رکن‌الدین خسروی کارگردان نامدار تئاتر ایران درگذشت

زمانه ـ رکن‌الدین خسروی کارگردان، نویسنده تئاتر و مترجم، از بنیانگذاران تئاتر نوین ایران، شامگاه یکشنبه ۱۵ ژانویه / ۲۶ دی در سن ۸۷ سالگی در لندن چشم از جهان فروبست.

خسروی در سال ۱۳۷۵ به اجبار، ایران را ترک کرده و تن به مهاجرت داده بود و در لندن زندگی می‌کرد. او از مدت‌ها پیش با بیماری مبارزه می‌کرد.

رکن‌الدین خسروی به‌عنوان یکی از چهره‌های برتر تئاتر در ایران شناخته می‌شود. او کارگردانی بود که در غرب تحصیل کرد و با تکنیک‌ها و سبک‌های نمایشی مدرن آشنایی دقیقی داشت و به اندازه لازم، برشت، چخوف، بکت، یونسکو و سار‌تر را می‌شناخت و پس از بازگشت به ایران، با رویکرد خلاقانه خود، این نمایش‌ها را در فضای تئا‌تر ایران اجرا کرد.

خسروی با همه مکاتب و سبک‌های تئاتری از سبک استانیسلاوسکی و مایرهولد گرفته تا سبک برشت و گروتوفسکی آشنا بود و همه این سبک‌ها را بر روی صحنه اجرا کرد.

او در سال ۱۳۲۷ از دبیرستان البرز تهران دیپلم گرفت و سپس دانشجوی حقوق دانشگاه تهران شد اما در سال ۱۳۲۹ تغییر رشته داد و به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران رفت.

از سال ۱۳۳۴ زمانی که دانشجوی ادبیات بود، بازیگری و کارگردانی را در کلاس‌های دیوید سون استاد تئاتر دانشگاه‌های آمریکا که کلاس‌های خود را در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار می‌کرد، آموخت.

از سال ۱۳۳۶ با تشکیل دانشکده هنرهای دراماتیک تهران، فعالیت‌های خود را به عنوان بازیگر و کارگردان در این دانشکده ادامه داد و از همین دانشکده فارغ التحصیل شد.

دوره تخصصی تدریس تئاتر را در لندن و در سال ۱۹۷۲ گذراند و در سال ۱۹۹۲ دوره دکترای تئاتر و کارگردانی را گذراند.

بیش از ۱۷ نمایش تلویزیونی و ۲۹ نمایش صحنه در ایران کارنامه او از سال ۱۳۳۸ بود.

رکن‌الدین خسروی در خارج از ایران نیز بیکار ننشست و به‌رغم دشواری کار تئاتر در مهاجرت، در حد توان و امکاناتی که در اختیار داشت، نمایش‌هایی غالباً تک‌پرده‌ای با بازیگرانی محدود از نمایشنامه‌نویسانی چون فرناندو آرابال (همه عطرهای عربستان)، داریو فو (مده‌آ)، اوژن یونسکو (آوازه‌خوان طاس)، گوگول (یادداشت‌های روزانه یک دیوانه)، وودی آلن (مرگ در می‌زند) و غلامحسین ساعدی (دعوت) را در لندن و شهرهای دیگر اروپا بر روی صحنه برد.

از رکن‌الدین خسروی دو بار تقدیر شد. یک بار در شهریورماه ۱۳۸۹ در خانه تئاتر ایران و یک بار نیز در خردادماه ۱۳۹۲ در دانشکده سواز لندن، مدرسه مطالعات مشرق زمین و آفریقا.

خسروی در عرصه سیاسی به حزب توده ایران گرایش داشت و از اندیشه‌های سوسیالیستی حمایت می‌کرد.

سیمین خسروی همسر این کارگردان فقید نیز تحصیل‌کرده و بازیگر تئاتر است و شاگرد او در دانشکده هنرهای دراماتیک بود.