نبرد با اشوب در لیبی آیا قذافی دیکری در راه است؟ علی صدرزاده

از آغاز هرج و مرج های پسا قذافی در لیبی همه ناظران میدانستند که تقریبن همه کشورهای غربی، یعنی فرانسه، بریتانیا ، آمریکا و بخصوص ایتالیا بعنوان دولت استعمار گر سابق به ژنرال حفتر با صطلاح مشاوره نظامی میدهند و حتا با نیروهای ویژه از او پشتیبانی میکنند.

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

قدرت و نفوذ ژنرال حفتر در لیبی روز بروز بیشتر میشود و غرب هم از او آٌشکارا پشتیبانی می کند.نیروهای حفتر در روزهای گذشته موفق شدند چهار پایگاه مهم صادرات نفت در کنار رود سرت در مرکز لیبی را یکی پس از دیگری به تصرف در آورند و گرو های شبه نظامی را از این پایگاه ها بیرون برانند. . بدین ترتیب هم جریان صدور نفت از لیبی از سر گرفته شد و و هم ژنرال حفتر بعنوان قدرت نظامی و سیاسی مهمی درصحنه لیبی ظاهر گشت بطوری که آینده لیبی بدون او رقم نخواهد خورد . واقعیتی که قابل پیش بینی بود.

بازی دو گانه

حفتر که خود را حالا دیگر فیلد مارشال هم مینامد رقیب و مخالف دولت وحدت ملی بریاست فایز سراج است. دولتی که چند ماه پیش با کمک وفعالیت های سازمان ملل بسختی بر سر کار آمد و بر اساس سیاست رسمی غرب قرار بود تنها دولت لیبی باشد که از پشتیبانی بین المللی بر خوردار میشود. گرجه این موضع غرب قانونی نبود. چرا که قرار بود که اول دولت و مجلس رسمی لیبی که در شهر طبرق در شرق لیبی مستقر است خودرا منحل کند ورسمن به دو لت وحدت ملی بیوندد آنگاه دولت وحدت ملی بنام یگانه دولت لیبی برسمیت شناخته شود. حفتر بطور رسمی فرمانده ستاد ارتش دولت مستقر در طبرق است. و لی در عین حال او همواره برنامه ها و سیاستهای شخص خودش را دنبال کرده است.

برخورد دو گانه غرب

از آغاز هرج و مرج های پسا قذافی در لیبی همه ناظران میدانستند که تقریبن همه کشورهای غربی، یعنی فرانسه، بریتانیا ، آمریکا و بخصوص ایتالیا بعنوان دولت استعمار گر سابق به ژنرال حفتر با صطلاح مشاوره نظامی میدهند و حتا با نیروهای ویژه از او پشتیبانی میکنند. به رقیبش فایز سراج هم که نیروهایش در شهر مصراته با داعش می جنگند کمک میکنند . نیروی هوایی آمریکا حتی بطور رسمی و علنی ازنیروهای سراج در شهر سرت حمایت میکند. اینکه چرا غرب به این سیاست دو پهلو روی آورده شاید ناشی از آنست که دولت وحدت ملی که قرار بود تنها دولتی مورد حمایت غرب باشد هنوز نتوانسته در سراسر کسور مستقر شود و صورت قانونی بخود گیرد.

سلاح نفت

شاید دلیل اصلی این رفتار متناقض غرب در این واقعیت نهفته باشد که کشورهای اروپایی در آنسوی دریای مدیترانه دو هدف و نگرانی عمده در لیبی دارند. اول مبارزه با داعش و یا دولت اسلامی است که خطری جدی برای امنیت بخش وسیعی از قاره آفریقا است . دومین هدف و نگرانی مشکل مهاجران غیر قانونی است. . یعنی در حقیقت خواهان باز گشت به دوران قذافی اند. قذافی به اروپاییان تعهد سپرده بوده که مهاجران آفریقایی را یا به کشورشان باز گرداند ویا اینکه به هر حال نکذارد که از طریق سواحل لیبی با قایق های کوچک مخفیانه راهی اروپا شوند و به این تعهد هم بخوبی عمل میکرد.

علاوه بر این دو انگیزه پای نفت لیبی هم در میان است که همچنان اهمیت زیادی دارد با اینکه این روز ها بازار نفت اشباع است و قیمت ها پایین. علیرغم نا آرامی های پسا قذافی شرکت های بزرگ نفتی همچنان گذشته هنوز در لیبی فعالند . عرضه نفت لیبی برای پایین نگهداشتن قیمت نفت هم برای مصرف کنندگان اروپایی مهم است و هم برای فشار بیشتر بر روسیه که تامین کننده نفت وگاز اروپاست.

دستیابی به همه این اهداف بدون دولتی با ثبات اما ممکن نیست.بهمین علت چنین بنظر میرسد که دو لت های غربی مجبورند همه راه ها را بیازمایند ودر این بازی های سیاسی نظامی هم با کارت حفتر بازی میکنند وهم با کارت فایز سراج. با اینکه همه این دولتها ماه هاست که رسمن متعهد شده اند تنها وتنها ازدولت وحدت ملی و فایز سراج حمایت کنند . خود فایز سراج هم از این بازی دوگانه غرب بخوبی آگاه است . در سفر اخیرش به فرانسه، فرانسوا هولاند آشکارا از او خواست که با ژنرال حفتر کنار بیاید.

پیشنهادهای دولت وحدت ملی

اززمان تسخیر پایگاههای نفتی توسط نیرو های حفتر دیگر همه ناظران و حتی خود فایز سراج هم میدانند که باید با حفتر کنار آمد. سراج دو هفته پیش اعلام کرد که تصمیم دارد کابینه اش را گسترش دهد و ژنرال حفتر را در دولت سهیم کند. ولی اینکه آیا حفتر هم حاضر است که بعنوان وزیری معمولی و زیر دست سراج به این کابینه بپیوندد جای بسی تردید است . حفتر بار ها اعلام کرده که میخواهد فرمانده ارتش یک لیبی متحد باشد و بزودی کنترل سراسر این کشور آشوب زده را بدست خواهد گرفت . راهی دراز و مشکل. یکی از این موانع بزرگ شبه نظامیان شهر مصراته هستند که از سراج حمایت میکنند و بهیچوجه حاضر به همکاری بااو نیستند. سراج هم میداند که همکاری با این ژنرال قدرت طلب کار ساده ای نیست. شاید هم بیم آن داردکه سرنوشتش همانند سرنوشت دولتهای پسا قذافی شودکه همواره بدست گروه های مسلح بود و نخستوزیر را مجبور به استعفا میکردند. به همین علت سازش میان حفتر و سراج بسی مشکل خواهد بود .

حفتر متحدعبدالفتاح السیسی

حفتر همواره با افتخار از همکاری و اتحاد باژنرال السیسی رییس جمهوری مصر سخن میگوید. در آخرین مصاحبه اش با روزنامه آلاهرام با لحنی پر طمطراق از تبادل اطلاعات نظامی و امنیتی با مصرسخن میگوید و از السیسی بعنوان دوست صمیمی و متحد استراتژیک نام میبرد. در این گفتگو همچنین از همکاری تنگا تنگ افسران و سربازانش با امارات متحده عربی یاد میکند.

اینکه امروز همکاری ژنرال حفتر با سازمان امنیت آمریکا سیا در چه سطحی است بر ما معلوم نیست. حفتر در سال ۱۹۸۷ در حالیکه به عنوان فرمانده نیروهای نظامی لیبیایی مستقر در چاد در جنگ  میان چادو لیبی  عمل می‌کرد به  اسارت چادی‌ها درآمد. دولت لیبی تلاشی برای آزادی آنها نکردو اعلام کرد که آنها از ارتش پیروی . نمی‌کرده‌اند.

وی بعد از چند سال زندان در سال ۱۹۹۰ آزاد شده و همراه با تعدادی از همرزمانش   به آمریکا رفت واز آن زمان تا سرنگونی قذافی با نیروهای امنیتی امریکا همکاری نزدیک داشت وهیچگاه  هم منکر این همکاری نشد.

قذافی جدیدی درراه است؟

هم برای آن بخش از شهروندان لیبی که خواهان ایجاد دمکراسی در کشورشان هستند و هم برای اسلامگرایان ژنرال حفتر قذافی جدیدی است که در پی نابودی انقللاب لیبی است.

حفتر وسراج هم اکنون فرمانده دو جناح اصلی لیبی هستند که یا موفق میشوند به نوعی همکاری و سازش دست یابند و در پی ایجاد دولتی با ثبات باشند و یا اینکه به رقابت و مبارزه خود همچنان ادامه میدهندتا از همپاشیدگی کامل لیبی.