پرونده‌سازی و سرکوب کارگران، شراکت در بزرگترین اختلاس در تاریخ معادن ایران؛ یاسین خاک‌پراقی کیست؟

تیرماه ۱۳۹۱؛ یاسین_خاک‌پراقی، دادیار شعبه دوم دادسرای عمومی و انقلاب ورزقان، پرونده‌ی اختلاس «رضوی»، مدیر مهندسی و «شاهین‌فر»، مدیر حراست معدن مس سونگون را به‌رغم وجود اسناد متعدد و شهادت کارکنان این معدن، مختومه اعلام کرد. این رأی، از اولین گام‌های ورود خاک‌پراقی به پرونده‌ی اختلاس در معدن سونگون بود؛ اختلاسی که بعدها تبدیل به یکی از بزرگترین رسوایی‌های مالی در تاریخ معادن ایران شد.

معدن مس سونگون، در شهرستان ورزقانِ استان آذربایجان شرقی واقع شده. این حوزه‌ی معدنی، بزرگترین معدن مس خارومیانه است؛ اما شهرت این معدن نه به علت درآمد حدودا دو میلیارد دلاری در سال که به دلیل ارقام نجومی اختلاس در این بنگاه اقتصادی است؛ اختلاسی که ابعاد آن پای مسئولان محلی تا وزاری دولت‌، نهادهای امنیتی تا مقام‌های قضایی، امام جمعه ورزقان تا بیت رهبری را به این فساد مالی باز کرده است.

به آخوند خاک‌پراقی بازگردیم. خاک‌پراقی از سال ۱۳۸۹ وارد قوه قضاییه شد. او کارش را در ورزقان با دادیاری شعبه دوم دادسرای عمومی و انقلاب آغاز و از همین زمان روابط نزدیکی با نمایندگان مجلس و مدیران معدن مس سونگون برقرار کرد. این مقام قضایی در سال ۱۳۹۵ و پیش از انتصاب به‌عنوان دادستان ورزقان، سال‌ها ریاست بر شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری دو این شهرستان را نیز تجربه کرده بود.

به گواه اسناد و شواهد متعدد، یاسین خاک‌پراقی به دلیل روابط مالی و دریافت رشوه‌های کلان از مدیران مس سونگون، عملا تبدیل به وکیل مدافع اختلاس و تخلفات معدن سونگون شده است. او بارها جنگل‌خواری، مصادره زمین‌های روستاییان، تولید آلاینده‌های خطرناک و رها کردن پساب‌های معدن سونگون در طبیعت را انکار و نه تنها به‌عنوان مدعی‌ العموم از پیگیری شکایت‌های مردم در این ارتباط خودداری کرده که شخصا با تهدید فعالان محیط زیست و روزنامه‌نگاران مانع پیگیری تخلفات معدن مس سونگون شده است.

این مقام قضایی همزمان یکی از مهمترین چهره‌های دستگاه سرکوب ج.ا. در ورزقان است. یاسین خاک‌پراقی در مقام دادستان و حمید لطفی‌وند، رئیس شعبه اول دادیاری دادسرای این شهرستان، از اصلی‌ترین عوامل سرکوب اعتراضات کارگران معدن سونگون در تیر۱۴۰۱ بودند. (به آخوند حمید لطفی‌وند باز خواهم گشت.)

تیر۱۴۰۱، در پی اعتصاب و تجمع کارگران مس سونگون ورزقان در اعتراض به بازداشت نمایندگان کارگری این معدن توسط نیروهای امنیتی، دست‌کم ۷۰ تن از کارگران معترض بازداشت شدند و یاسین خاک‌پراقی و حمید لطفی‌وند علیه ۱۱۲ تن از کارگران پرونده قضایی تشکیل دادند. در این پرونده ۴۸ تن از کارگران معدن مس سونگون، مجموعا به بیش از ۲۶۶ ماه زندان، ۱۸۲۰ ضربه شلاق و ۱۹۵ میلیون تومان جزای نقدی محکوم و شماری از کارگران معترض از این معدن اخراج شدند.

یاسین خاک‌پراقی، ۴۳ ساله است، اهل خوی و ساکن اهر که همزمان خانه‌ای هم در ورزقان دارد. او داری تحصیلات حوزی است. این مقام قضایی ابتدای حضورش به عنوان دادیار در ورزقان، لباس روحانیون شیعه را بر تن می‌کرد؛ اما پس از مدتی لباس آخوندها را کنار گذاشت و اکنون با کت‌وشلوار به محل کارش تردد می‌کند.