مستند ماهشهر در فضای سرکوب و سانسور رسانهها چه‌گونه ساخته شد؟
ایران وایر - اگرچه سانه‌های خبری در داخل کشور از همان ساعات اولیه گرانی بنزین در آبان ۱۳۹۸، تهدید و مجبور به سکوت و عدم انتشار مطالب انتقادی و پوشش اعتراضات مردمی شدند. اما حالا و چند هفته پس از این اعتراضات، کشته شدن و بازداشت بسیاری از شهروندان، فیلم مستندی روز چهارشنبه ۲۷ آذر ماه از تلویزیون اینترنتی «آوانت» پخش شد که حاوی حرفهای تند ساکنان «شهرک کوره ماهشهر» از برخورد حکومت با مردم است.
«حامد هادیان»، روزنامه‌نگار و سازنده این مستند شش دقیقه‌ای به نام «حقیقت ماهشهر» است که در برنامه «شهرآرا» از تلویزیون آوانت در غروب ۲۷ آذر ماه پخش شد و واکنش‌هایی را به دنبال داشت؛ از جمله این که هادیان کیست و پخش این فیلم در این شرایط با چه هدفی انجام شده است؟
در اوضاعی که هر خبرنگاری برای اظهارنظر ساده‌اش درباره اعتراضات بازداشت و تهدید می‌شود، هیچ رسانه مستقلی قادر به تهیه گزارش از این جریان نبوده است و هم‌چنان آمار کشته شدگان و افراد بازداشت شده از تریبون‌های رسمی اعلام نمی‌شود، یک مستندساز با تیم خود به شهرک کوره ماهشهر، جایی که براساس گزارش‌ها، بیشترین تلفات را در اعتراضات آبان داده است، رفته‌اند و حرفهای معترضان را ضبط کرده‌اند؛ فیلمی که پس از پخش آن، بسیاری از کاربران «ارزشی» در توییتر به تحسین آن پرداخته‌اند.
با این حال، این فیلم در ابتدای روایتش از اعتراضات، عامل خرابی‌های شهر را بخشی از مردم معترضی عنوان می‌کند که «مسلح» بوده‌اند.
روایت‌گر روی تصاویری از شهر و خرابی‌های ایجاد شده می‌گوید: «با شروع اعتراضات در آبان ماه، ماهشهر هم به ریخت. به روایت رسمی مسوولان، عده‌ای از معترضان مسلح سه روز جاده اصلی و ترانزیتی منطقه را بستند که نیروهای امنیتی و انتظامی مجبور شدند راه را به زور بازکنند.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
منبع روایت‌گر در این داده اطلاعاتی، «روایت رسمی مسوولان» عنوان شده است.
در ادامه، روایت‌گر می‌گوید: «اما این همه ماجرا نبود و مردم حرفهای دیگر هم دارند. مردم و بزرگان شهر از تبعیض و فقر می‌گویند. از بی‌تدبیری مسوولان شهر در نحوه واکنش‌شان به اعتراضات بدجوری شاکی هستند. دل‌های زیادی شکسته است.»
در این مستند با هیچ مسوولی از شهر که به گفته روایت‌گر، با بی‌تدبیری باعث گسترده‌تر شدن اعتراضات شده‌اند، مصاحبه‌ای نشده است. هم‌چنین به طور مشخص گفته نمی‌شود که دقیقا منظور از «بی‌تدبیری مسوولان شهر» چیست.
در ادامه این فیلم، چندین شهروند مرد جلوی دوربین حامد هادیان ظاهر می‌شوند و حرف‌هایی می‌زنند که با مانفیفست اولیه مستند چندان هماهنگ نیست.
در واقع، از این‌جا به بعد این فیلم به بلندگوی مردمان خسته دل کوره تبدیل می‌شود؛ صداهایی که حق شنیدن‌شان از هیچ رسانه‌‌ای تاکنون وجود نداشته است.
از این نقطه به بعد، فیلم به دو تکه تبدیل می‌شود؛ فیلمی که مستندسازش تلاش دارد بگوید خرابی‌های شهرک کوره، حاصل اقدام مردم معترض دارای اسلحه بوده است اما مصاحبه‌کنندگانش آن را نقض می‌کنند.
یکی از این شهروندان با نقد حرفهای مسوولان درباره معترضان می‌گوید: ««آشوب‌گر کجا بوده؟ کجا آشوب‌گر شهر بود؟ کجای شهر را خراب کردند؟ کجای اموال دولت را خراب کردند؟ اگر جایی باشد، شیشه‌ای شکسته باشد، من مسوولیتش را گردن می‌گیرم.»
یکی دیگر می‌گوید: «مگه ما چی هستیم که برایمان تانک بیاورند؟ ما اگه پول داشتیم که اسلحه بخریم، خب می‌رفتیم نان می‌خریدیم.»
دیگری می‌گوید: «مردم فقط منتظر یک جرقه بودند؛ مشکل‌شان بنزین نبود، خسته شده بودند. به این‌جاشون رسیدند.»
شهروند دیگری توضیح می‌دهد: «یک آدم‌هایی آمدند این‌جا، محیط شهر را نمی‌شناسند. وارد کوره‌ها شدند. تن به تن شدند!»
دیگری به اعتراض می‌گوید: «موقع انتخابات که می‌شود، می‌آیند این‌جا فیلم می‌گیرند. خودت بیا این‌جا فیلم بگیر. مردم شهرک می‌شوند شهیدپرور. مردم شهرک می‌شوند آدم‌های خوب. معتمد. همه چی خوب. انتخابات که تمام شد، همه به درد نمی‌خورند. خب چرا؟»
یک شهروند دیگر می‌گوید: «بابا آشوب‌گر چیه؟ داعشی چیه؟ بابا این‌ها نون شب ندارند.»
اما سوال این است که حامد هادیان، سازنده این فیلم که به راحتی توانسته در این روزهای ملتهب با دوربین و تیمی حرفهای به دل مردم برود و با آن‌ها مصاحبه کند، چه کسی است؟
هادیان در توییترش خود را «خبرنگار بدون مرز» و «یکی از مریدان خاص حضرت عباس» معرفی کرده است. عکس اصلی توییتر او نیز در قابی همراه با چند نظامی اسلحه به دست دیده می‌شود. او یکی از نویسندگان اصلی سایت رسمی آیت‌الله «علی خامنه‌ای»، رهبر ایران است؛ خبرنگاری که با حمایت رسمی نهاد قدرت، امکان ساخت مستندی در بحبوحه سانسور رسانهها را داشته است تا درحالی که فرصت حرف زدن به مردم را می‌دهد، در نهایت بگوید خرابی اعتراضات و مقصران اصلی آن، بخشی از همین مردمی بودند که تصادفا اسلحه حمل می‌کردند.
این در حالی است که در همین شرایط سانسور و خفقان خبری، خبرنگارانی حتی قادر به هم‌رسانی صدا و نظر خودشان هم نیستند. «محمد مساعد»، روزنامه‌نگار مطرح حوزه اقتصادی فقط به خاطر توییتی در روزهای قطعی اینترنت، مدتی بازداشت شد و «مهدی محمودیان»، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی را فقط به خاطر امضا بیانیه معروف به ۷۷ نفر، زندانی کردند. در این بیانیه، ۷۷ نفر به رفتار خشن حکومت با مردم در اعتراضات سراسری آبان ۱۳۹۸ اعتراض کرده بودند.
پس از پخش مستند ماهشهر، شهروندی با نام کاربری «میرزا بنویس» در توییتر خود نوشت: «تنها تفاوت اون مستند درباره ماهشهر با سایر روایت‌های حکومتی اینه که سناریو این یکی رو امثال حسینی بای و علی رضوانی ننوشتند. حامد هادیان عریضه نویس سایت خامنه‌ای نوشته که کمی باهوش‌تر است. حداقل انتظارم برآورده شد!»
شهروند دیگری در توییترش نوشته است: «هیچی دیگه، مستند #حامد_هادیان رو دیدم، اومدم بگم اگه چهار روز دیگه خود روحانی و خامنه‌ای هم اومدن قاتلین مردم رو نقد کردند، تعجب نکنید. از هرگونه سیاستی دارند استفاده می‌کنند و انقدر همه چیو چند قطبی کردند که همه گیج بشند، ندونند کی به کیه، چی به چیه !!!»
تلویزیون اینترنتی آوانت با نام کامل «آوا و نمایی تازه» که پخش‌کننده این مستند است، از زمستان ۱۳۹۶ فعالیت خود را شروع و خود را «آوانگارد و پیش‌رو» معرفی کرده است که محتوای چندرسانه‌ای در قالب‌های گزارش، گفت‌وگو و مستند در اختیار مخاطبانش قرار می‌دهد. مستندهای این رسانه از سوی برنامه «آپارات» هم پخش می‌شوند.
کوت عبدالله تخلیه شد؛ شهر در حال فروریختن است!
