«اگر برای بازگشت به برجام اراده‌ای جدی در آمریکا وجود داشته باشد، اصلا نیازی به این همه مذاکره وجود ندارد»
ایندیپندنت فارسی - حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، گفت اگر آمریکا برای احیای برجام اراده جدی داشته باشد، «به این همه مذاکره» نیازی نیست و کافی است جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، با صدور یک فرمان اجرایی، اعلام کند آمریکا به نقطه‌ای که ترامپ از برجام خارج شد، برمی‌گردد.
امیرعبداللهیان در گفت‌وگویی با روزنامه ایران که روز یکشنبه، نهم آبان‌ماه، منتشر شد، با اشاره به تردید جمهوری اسلامی به نیت و اراده جدی دولت آمریکا برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها، گفت: «براساس نظر شخص من، اگر برای بازگشت به برجام اراده‌ای جدی در آمریکا وجود داشته باشد، اصلا نیازی به این همه مذاکره وجود ندارد. کافی است از همین فردا یک فرمان اجرایی ازسوی رئیس جمهوری آمریکا صادر شود و آنها اعلام کنند به نقطه‌ای که ترامپ از آن خارج شد، برمی‌گردند.»
توافق برجام بین ایران و کشورهای گروه «۱+۵» (شامل ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین) پس از چند سال مذاکره برسر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، در سال ۲۰۱۵ امضا شد؛ اما پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده، از این توافق در سال ۲۰۱۸ و بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، جمهوری اسلامی نیز به‌صورت گام‌به گام، تعهدهای خود را در برجام را نادیده گرفت و نقض کرد.
دولت جدید آمریکا از آغاز کار خود در ماه ژانویه، در راستای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران تلاش کرده است. در سال جاری شش دور نشست‌های کمیسیون مشترک برجام با حضور هیئت‌هایی از ایران و کشورهای باقیمانده در برجام، به‌منظور پیش بردن مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده برای احیای توافق برجام در شهر وین، پایتخت اتریش، برگزار شد. این روند از اواخر خردادماه متوقف شد و قرار بود پس از روی کار آمدن دولت جدید در ایران پیگیری شود.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
با گذشت بیش از چهار ماه از آغاز کار دولت رئیسی و تاکیدهای مکرر طرف‌های گفت‌وگو بر ضرورت بازگشت ایران به مذاکرات، هنوز تاریخ دقیقی برای ادامه مذاکرات مشخص نشده است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که پیش از این بارها وعده داده است مذاکرات وین «به‌زودی از سر گرفته خواهند شد»، در گفت‌وگو با روزنامه ایران، بار دیگر گفت: «تصمیم ما این است به میز مذاکره برگردیم، اما در حال بررسی این موارد هستیم که در میز مذاکره چگونه قرار است مذاکره کنیم و آیا می‌خواهیم به همان نقطه‌ای برگردیم که از آن خارج شدیم یا روش دیگری را اتخاذ کنیم.»
امیرعبداللهیان یکی از موارد اختلاف با دیگر طرف‌های مذاکرات وین را نقطه شروع ادامه مذاکرات دانست که آنها می‌خواهند همان نقطه پایان دور ششم مذاکرات باشد، اما به گفته وزیر امور خارجه ایران، «اگر بخواهیم روند منطقی مذاکره را ببینیم شاید یک راه ساده‌تر وجود دارد و آن اینکه توافق کنیم دقیقاً به همان نقطه‌ای که ترامپ از برجام خارج شد، برگردیم.»
او ایران را «طرف اصلی» در مذاکرات چندجانبه هسته‌ای دانست و با اشاره به «بی‌اعتمادی» جمهوری اسلامی به آمریکایی‌ها، خواستار «فشار آوردن کشورهای اروپایی» به طرف آمریکایی و تلاش آنها آنها برای احیا و تقویت اعتماد میان دو کشور شد. وزیر امور خارجه ایران افزود: «گویا در بسیاری از اوقات اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی فقط به ما فشار می‌آورند و در مقابل امریکا بی‌عمل‌اند.»
امیرعبداللهیان بزرگ‌ترین مشکل در مسیر مذاکرات احیای برجام را آنچه که «نوع بازی» آمریکایی عنوان کرد و گفت: «آقای بایدن یک ژست ضد ترامپ گرفته است اما وقتی می‌خواهد درباره ایران صحبت کند، همان پرونده تحریمی ایشان را زیر بغل دارد و تا این لحظه اقداماتی عملی برای لغو تحریم انجام نداده است. از این‌رو ما نسبت به نیت آمریکایی‌ها تردید جدی داریم و معتقدیم آنها تاکنون اقدام عملی نکرده‌اند.»
وزیر خارجه ایران همچنین طرح موضوع «گفت‌وگو درباره مسائل منطقه‌ای با ایران» ازسوی کشورهای غربی را «زیاده‌خواهی» دانست و تاکید کرد که مسائل منطقه به خود منطقه برمی‌گردد و «برنامه‌ای برای این گفت‌وگوها با آنها نداریم». او افزود که گفت‌وگو درباره مسائل منطقه‌ای «نه از طرف آنها به عنوان شرط مذاکرات مطرح است و نه ما هرگز این موضوع را خواهیم پذیرفت.»
پیش از این مقام‌های کشورهای مختلف، بارها بر ضرورت مذاکره با ایران برای دستیابی به توافقی طولانی‌تر و محکم‌تر از برجام تاکید کرده‌اند که برنامه موشکی و رفتارهای تهاجمی جمهوری اسلامی در منطقه را نیز دربربگیرد؛ اما درحال حاضر یکی از مسائل اصلی جامعه بین‌المللی، بازگشت ایران به مذاکرات احیای برجام است.
رهبران سه کشور اروپایی عضو برجام و جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز شنبه، هشتم آبان‌ماه، با انتشار بیانیه‌ای مشترک، ضمن ابراز نگرانی شدید از تعلل ایران برای بازگشت به مذاکرات، تاکید کردند که هنوز امکان احیای برجام وجود دارد. آنها در این بیانیه افزوده‌اند که البته ادامه پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و حفظ موانع موجود بر سر راه کار آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، «امکان بازگشت به برجام را به خطر می‌اندازد.»
