شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی علیه ایران را با ۱۹ رای موافق تصویب کرد
یورونیوز - این قطعنامه با ۱۹ رای موافق، ۳ مخالف و ۱۱ ممتنع تصویب شد. روسیه، چین و بورکینافاسو سه مخالف این قطعنامه بودند. البته دو کشور نیز حاضر به شرکت در رایگیری نشدند.
بدین ترتیب، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای نخستین بار طی حدود ۲۰ سال گذشته، قطعنامهای را تصویب کرد که در آن بر عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی هستهای خود تاکید شده است.
تصویب این قطعنامه گذشته از آن که میتواند منجر به تشدید تنش هستهای جمهوری اسلامی و غرب شود، زمینه را برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران از طریق فعالسازی مکانیسم ماشه فراهم میکند.
در پیشنویس قطعنامهای که توسط آسوشیتدپرس مشاهده شده است، شورای حکام بار دیگر از ایران خواسته که «بدون تأخیر» به تحقیقات طولانیمدت در مورد آثار اورانیوم یافت شده در چندین مکان که تهران آنها را به عنوان سایتهای هستهای اعلام نکرده است، پاسخ دهد.
مقامهای غربی گمان میکنند که ردپای اورانیوم میتواند شواهدی را ارائه دهد که نشان دهند ایران تا سال ۲۰۰۳ یک برنامه مخفی تسلیحات هستهای داشته است.
طبق تعهدات پادمانی که بخشی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای هستند، ایران از نظر قانونی موظف است تمام مواد و فعالیتهای هستهای خود را اعلام کند و به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه دهد تا تأیید کنند که هیچ یک از آنها از کاربردهای صلحآمیز منحرف نمیشود.
اما در قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی آمده است: «ناکامیهای متعدد ایران در عمل به تعهدات خود از سال ۲۰۱۹ در جهت همکاری کامل و به موقع با آژانس در مورد مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در چندین مکان اعلام نشده ... عدم رعایت تعهدات این کشور در چارچوب توافقنامههای پادمانیاش محسوب میشود.»
در قطعنامه پیشنهادی همچنین تاکید شده است: «ناتوانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی ... در ارائه تضمین مبنی بر این که برنامه هستهای ایران صرفا صلحآمیز است، سوالاتی را مطرح میکند که در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل متحد، به عنوان نهادی که مسئولیت اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی را بر عهده دارد، قرار دارد.»
ایران وایر - در پی تصویب قطعنامه کشورهای اروپایی و آمریکا علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیهای مشترک به شدت از این اقدام انتقاد کردند و آن را «سیاسی، ابزاری و فاقد مبانی فنی و حقوقی» خواندند.
در این بیانیه آمده است که جمهوری اسلامی تصویب این قطعنامه را نشانه بیاثر بودن رویکرد همکاری و تعامل میداند و در پاسخ به آن، اقدامات جدیدی در حوزه هستهای در دستور کار قرار داده است.
بر اساس این بیانیه، ایران قصد دارد یک «مرکز جدید غنیسازی در مکان امن» راهاندازی کرده و ماشینهای سانتریفیوژ نسل اول در سایت فردو را با ماشینهای پیشرفتهتر نسل ششم جایگزین کند.
مقامات ایرانی همچنین تاکید کردند که برنامه هستهای کشور همواره تحت نظارت آژانس بوده و تاکنون هیچ گزارش رسمی از انحراف در فعالیتهای اعلامشده ایران منتشر نشده است.
با این حال، به گزارش رویترز و به نقل از منابع دیپلماتیک حاضر در نشست، شورای حکام با تصویب این قطعنامه، برای نخستینبار طی نزدیک به دو دهه، ایران را رسما ناقض تعهدات خود در حوزه عدم اشاعه هستهای اعلام کرده است. در متن قطعنامه آمده که تهران از سال ۲۰۱۹ تاکنون، همکاری لازم و بهموقع با آژانس درباره سایتهای اعلامنشده را ارائه نکرده و این مسأله نقض تعهدات پادمانی تلقی میشود.
قطعنامه مذکور با ۱۹ رأی موافق، ۳ رأی مخالف (از جمله روسیه و چین) و ۱۱ رأی ممتنع به تصویب رسید.