نشست بررسی زندگی و زمانهی سیدابراهیم نبوی، نویسنده و طنزپرداز، روز پنجشنبه ۱۸ بهمن در دفتر انصاف نیوز برگزار شد.
در این نشست چهرههای مطرح فرهنگی و سیاسی همچون عباس عبدی، غلامحسین کرباسچی، حمیدرضا جلاییپور، احمد زیدآبادی و... دیدگاههای خود را بیان کردند.
گزارش انصاف نیوز از نشست بررسی زندگی و زمانه سیدابراهیم (داور) نبوی را میتوانید در ادامه بخوانید:
جلاییپور: ابراهیم نبوی خودش را نفروخت
حمیدرضا جلاییپور، مدیرمسئول روزنامهی جامعه با بیان اینکه ابراهیم نبوی نبوغ خاصی داشت، گفت: او بدون اینکه به دنبال اسم و رسم و تبلیغاتی برای خودش باشد در راهاندازی نشریات مهم بسیاری نقشآفرینی جدی داشت.
آقای جلاییپور گفت: ابراهیم نبوی مظلوم بود و علاوه بر فشارها و مداخلههای برخی در حاکمیت در زندگی شخصیاش، دوستانش هم چنین رفتاری با او داشتند و علاوه بر فشارهای دولتی، دوستانش هم او را اذیت میکردند. با وجود آنکه او فردی موثر و مفید بود اما این آزارها را هم از هر دو طرف میدید.
او با بیان اینکه بسیاری ابراهیم نبوی را به طنزپردازی میشناسند اما او در سازماندهی رسانه بسیار نقش داشت و برای نمونه در روزنامهی جامعه و دیگر روزنامههای زنجیرهای که منتشر میکردیم به آقای شمسالواعظین کمک بسیاری میکرد.
جلاییپور دربارهی اصطلاح روزنامههای زنجیرهای توضیح داد که در آن زمان که این روزنامهها موضوع قتلهای زنجیرهای را منعکس میکردند، کیهان برای اینکه انتقامی بگیرد این اصطلاح را برای آنها به کار برده بود اما زنجیرهای بودن اینها چیز بدی نیست و این زنجیره تا الان ادامه پیدا کرد.
این جامعهشناس با بیان اینکه تحلیلهای نبوی دربارهی ایران همچنان خواندنی است، گفت: این ویژگی او تقریبا فراموش شده است. با وجود آنکه طنزپردازها ممکن است ایدئالیست شوند اما نبوی با نگاه رئالیستی تحلیلهای خوبی از جامعهی ایران مطرح میکرد.
او ادامه داد: به همین خاطر هم بود که نبوی با وجود مشکلاتی که داشت در سالها حضورش در خارج از کشور خودش را نفروخت و چارچوبهای ایرانی خود را حفظ کرد. این موضوع بسیار قابل تحسین است. با وجود قدرت نویسندگی، طنزپردازی و سازماندهی که داشت از این منابع مالی غربیها که مشخص شده کم هم نبوده است استفادهای نکرد.
جلاییپور با اشاره به حضور ابراهیم نبوی در وزارت کشور در زمان ناطق نوری گفت: او توانسته آقای ناطق را بسیار تحت تاثیر خود قرار دهد و در آن زمان ارتباط خوبی با او داشت.
او دربارهی طنز نبوی گفت: ستون طنز او که دربارهی مرحوم حسنی امام جمعهی وقت ارومیه نوشته میشد مخاطبان بسیار زیادی پیدا کرده بود و مشتریهای ویژهای داشت.
جلاییپور در ادامه گفت: شمس الواعظین از او میخواست که مطالب طنزش را بخواند و در صورتی که با خندهی اعضای تحریریه مواجه میشد آن یادداشت طنز را در روزنامه منتشر میکرد. ستون طنز ابراهیم نبوی در کنار چند موضوع دیگر در فراگیر شدن روزنامهی جامعه نقش بسیاری داشت.
سعید مرتضوی با نبوی دشمنی ویژهای داشت
او با اشاره به برخوردهای صورت گرفته با روزنامهنگاران در آن در سالهای اولیهی دولت اصلاحات گفت: سعید مرتضوی بازجوی فعالی بود و شخصا برای بسیاری پرونده ساخت و دشمن ابراهیم نبوی، شمسالواعظین، بهنود و ... بود. با این عده دشمنی ویژهای داشت!
این جامعهشناس دربارهی دلایل بی توجهی به 'حفظ برند طنزپردازی ابراهیم نبوی' گفت: در آن دورهی زمانی و آن فضا نوعی انحصار سیاسی و مذهبی وجود داشت.
او به طنز ادامه داد: در چنین وضعیتی شاید اگر علی دایی هم چند گل ملی بیشتر زده بود هم دستگیر میشد تا خیلی مشهور و اثرگذار نشود.
جلاییپور ابراز عقیده کرد که برند میرحسین موسوی، برند هاشمی رفسنجانی که نفر دوم این کشور بود، برند خاتمی و ... را هم تحمل نکردند و ادامه داد: یکی از صاحبنظران در سیاست خارجی حسن روحانی است، در این یک سال و چند ماه پس از ۷ اکتبر که شرایط اینطور شده دیدهاید که از تجربهی او استفاده کنند. در این سطوح هم تنگنظری میشود چه برسد به مواجهه با ابراهیم نبوی خطشکن که معلوم است تحملها پایینتر هم خواهد بود.
کرباسچی: نحوهی ادارهی کشور افراد را به سمت طنز هدایت میکند
غلامحسین کرباسچی، فعال سیاسی میانهرو، با اشاره به آغاز فعالیتهای سیدابراهیم نبوی در وزارت کشور گفت: در آن زمان در اصفهان بودم و او به عنوان بازرس ویژهی آقای ناطق به استان آمده بود تا کار ما را بررسی کند. این هم از تواناییهای سیستم است که فردی را از منتهی الیه جناح راست که مورد اعتماد ویژهی آقای ناطق نوری بود به این نقطه برساند.
مدیرمسئول روزنامهی هممیهن با بیان اینکه نحوهی ادارهی کشور افراد را به سمت طنز هدایت میکند و هر گوشهی آن را نگاه کنیم جوک است!
آقای کرباسچی با اشاره به مسئلهی حصر انتقاداتی را به نحوهی مواجهه با این موضوع در چند سال اخیر مطرح کرد.
او دربارهی رفع حصر کروبی گفت: من یک بار به این مامورین گفتم که مگر رییس قوه قضاییه و رییس جمهور این موضوع را اعلام نکردند پس شما اینجا چه کار میکنید؟! آنها گفتند هنوز به ما ابلاغ نشده است!
علی دهباشی: نبوی مانند یک ماهی بود که روی خشکی افتاده
علی دهباشی، مدیر مجلهی بخارا نیز در پیامی به این نشست یاد و خاطرهی آقای نبوی را گرامی داشت.
آقای دهباشی در پیامی به نشست بررسی زندگی و زمانهی سیدابراهیم نبوی که به میزبانی انصاف نیوز برگزار شد، گفت: نبوی تصور نمیکرد که با شرایط غیرقابل تحمل و دشوار مهاجرت روبهرو شود. او گمان میکرد بعد از مهاجرت، فرصتهای مطالعاتی در طنز پیدا میکند ولی مهاجرت برای نویسنده و شاعر فارسی زبان خارج از حوزهی تمدنی و فرهنگ ایرانی با سختی روبهرو است و بسیاریشان بعد از مهاجرت با روزگار غیرقابل تحملی مواجه شدند.
او در ادامه گفت: به ندرت کسانی بودند که موفق شدند زندگی فرهنگی و ادبیشان را ادامه دهند. دستمایهی کار آقای نبوی هم که طنز بود در ایران بود. او به یک ماهی که از آب روی خشکی افتاده است، شباهت داشت. در تقلای زندگی و مرگ جنگید که سرانجام تسلیم مرگ شد. خیلی متاسفم چون یکی از طنزنویسهای خوبمان را از دست دادیم.
عباس عبدی: در طنز نبوی یک نخ تسبیح وجود دارد
عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی و روزنامهنگار، گفت: طنز ابزاری برای بیان است و صرفا جهت خندیدن نیست. هر طنزنویسی هم شیوهی خاص خود را دارد اما قاعدتا همان چارچوبهایی که در نوشتن عادی باید رعایت کرد لازم است در طنز هم رعایت شود.
این روزنامهنگار گفت: در بین طنزهایی که خواندهام آقای نبوی رقیبی ندارد. طنز او تفاوتی اساسی با دیگران حتی طنزهای گلآقا دارد. در طنز نبوی نخ تسبیحی وجود دارد که یادداشتهایش مهرههای آن هستند. در حالی که بسیاری از دیگر طنزنویسان چنین نخ تسبیحی در کارشان نیست.
آقای عبدی گفت: اگر بتوانید در تمام مطالب یک طنزنویس یا نویسنده نخ تسبیحی را ببینید حائز اهمیت است. دربارهی نبوی هم اندیشهی جامعهشناسی او بسیار قوی است.
نبوی خطوط قرمز را خیلی رعایت میکرد
این تحلیلگر سیاسی گفت: ابراهیم نبوی خطوط قرمز را خیلی رعایت میکرد. اگر در نوشتههای او تندی میبینید این دو دلیل غیرسیاسی دارد: ۱. او آدمی بیشفعال بود و این موضوع در اختیار فرد نیست. ۲. ساختارهای رسانهای در ایران چندان حرفهای نیستند و هر کسی در یک تحریریه فکر میکند باید با یک کار خاص ارائه کند تا از دیگران سبقت بگیرد در حالی که در یک رسانهی حرفهای و جاافتادهی غربی اصلا چنین چیزی را نمیبینید.
عبدی با بیان اینکه ابراهیم نبوی برای زندان رفتن ساخته نشده بود، گفت: متوجه نمیشوم که او را چطور به خاطر مطالب طنز بازجویی کردهاند. شنیدم آقای رازینی زمانی که دیوان عالی بوده سراغ او را گرفته بود که نبوی را ببیند.
او در پایان گفت: کسانی که در برابر منطق میایستند هم نمیتوانند در برابر طنز خیلی مقاومت کنند اما بدشانسی ابراهیم نبوی اینجا بود که طنز در آن زمان در کنار مطالب خیلی جدی قرار گرفت و آنها را تفسیر کرد. مشکل برخی در حکومت با طنز نبوی نبود با تیراژ او بود. اگر نبوی برای نشریهای تیراژی به همراه نمیآورد آنها مسئلهای با او نداشتند همانطور که همین الان هم مطالب تندی مینویسند و کسی کاری به آنها ندارد.
زیدآبادی: نبوی پر کار، با استعداد و عجول بود
احمد زیدآبادی، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی گفت: طنز حاصل فاصلهای است که میان یک وضعیت معقول و رفتار و افکار افراد به وجود میآید. در نتیجه فرد طناز آدمیست که بیش از همه امر معقول را میشناسد و وقتی این فاصله را میبیند از نگاهش اتفاقی خندهدار افتاده است.
آقای زیدآبادی گفت: طنز داور هم از همین جنس بود. زمانی هم که جامعه دچار بحران شود تقریبا همه چیز طنزآمیز میشود. در چنین شرایطی فردی که طناز است اتفاقا دچار تاثر روحی میشود. و فکر میکنم او نیز دچار شده بود.
پر کار، با استعداد و عجول سه ویژگی است که این روزنامهنگار برای سیدابراهیم نبوی ذکر میکند و میگوید: پر کاری او به نوعی نشانگر عجول بودنش بود.
زیدآبادی دربارهی ارتباط خود با داور گفت: در بحثهای جدی سیاسی تقریبا با هم دعوا داشتیم. حتی در دورهای حرف اشتباهی زدم و گفتم که کاش داور دیگر مطلب جدی ننویسد. حرف خیلی گستاخانهای که برای دوران خامی من بود وگرنه در موقعیتی نبودم و نیستم که بگویم چه کسی بنویسد یا ننویسد.
این روزنامهنگار با اشاره به درگذشت سیدابراهیم نبوی گفت: وضعیتی که پیش آمد خیلی تاسفبار است. نویسندهای که در کار خود ممتاز بوده و مخاطب زیادی داشته در غربت به هر دلیلی جانش را از دست داده است. مشخص نیست چرا باید جنازهاش بدون برگزاری مراسم خاصی به ایران بیاید و بدون حضور افراد خاکسپاری شود.
زیدآبادی با بیان خاطرهای از حضور داور در زندان گفت: من در سلول انفرادی در کنار سلول او بودم که به یکباره سر و صدای او بلند شد و با فریاد میگفت حداقل یک سوسک به من بدهید که با آن بازی کنم!
او ادامه داد: منطقی نیست که سیستم با رفتارهایی افرادی که میتوانند و مجبورند در اینجا در ضوابط و چارچوبهایی کار کنند را به خارج از کشور ترغیب کند. ظاهرا برخی دوست دارند که اینها در همان خارج بمانند.
هشدار و توصیه عامل کشتار آبان ۹۸ به دولت پزشکیان