احسان نگارچی

اخیراً آقای احمد زیدآبادی در کانال خود، با اشاره به اظهارات آقای رضا پهلوی و اخبار منتشرشده از شبکه‌ی ۱۳ اسرائیل، متنی منتشر کرده که در آن وعدۀ "حل سریع مشکلات مردم پس از سقوط رژیم" را با تحلیلی درباره‌ی احتمال دخالت اسرائیل در تأسیسات زیربنایی ایران پیوند داده است. اما در این روایت، اشتباهات جدی در نقل خبر و تفسیر آن دیده می‌شود که تصویر نادرستی از واقعیت ارائه می‌کند.

آقای زیدآبادی باز هم عجله کرد و عجله در عرصه‌ی خبر، اغلب حقیقت را تکه‌تکه می‌کند تا پازلِ دلخواه بسازد.

چند نکته در این باره

۱. اصل خبر، همان‌گونه که از شبکه‌ی ۱۳ اسرائیل گزارش شد، این بود ؛ در یک جلسه‌ی محرمانه‌ی کابینه‌ی امنیتیِ اسرائیل، وزیر دفاع ، پیشنهادی مطرح کرد که در صورتِ حمله‌ی جمهوری اسلامی به زیرساخت‌های اسرائیل، اسرائیل می‌تواند در پاسخ به زیرساخت‌های طرف مقابل ضربه بزند. یعنی «پیشنهاد» در متن خود شرط‌مند بود ، مشروط بر وقوعِ حمله از سوی جمهوری اسلامی.

۲. نکته‌ی تعیین‌کننده اما این است که آن پیشنهاد به تصویب نرسید. طرح با مخالفت مواجه شد و راه به تصمیم‌گیریِ نهایی نبرد. بنابراین هیچ «تصمیم اجراییِ» یا «تصویبِ حمله‌ی متقابل» وجود ندارد ،بلکه صرفاً یک پیشنهاد مطرح و رد شد.

اما آقای زیدآبادی این دو محورِ کلیدی را چه‌گونه تغییر داد؟
او شرطِ مهم را حذف یا کم‌رنگ کرد و سخنِ «در صورت حمله» را به‌مثابه‌ی تهدیدِ بی‌قید و شرط جلوه داد.
او تصویب‌نشدنِ طرح را هم گزارش نکرد، بلکه با حذف این حقیقت، خواننده را به‌خطایِ نتیجه‌گیریِ قطعی سوق داد ؛ انگار که تصمیمی گرفته شده و راهِ اقدام باز شده است.
و در نهایت، از این روایتِ ناقص برای بافتنِ داستانی سیاسی سود برد و پایِ آقای پهلوی را نیز به میان کشید !

اگر بخواهیم خلاصه و بی‌مراعات بگوییم:

آقای زیدآبادی با بریدنِ بخش‌های حیاتیِ خبر، آن را از حالتِ گزارشِ واقعیت به داستان‌سرایی بدل کرده و داستان‌سراییِ او نه تنها اطلاع‌رسانی نیست، که مخلِ قضاوتِ آگاهانه‌ی مخاطب است. حقیقتِ کامل این است: پیشنهادِ وزیر دفاع مشروط بود، و به تصویب نرسید و هر نکته‌ای به جز این، تحریفِ ماجراست.

کلام آخر
خبرِ سیاسی، همچون متنِ فلسفی، تابِ بی‌دقتی ندارد. پیش از فریاد بر سر دیگری، جمله‌ها را تا آخر بخوان؛ چون نصفِ جمله می‌تواند چهره‌ی جهان را وارونه نشان دهد.