ایران وایر - به نظر می‌رسد ویدیوی طنز در اینستاگرام باشد؛ مردی قوی‌هیکل با موی تراشیده و با ته‌لهجه آشنای خوزستانی رو به دوربین درباره این که آیا زنان می‌توانند بادیگارد مقامات و شخصیت‌ها باشند، صحبت می‌کند. دو فرد پوشیده در چادر سیاه در حالی که مشخص است هیکل‌هایی ورزیده دارند و احتمالا مرد هستند، او را همراهی می‌کنند. مرد در انتهای صحبت‌هایش می‌گوید: «خانم‌هایی که درخواست دارند بادیگارد بشوند، لطفا کلمه بادیگارد را برایم کامنت کنند تا شرایط و تمرین‌های لازم را برای‌شان ارسال کنم.»
اساسا بادیگارد شدن در ایران چه شرایطی دارد؟ آیا قانونی است و اگر هست، آیا در شرایطی که زنان برای حضور در محافل عمومی با انواع و اقسام محدودیت‌‌ها در پوشش و کنش مواجه هستند، این امکان به آن‌ها داده می‌شود که در کسوت بادیگارد یا محافظ شخصی به کار مشغول شوند؟
مریم دهکردی - ایران وایر
سال ۱۳۹۵ خبرگزاری «تسنیم» به نقل از فرمانده وقت یگان حفاظت از شخصیت‌های ناجا جزییات حضور زنان محافظ در ماموریت‌های این یگان را توضیح داد.
در این خبر به نقل از «هدایت البرزی»، به فراهم شدن شرایط امکان جذب نیروی زن به عنوان محافظ از شخصیت‌ها اشاره و تایید شده بود: «محافظان زن که در این یگان آموزش دیده‌اند، بیشتر برای حفاظت از مهمانان زن خارجی در اجلاس‌های بین‌المللی استفاده می‌شوند تا بتوانند به راحتی وظایف حفاظتی خود را در کنار آن شخصیت‌ها انجام دهند.»
محافظت از شخصیت‌ها یا محافظ شخصی؟
«دلبر» نام مستعار زنی ۳۶ ساله و ساکن تهران است. خودش را مدرس تشریفات و آموزش بادیگاردی معرفی می‌کند و می‌گوید از ۲۹ سالگی با یکی از موسساتی که آموزش‌های مرتبط با حفاظت شخصی برای مردان و زنان ارایه می‌دهند، قرارداد همکاری دارد.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
او به «ایران‌وایر» می‌گوید: «در موسسه‌ای که من کار می‌کنم، شش مربی مرد و سه مربی زن وجود دارد. طبیعتا مربیان مرد امکان آموزش‌های عمومی به زنان را ندارند اما در برخی موارد زنان داوطلب با پوشش کامل در سالن حاضر می‌شوند و مربیان مرد با حضور یکی از ما سه مربی زن، برخی فنون و مهارت‌ها را به زنان آموزش می‌دهند. فنی اگر قرار باشد اجرا شود، مربی مرد می‌گوید و یکی از ما همراه داوطلبان انجام می‌دهیم. اما همه کسانی که به عنوان داوطلب در کلاس‌ها شرکت می‌کنند، حداقل در یک رشته رزمی، حرفه‌ای هستند.»
آیا در ایران بادیگارد زن داریم؟
دلبر در پاسخ به این پرسش «ایران‌وایر» می‌گوید: «اگر منظورتان این است که برای مقامات رسمی یا در ضیافت‌های رسمی چنین چیزی را ببینید، نه. تعداد زیادی زن رزمی‌کار داریم که مدارک محافظت شخصی، بادیگاردی و اسکورت را دریافت می‌کنند اما به شکل غیررسمی برای افراد خاص مشغول به کار می‌شوند.»
او در توضیح این مطلب درباره مراسم‌های زیرزمینی صحبت می‌کند که به ویژه در پایتخت و ییلاق‌های اطراف آن برگزار می‌شوند: «هرجا ثروتمندان جمع باشند، بادیگارد زن هم هست. حراج‌های هنری غیررسمی، رستوران‌هایی که غذا و نوشیدنی‌های غیرمجاز و غیرقانونی سرو می‌کنند، پارتی‌ها و مهمانی‌ها و مراسم‌های شرط‌‌بندی که زیر پوست شهر برگزار می‌شوند، حتی مبارزه‌های غیررسمی در رشته‌هایی مثل بوکس و کشتی کچ یا چیزهایی از این دست توی فیلم‌ها و داستان‌ها نیستند. هر آخر هفته کلی تماس داریم برای این که از زن‌ها و مردهایی که محافظ شخصی هستند، برای اداره نظم این برنامه‌ها می‌خواهند و اگر فرد متقاضی نیروی زن باشد، ما هم اعزام می‌کنیم.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
به گفته دلبر، اولین زنی که موفق شده در ایران مدارک دوره‌های اسکورت و حفاظت شخصی را دریافت کند، «فرشته عبداللهی»، زن رزمی‌کاری اهل اصفهان است: «فرشته در رشته‌های رزمی متعددی حرفه‌ای بود؛ از ژیمناستیک و کاراته تا نیوفول کنتاکت. چندین مدال کشوری و بین‌المللی هم در این رشته‌ها داشت. اما الان تعداد زنانی که این مدارک را دارند، برخلاف باور عمومی، خیلی زیاد است. متقاضی هم برای بادیگارد زن کم نیست.»
چرا بادیگارد زن؟
به گفته دلبر، چیزی که در یک محافظ شخصی بیشتر از جنسیت مهم است، هوش بالا، قدرت بدنی و آمادگی جسمانی است: «این‌ها عمومی هستند؛ یعنی چه زن باشید و چه مرد، اگر قرار است بادیگارد باشید، باید این سه رکن اساسی در شما باشد. اما این که چرا تمایل به داشتن بادیگارد زن در سطح جهان و همین‌طور ایران دارد افزایش پیدا می‌کند، به ویژگی‌های رفتاری زنان مرتبط است. زنان حس‌های قوی‌تری دارند، خیلی راحت خود را در میان اعضای خانواده و دوستان کسی که قرار است از او محافظت کنند استتار می‌کنند، خیلی وقت‌ها لباس‌های معمولی‌تری به تن دارند که اصلا جلب توجه نمی‌کنند، منظم‌ترند و خلاصه دلیل برای تقاضای آن‌ها زیاد است.»
تعریف تناسب اندام در بادیگاردها متفاوت است
صفحه اینستاگرام مرد قوی‌هیکلی که در ابتدای گزارش به آن اشاره کردیم، مملو از ویدیوهایی با حضور زنانی است که به عنوان بادیگارد و مربیان بدن‌سازی زنان یا رزش‌های رزمی در تولید محتوا به صاحب صفحه کمک می‌کنند.
دلبر می‌گوید: «فیت و متناسب بودن بدن برای زنانی که قصد دارند بادیگارد باشند، کمی تعریف متفاوتی دارد. باید قد بلندی داشته باشند، برای این که لازم است به محیط مشرف باشند. زنان با استخوان‌بندی ظریف و ریزنقش می‌توانند مدارک بادیگاردی را در صورت حرفه‌ای بودن در ورزش‌های رزمی حرفه‌ای دریافت کنند اما شانس کمی برای به کار گرفته شدن در این حرفه دارند. برای همین هم زنان مربی در این رشته از متوسط زنان ورزشکار، عضلانی‌تر، بلند بالاتر و قوی‌هیکل‌تر هستند.»
دستمزد بادیگاردهای زن
نابرابری شغلی حتی در جهان بادیگاردها هم خود را به رخ می‌کشد. دلبر می‌گوید: «من با یک موسسه که دارای مجوز قانونی برای آموزش و استخدام بادیگاردهای زن و مرد است، کار می‌کنم. همان‌طور که قبلا گفتم، شش همکار مرد و دو همکار زن دارم. نوع کاری که انجام می‌دهیم و ساعات کاری ما برابر است، تنها تفاوت در تعداد داوطلبی است که ما داریم، چون طبعا تعداد داوطلبان زن از مرد کمتر است. با این همه، اختلاف دستمزد ما با همکاران مردمان فاحش است.»
به گفته این مربی دفاع و محافظت شخصی، او و همکارانش در ابتدا فقط به صورت ساعتی حقوق دریافت می‌کردند: «این در حالی است که مثل همکاران مرد خود از صبح تا عصر در محل کار حاضر بودیم. بعد از یک سال اعتراض کردیم و قرار شد حقوق ثابت دریافت کنیم اما حقوقی که صاحب موسسه موافقت کرد به صورت ثابت به ما پرداخت کند، تقریبا نصف دستمزدی بود که به همکاران مرد پرداخت می‌شد. توجیه او هم این بود که آن‌ها به تعداد بیشتری آموزش می‌دهند.»
قانون درباره شغل بادیگاردی چه می‌گوید؟
بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهند که اصولا ساز و کار داشتن محافظ شخصی یا همان بادیگارد برای افراد به شکل خصوصی و شخصی در ایران قانونی نیست.
پیش‌تر، «محمد شرفی»، رییس پلیس پیش‌گیری ناجا به خبرگزاری تسنیم گفته بود: «پلیس و نیروی انتظامی هیچ مجوزی جهت محافظت شخصی از افراد یا فعالیت بادیگاردها صادر نکرده و نه تنها پلیس بلکه قانون نیز چنین اجازه‌ای را نداده است. حفاظت از شخصیت‌ها در نیروی انتظامی بر اساس ضوابط خاص و قوانین کشور است و این کار با توجه به این ضوابط انجام می‌شود.»
با این حال، برخی مراکز که گفته می‌شود زیر نظر موسسات حفاظتی و مراقبتی پلیس پیش‌گیری فعالیت می‌کنند، در برخی موارد محافظ شخصی در اختیار متقاضیان قرار می‌هند.
یک وکیل دادگستری ساکن ایران اما درباره منع قانونی استخدام محافظ شخصی به «ایران‌وایر» می‌گوید: «گرفتن محافظ شخصی و یا بادیگارد به لحاظ مسوولیت کیفری، منع قانونی وجود ندارد و در قانون ایران هم جرم‌انگاری نشده است. اما اگر بعدا به واسطه درگیری بادیگارد با فرد یا افرادی مشکلی پیش بیاید، قانون از آن حمایت نمی‌کند.»
به گفته این وکیل دادگستری، بادیگارد و محافظ شخصی فقط در رده مقامات و مسوولیت دولتی تعارف حقوقی دارد که آن هم مشمول همه مقامات نمی‌شود و لزوم آن باید در شورای امنیت کشور بررسی شود: «بادیگاردها یا با دستور مقام قضایی و یا از سوی شورای تامین استان برای مسوولین تعیین می‌شوند. دستوری هم که صادر می‌شود، دائمی نیست و ممکن است برای مقطع معینی باشد. سپاه هم در برخی مواقع برای افرادی که خودشان مقام امنیتی دارند، برای صدور مجوز به کار گرفتن نیروی محافظ شخصی ورود می‌کند. در ناجا نیز یگان محاظت از شخصیت‌ها وجود دارد که آن هم در امر صدور مجوز برای بادیگارد اشخاص عموما حقوقی اقدام می‌کند.»
با قطار بریم رشت!
