هاوری یوسفی - ایران وایر
بیش از یک ماه از درگیری خونین میان «ایل جاف» (کردهای اهل سنت) و «ایل قلخانی» (کردهای پیرو آیین یارسان) بر سر مراتع و اراضی کشاورزی غرب استان کرمانشاه میگذرد؛ درگیری که تاکنون جان پنج نفر را گرفته و موجی از تاسف و نگرانی مردم منطقه و بسیاری از کردها را به دنبال داشته است.
این درگیری با پادرمیانی بزرگان ایل جاف و سادات حیدری، بهویژه «سیدنصرالدین حیدری»، رهبر اقلیت دینی یارسان و برخی معتمدان و مقامات دولتی بلافاصله خاتمه یافت و حل آن به مراجع قضایی سپرده شد. اما صدور فتوای جهاد علیه یارسانیها پس از درگیری از سوی برخی مفتیهای سلفیجهادی مناطق جافایهتی، امنیت و آرامش ساکنان یارسانی روستاهای دالاهو و سرپلذهاب را، که در مجاورت «منطقه جافایهتی» زندگی و کار میکنند، سلب و سایه مرگ را بر مردم منطقه و ساکنان یارسانی مستولی کرده است.
در ادامه فتوای جهاد مفتیهای سلفیجهادی، اواخر هفته گذشته گروهی مسلح از تندروهای جهادی در یک حرکت تلافیجویانه و به بهانه دفاع از خون ریختهشده مسلمانان در درگیری خردادماه، به روستای یارساننشین «قلعهوری» سرپلذهاب حمله کرده، روستا را به رگبار بسته و یکی از اهالی روستا را نیز بهشدت زخمی کرده و سپس متواری شدهاند.
«ایرانوایر»، از ساکنان منطقه درباره حمله تندروهای جهادی به روستای قلعهوری، دیدگاه عمومی مردم یارسان و اهل سنت در منطقه جافایهتی نسبت به درگیریهای اخیر، بهویژه سکوت نیروهای انتظامی و امنیتی در تامین امنیت منطقه پرسیده است.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
روز پنجشنبه ٢تیرماه١٤٠٠ حوالی ساعت چهار بعدازظهر چهار موتورسوار مسلح با صورتهای پوشیده و سردادن فریاد اللهاکبر به روستای قلعهوری یارساننشین از توابع سرپلذهاب کرمانشاه حمله کرده و غیر از شلیک به خانههای روستا، سوپرمارکت قلعهوری را که در نزدیکی جاده اصلی میان ثلاثباباجانی و «تازآباد» سرپلذهاب است، به رگبار بسته و بلافاصله محل حادثه را ترک کرده و متواری شدهاند.
در این تیراندازی «ظفر کرمی»، صاحب سوپرمارکت و یکی از ساکنان این روستا بهشدت زخمی شده و پای راست او در این حمله دو گلوله خورده است. این شهروند یارسانی به دلیل شدت جراحات بلافاصله پس از انتقال به بیمارستان سرپلذهاب برای عمل جراحی به بیمارستان مرکزی اسلامآباد منتقل شده و تاکنون در این بیمارستان بستری و حال او وخیم گزارش شده است.
گفته میشود که دو نفر از ضاربان توسط حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی سرپلذهاب بازداشت شده و دو نفر دیگر هنوز متواری هستند.
به گفته منابع محلی سلفیهای جهادی منطقه جافایهتی عموما خود را «انصار ایران» معرفی میکنند؛ اما معلوم نیست که آیا این گروه هویت سازمانی، رهبر و امیر مستقلی دارند یا خود را به عنوان یکی از زیرمجموعههای گروه انصارالاسلام در کردستان ایران معرفی کردهاند که «ملاکریکار» را به عنوان امیر و رهبر معنوی خود میشناسند.
ملا کریکار که در کردستان به بنلادن کردها معروف است، رهبر گروه مسلح «انصارالاسلام» است که در سال ٢٠٠١ بعد از انشعاب از «حرکت اسلامی در کردستان عراق» تاسیس شد.
سکوت نیروی انتظامی
حمله تندروهای جهادی در حالی است که روز ٣١خرداد سردار «علیاکبر جاویدان»، فرمانده انتظامی کرمانشاه، به همراه «حسن خوشاقبال»، معاون سیاسیامنیتی استانداری کرمانشاه، سردار «محمدنظر عظیمی»، فرمانده قرارگاه نجف اشرف نیروی زمینی سپاه پاسداران، سردار «بهمن ریحانی»، فرمانده سپاه حضرت نبی اکرم، «پرویز توسلیزاده»، رییس کل دادگستری، «ماموستا ملاقادر قادری»، امام جمعه پاوه در دیدار با خانواده قربانیان درگیری خردادماه، با اشاره به استان کرمانشاه به عنوان مظهر وحدت اقوام و مذاهب تاکید کرده بود که «ایجاد ناامنی در جامعه بیش از همه آحاد مردم را متضرر میکند و پلیس بنا بر وظیفه ذاتی خود موظف است قاطعانه با آن برخورد و امنیت شهروندان را تامین کند.»
تعدادی از روستاهای یارساننشین شهرستان دالاهو، بهویژه روستای «زرده» که از آن به عنوان قطب باغهای زیتون ایران نام میبرند، قبل از درگیری خردادماه بر سر بستن کانال آبیاری کشاورزی باغهای زیتون خود از سوی عشایر ایل جاف، با آنها اختلاف داشتهاند. در حال حاضر هم نزدیک ٤٥ روز است که کانال آبیاری کشاورزی که از منطقه ریژاو جافایهتی به باغات زیتون و کشتزارهای روستای زرده وارد میشد، از سوی شهروندان جاف مسدود شده و این نیز خود به تشدید تنشهای میان ایل جاف و یارسانیها دامن زده است.
اما اهالی روستای قلعهوری و بسیاری از روستاهای همجوار با منطقه جافایهتی، با انتقاد از عملکرد سست و نامسئولانه نیروهای انتظامی و امنیتی معتقدند که نیروهای انتظامی و امنیتی علیرغم درخواست مکرر ساکنان این روستاها تاکنون حاضر نشدهاند، در برخی از نقاط حساسی چون قلعهوری که در حال حاضر هدف اصلی حملات تندروهای جهادی است پایگاه نظامی، گشت ویژه و ایستوبازرسی موقت ایجاد کنند.
یکی از روستاییان اهل «قلعهوری سفلی» در همین رابطه به «ایرانوایر» گفت: «بعدازظهر سهشنبه گذشته نیز هشت مرد مسلح که سروصورت خود را پوشانده بودند همان یک چاه آب کشاورزی که داشتیم تخریب کردند و موتور و لولههای آن را کنده و با خود بردند. بلافاصله با نیروی انتظامی تماس گرفتیم، با اینکه وعده دادند که بلافاصله خود را به محل میرسانند، اما نیامدند و ما هم از بیم درگیری و خونریزی دوباره بهناچار سکوت کردیم و فقط نظارهگر غارت موتور آب و لولههای چاه بودیم.»
حفاظت شهروندان از خود در غیاب حمایت پلیس
او همچنین اضافه کرد که بعد از صدور فتوای جهاد از سوی مفتیهای تندروی جهادی، نظم اجتماعی روستاهای یارساننشین سرپلذهاب و دالاهو و قصرشیرین حدود یک ماه است که مختل شده و بسیاری از روستاییان از ترس اتفاقات و حملات احتمالی جز حفاظت از خودشان نمیتوانند به کشاورزی و کار روزانه خود بپردازند: «همه نگران و عصبانی هستند. بسیاری از روستاییان قلعهوری کارگر فصلی و در دشت ذهاب مشغول کارگری هستند؛ اما به دلیل اتفاقات اخیر و از ترس حمله جهادیها بیکار شده و سرکار نمیروند. گفتنی است که بسیاری از یارسانیها در دشت ذهاب برای کشاورزان اهل سنت؛ یعنی کردهای جاف کار میکنند و آنها هم از ادامه این اوضاع و ادامه درگیریها بهشدت ناراضی هستند.»
به گفته برخی از روستاییان منطقه جافایهتی حدود سه سال است که تندروهای جهادی در مناطق شمالغربی استان کرمانشاه، بهویژه دشت ذهاب خانه و لانه کردهاند و علاوه بر تلاش برای عادیسازی توهین و تحقیر پیروان آیین یارسان و ایراد خطبههای تحریکآمیز علیه آنها، برای بسیاری از ساکنان منطقه جافایهتی از جمله جوانان آن منطقه هم به یک معضل و دردسر بزرگ تبدیل شدهاند: «سوای یارسانیها، آنها حتی به جوانان ایل جاف هم رحم نمیکنند و تاکنون تعدادی از جوانان منطقه جافایهتی ناپدید شده و پس از مدتی بیخبری از سرنوشتشان بعدها معلوم شد که به سوریه فرستاده شده و به گروههای تندرو جهادی پیوستهاند. به همین دلیل اکثریت قریب به اتفاق ایل جاف و منطقه جافایهتی فقط آنها را "تحمل" میکنند.»
پسماندههای داعش
از سویی دیگر، روستاییان یارسانی، از جمله یکی از نزدیکان ظفر کریمی، در ادامه گفتوگو با «ایرانوایر» سلفیهای جهادی منطقه جافایهتی را بدون هیچ تردیدی «پسماندههای فتنه نافرجام داعش» میخواند و معتقد است که تفکر سلفیجهادی خالق نسلکشی کردهای ایزدی یا همان اقلیت مذهبی ایزدی در شنگال است: «ما و اکثریت برادران و همزبانان ایل جاف و اهل سنت به خوبی میدانیم که این فتنهها را چه کسانی سامان میدهند و هدف آنها از ایجاد شکاف میان ما چیست. بنابراین، راه نابودساختن تخم نفاق و خشککردن ریشههای فتنه و فتنهگری فقط همبستگی و اتحاد است.»
شهروند دالاهویی که اهل یکی از روستاهای جافایهتی است، در رابطه با تحرکات تندروهای جهادی در منطقه ضمن اشاره به همگرایی و همبستگی تاریخی میان ایل جاف و ایل قلخانی به «ایرانوایر» گفت: «سلفیهای جهادی طی چند سال گذشته با هماهنگی و حمایت نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران بهویژه نیروهای انتظامی در تلاشاند که با تهییج، تحریک و بسیج جوانان جاف تخم نفرت و کین علیه یارسانیها را بپرورند، اما هرباره شکست خوردهاند؛ چون در واقع بسیاری از جافها طی سالیان طولانی با یارسانیها زندگی و کار کرده و روابط زناشویی داشته و به لحاظ تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به تمامی درهمتنیده و جدایی ناپذیرند.»
او با اشاره به درگیریهای اخیر و «سکوت شکبرانگیز» نیروهای امنیتی و انتظامی کرمانشاه گفت که اگر هدف تامین امنیت مردم و ایجاد آرامش برای شهروندان است «چرا بدون هیچ تذکر و برخوردی با ملاها و مفتنیهای تندروی جهادی، به آنها اجازه میدهند تا در انظار عمومی و بهطور آشکار در خطبههای خود و از پشت منبر برخی از مساجد علیه یارسانیها نفرتپراکنی و کینهتوزی کنند و آنها را کافر، مجوس، شیطانپرست، نجس و ناپاک بخوانند و تکفیرشان کنند؟»
او معتقد است که با توجه به اینکه هدف سلفیهایجهادی، غیر از جذب نیرو و تحکیم موقعیت مادی و جایگاه اجتماعی خودشان در جامعه است، تحریک و بسیج کردهای اهل سنت و مردم منطقه علیه اقلیت مذهبی یارسان هم یکی از پروژههای بلندمدت آنها است: «نکته مهم این است که چرا در روزهای انتخابات نظام ١٤٠٠ که این تنشها و درگیریها در حال شدتگیری بود وجود نداشت؟ چون جمهوری اسلامی میداند که ابزار اصلی قطبیشدن بسیار سریع اختلافات جزیی میان یارسانیها و اهل سنت، تحریک سازمانیافته تندروهای جهادی از هر دو طرف است.»
این فعال مدنی همچنین اضافه کرد که ایل جاف به عنوان مردمانی آزاده و مترقی که طی چهل سال گذشته از سوی جمهوری اسلامی نهادهای امنیتی همیشه مورد تبعیض، سرکوب، شکنجه، زندان و تبعید قرار گرفته و بسیاری هم بهناچار کشور را ترک کردهاند، نه اینکه به ظلم و تبعیضی که بر یارسانیها میرود، بیاعتنا نیست؛ بلکه خود را با آنها همدرد و همسرنوشت هم میداند.»
خالق مستعان* یک شگفتی دیگر آفرید