این استراتژی که با نام «چارچوب» شناخته میشود، با هدف محدود کردن گستره تهدیدها طراحی شده است
ایندیپندنت فارسی - خاورمیانه طی روزهای اخیر تغییر در رویکرد آمریکا به مسائل امنیتی و نظامی را شاهد است؛ تغییراتی که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در چارچوب آن از فرماندهان پنتاگون و ستاد فرماندهی مرکزی (سنتکام) خواسته است در مورد تعداد نیروهای نظامی و هزینههای مالی و انسانی این مرکز بازنگری کنند.
ترامپ برای تصدی مقام فرماندهی منطقه مرکزی، دریاسالار براد کوپر را برگزیده است؛ افسر ارشدی که پیشتر فرمانده ناوگان پنجم آمریکا مستقر در بحرین بود و سپس معاون فرمانده سنتکام شد و اکنون فرماندهی منطقهای وسیع از مصر تا قزاقستان و از عمان تا لبنان را بر عهده دارد.
به گزارش العربیه، ترامپ در جریان دیدارهایش با نامزدهای فرماندهی این سمت، با کوپر آشنا شد. دوستان مشترک او میگویند کوپر «شخصیتی خوشبین است و همیشه به دنبال فرصتهایی برای تحقق اهداف نظامی، امنیتی و راهبردی میگردد.» سبک کاری او نیز بسیار متناسب با ترامپ به نظر میرسد، چرا که رئیسجمهوری آمریکا هم میکوشد از سیاستهای پیشین که بار اصلی را بر دوش سربازان و تجهیزات آمریکایی میگذاشت و خزانه آمریکا را میفرسود، فاصله بگیرد.
در همین رابطه، یک مقام آمریکایی به العربیه و الحدث گفت که دریاسالار کوپر رویکردی تازه ارائه خواهد کرد که هم با دیدگاه ترامپ و هم با نیازهای آمریکا همخوانی دارد و بر پایه «تعیین دقیق میزان خطر و ایجاد توان بازدارندگی» استوار است. این راهبرد که با نام «چارچوب» (SCOPE) شناخته میشود، در پی آن است که محدوده تهدیدها را مشخص کند. در این راستا، فرماندهی مرکزی برای بازنگریهای لازم، ابتدا توانایی کشورهایی را که تهدید محسوب میشوند بررسی میکند و سپس نقش موردانتظار از نیروهای نظامی آمریکا را ارزیابی خواهد کرد.
ناکامیهای گذشته
آمریکا در دهههای اخیر برای مقابله با تهدیدهای خاورمیانه رویکردهای گوناگونی در پیش گرفت. در دهه ۱۹۸۰ با حضور نظامی پررنگ برای حفاظت از حملونقل نفت مقابل جمهوری اسلامی ایران ایستاد؛ همان سیاستی که در دوره جورج بوش پسر هم تکرار شد. در دوره باراک اوباما، از اعزام همزمان دو ناو هواپیمابر به خاورمیانه صرفنظر شد. در دوره نخست ترامپ، نظریه «تجمع سریع» مطرح شد که به صورت اعزام فوری نیرو به مناطق تحت بحران در صورت نیاز، ابتدا از راه هوایی و سپس با کمک ناوگان دریایی آمریکا در سراسر جهان بود.
راهبرد چارچوب یا محدوده در واقع انتقادی آشکار به نظریه ژنرال اریک کوریلا، فرمانده پیشین سنتکام، است که بر «استفاده از قدرت کوبنده طی مدتزمانی کوتاه برای درهم شکستن دشمن» تاکید داشت. بهترین نمونه این نظریه بمباران گسترده مواضع حوثیهای یمن در بهار گذشته بود که حملات هوایی و دریایی به مدت ۵۱ روز ادامه یافت تا داراییها و تسلیحات حوثیها را نابود کند.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
با این حال به گفته منتقدان، این سیاست پرهزینه بود و کاملا هم به نتیجه مدنظر نرسید، زیرا حوثیها همچنان بخشی از توانشان را حفظ کردند، کنترل مناطق وسیعی از یمن همچنان در دست این گروه باقی ماند و هنوز از تهران سلاح دریافت میکنند. همین انتقادها درباره حملات به جمهوری اسلامی ایران هم مطرح است؛ حملاتی که اگرچه بسیاری از اهداف را محقق کرد، برنامه هستهای یا توان نظامی جمهوری اسلامی را کاملا از بین نبرد.
بازنگری در خاورمیانه
یک مقام آمریکایی به العربیه گفت که دریاسالار کوپر در سنتکام در خصوص تهدیدهای موجود در خاورمیانه یک بازنگری جامع انجام خواهد داد و به این منظور، ضمن دیدار با رهبران منطقه تحت فرمان خود، تهدیدها و شیوههای مقابله این کشورها با آنها و روابط واشینگتن با این دولتها را بررسی خواهد کرد و سپس درباره استقرار نیروهای آمریکا، چه هوایی، چه دریایی و چه زمینی، تصمیمگیری میشود.
به گفته این مقام، ممکن است در برخی مناطق شمار نیروهای آمریکا تغییر چشمگیری داشته باشد؛ بهویژه با توجه به حضور گسترده نظامیان این کشور از شمالشرق سوریه و التنف تا عراق، کویت و دیگر کشورهای خلیج فارس، از جمله پایگاه هوایی عظیم العدید در قطر.
بر اساس این گزارش، ممکن است برخی کشورها تصور کنند این بازنگری به معنای بیتوجهی آمریکا به منطقه است، اما این برداشت نادرست است. ایالات متحده خاورمیانه را منطقهای حیاتی برای امنیت و اقتصاد خود و جهان میداند و حتی اوباما که میکوشید نشان دهد این منطقه اهمیتی ندارد، نتوانست از آن بهکل چشم بپوشد و در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، یعنی زمانی که داعش بخشهای بزرگی از عراق و سوریه را اشغال کرد، هزاران سرباز به عراق اعزام کرد.
جو بایدن و دونالد ترامپ نیز حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه را ضروری میدانند، اما تفاوت اصلی اینجا است که ترامپ این دوره میخواهد کشورهای منطقه سهم بیشتری از بودجههای نظامی، آموزشی و بهروزرسانی تجهیزات موردنیاز در این زمینه را بپردازند. آمریکا هم با نیروی انسانی کمتر و از طریق رویکرد تازه موسوم به چارچوب، از این تلاشها حمایت خواهد کرد.