نیروهای رژیم حمله کردند و پیشمرگه ها نیز از خود دفاع نمودند”.

زمانی که از مبارزه مسلحانه، حال از نوع دفاع مشروع یا حمله به مواضع دشمن، صحبت می شود، وجود حامی و پشتیبان بسیار مهم است. به این مفهوم که دولت یا یک نیروی خارجی از این مبارزه حمایت لجستیکی و مالی به عمل آورد. آیا حزب دمکرات چنین نیروی پشتیبانی دارد؟ آیا صحبت های سران جمهوری اسلامی در زمینه کمک برخی از کشورهای منطقه، از جمله عربستان و اسرائیل، از حزب دمکرات صحت دارد؟

مصطفی هجری ضمن رد ادعاهای جمهوری اسلامی مبنی بر دریافت کمک از کشورهای دیگر اعلام کرد که هر مبارزه آزادی خواهانه ای نیاز به پشتیبانی بین المللی دارد که در صورت ثبات و تداوم به آن می رسد. هجری در ادامه اضافه می کند که حزب دمکرات در راستای افزایش تاثیر خود در معادلات منطقه ای قدم برداشته و می خواهد به این میزان از اثرگذاری برسد. وی در عین حال به این مساله اشاره می کند که حزب دمکرات هیچگاه از رابطه ای استقبال نمی کند که در ازای آن منافع و دستاوردهای بخش های دیگر کردستان به خطر بیافتد و یا روند دمکراسی خواهی در ایران و منطقه دچار مشکل شود.

دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران در ادامه به واقعیات مبارزه اشاره می کند که می تواند در آینده در راستای منافع یا بر ضد منافع طرف هایی باشد. هجری در این باره اظهار می دارد: “این تاثیرات هرکدام به نوبه خود می توانند بر پروسه مبارزات ما تاثیرگذار باشند، به ویژه اینکه جمهوری اسلامی به عنوان دشمن ما، در منطقه و در عراق یکی از قدرت ها به حساب می آید”.

اعلام آغاز دور تازه از مبارزات حزب دمکرات با واکنش هایی از سوی اپوزیسیون ایران روبرو شده است. مصطفی هجری در این باره می گوید که حزب دمکرات لازم است تلاش کند این نیروها را متقاعد کند که مبارزاتمان نه تنها بر ضد ایران نیست، بلمه در راستای آزادی ایران و تامین منافع تمام آزادیخواهان خواهد بود.

دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران در پایان، خاطرنشان می کند:”متاسفانه در میان فعالین و حتی افکار عمومی فارس، کسانی که از مبارزات ملت کرد و دیگر ملت های ایران حمایت می کنند، زیاد نیستند. این در حالی است که خواست این مبارزات باید بخشی از دغدغه های همه شهروندان ایران باشد. متاسفانه حتی در میان اپوزیسیون هستند کسانی که اغلب از همان دریچه ای به این مبارزات نگاه می کنند که جمهوری اسلامی آن را گشوده است. به همین دلیل مانند رژیم نگاهی همراه با شک و گمان به این مبارزات دارند و به گمانشان مبارزات ملت ها برای تجزیه خاک ایران می باشد که با توطئه دشمنان این کشور انجام می گیرد”.

آسو صالح، کارشناس مسائل کردستان