در ماه‌های اخیر شاهد بهبود روابط دیپلماتیک اسرائیل و جمهوری آذربایجان بوده‌ایم و باکو ماه گذشته میلادی سفارت خود را در اسرائیل افتتاح کرد.

نامه گروهی از نمایندگان مجلس اسرائیل، که خطاب به الی کوهن نوشته شد و بیشتر امضاکنندگان آن از راستگرایان اسرائیل‌اند، مدعی است: «پشتیبانی بین‌المللی گسترده تا جای ممکن از آمال ملی در ‌آذربایجان جنوبی، ضربه‌ای مرگبار به حکومت آیت‌الله‌ها خواهد بود و شکی نیست که اگر دولت مستقل آذربایجان جنوبی برپا شود، اسرائیل متحد دیگری در منطقه در کنار جمهوری ‌‌آذربایجان خواهد داشت.»

این نامه از ‌آذری‌های ایران به عنوان «بزرگ‌ترین گروه قومی در ایران با بیش از ۲۰ میلیون نفر جمعیت» نام می‌برد و مدعی می‌شود که جمهوری اسلامی ایران «سیاست نسل‌کشی فرهنگی» علیه آن اعمال کرده است و به «اقلیت آذری» اجازه «تحصیل و به جا گذاشتن میراث [فرهنگی]، آموزش زبان خود و حتی ثبت نام‌های آذری برای کودکان‌شان نمی‌دهد». در این نامه تاکید می‌شود باکو امروز «یکی از مهم‌ترین متحدان راهبردی اسرائیل در منطقه است».

فهرست امضاکنندگان این نامه نشان می‌دهد هیچ‌یک از مقام‌‌های اصلی در کابینه امنیتی اسرائيل جزو امضاکنندگان آن نیستند. پوریا زراعتی، خبرنگار «ایران اینترنشنال»، روز یکشنبه، ۳۰ آوریل (۱۰ اردیبهشت)، به‌نقل از یک مقام دولت اسرائیل نوشت:«این نامه به هیچ‌وجه منعکس‌کننده‌ موضع اورشلیم نسبت به تمامیت ارضی ایران نیست و حتی در خود پارلمان هم موضوعیتی ندارد؛ صرفا نظر شخصی تعدادی از نماینده‌های پارلمان بود که به وزیر خارجه ارسال شد. اسرائیل کاملا به یکپارچگی ایران متعهد است و از هیچ تلاشی برای برهم زدن آن حمایت نکرده و نمی‌کند».

رزا پرتو، خبرنگار ایرانی-اسرائیلی، نیز روز یکشنبه گفت با گیلا گاملیل، وزیر اطلاعات اسرائیل که در جریان سفر شاهزاده رضا پهلوی به اسرائيل میزبانی او را بر عهده داشت، تماس گرفته و خواستار رسیدگی به این نامه شده‌ است. پرتو نوشت: «برای ما ایرانیان یهودی مانند همه ایرانیان، تمامیت ارضی خط‌قرمز است.» او افزود: «وقتی پدران و نیاکان ما می‌گویند اسرائیل چشم راست است و ایران چشم چپ، از چشمانمان مراقبت می‌کنیم و تمامیت ارضی خط‌قرمز ما است.»

امیلی شریدر، کنشگر اسرائیلی، در توییتی به زبان فارسی نوشت: «تجزیه‌طلبی جمهوری اسلامی را تضعیف نمی‌کند، بلکه آن را تقویت می‌کند. من این اقدام ۳۲ نماینده کنست [مجلس قانونگذاری اسرائیل] را محکوم می‌کنم و با آن‌ها ملاقات خواهم کرد و در مورد اینکه چرا اصولا چنین موضع عمیقا مشکل‌سازی را گرفتند، صحبت خواهم کرد. من می‌دانم که اسرائیل برای روابط خود با جمهوری آذربایجان بسیار ارزش قائل است، اما این موضوع نباید به معنای نقض تمامیت ارضی ایران باشد.»

بسیاری از امضاکنندگان نامه به جریان راست افراطی «صهیونیسم مذهبی» تعلق دارند که بخشی از ائتلاف تحت رهبری بنیامین نتانیاهو است و به نژادپرستی شدید علیه فلسطینی‌ها و عرب‌ها شهرت دارد. از جمله نمایندگان این جریان در مجلس که نامه را امضا کردند، می‌توان به میخال والدیگر، زویکا فوگل، زوی سوکوت، آلموگ کوهن و لیمور سون هار ملخ اشاره کرد. از احزاب مذهبی یهودیان فوق‌ارتدوکس نیز نمایندگانی همچون سیمون موشیاشویلی، اسحاق پیندروس و موشه ابوتبول آن را امضا کردند. ابوتبول در حال حاضر معاون وزیر کشاورزی دولت نتانیاهو است.

اما یکی از نامدارترین امضاکنندگان نامه، از مخالفان نتانیاهو است؛ آویدور لیبرمن، رهبر حزب «اسرائیل، خانه ما» که به سکولاریسم گرایش، و به نمایندگی جمعیت روس‌زبان اسرائیل شهرت دارد. چند نفر از دیگر نمایندگان این حزب، از جمله یولیا مایلنووسکی، عودد فورر و حمد عمار، و ولادیمیر بلیاک از جریان لیبرال‌ و میانه‌گرای «یش آتید» نیز جزو امضاکنندگان نامه‌اند.