شرایط دشوار بازداشت و محرومیت از حقوق پناهجویی

این شهروند ایرانی در تشریح شرایط بازداشت خود به ایران‌اینترنشنال گفت: «شرایط بسیار سخت بود. من پنج ماه برای مشکل معده‌ام درخواست درمان دادم، اما هیچ توجهی نشد. بیماران دیابتی و یا دارای مشکلات روحی، دارو و غذای مناسب دریافت نمی‌کردند. نهایت درمان، داروهای ساده‌ای مثل تایلنول (استامینوفن) یا ایبوپروفن بود. حتی برای سرماخوردگی شدید فقط یک قرص میوسنیکس می‌دادند.»

به گفته این فرد، نحوه انتقال بازداشتی‌ها نیز با سخت‌گیری شدید همراه بود: «ما را با پابند و دستبند به هم زنجیر می‌کردند و ساعت‌ها در همان وضعیت بدون دسترسی به آب یا سرویس بهداشتی می‌نشستیم. هیچ توجهی به نیازهای انسانی ما نمی‌شد.»

او گفت: «زن و شوهرها را از هم جدا کردند، حتی کودکانی که در آمریکا متولد شده بودند از والدین‌شان جدا شدند. بسیاری از ما هنوز دادگاه مهاجرت را ندیده بودیم. من خودم پرونده‌ام در مرحله تجدیدنظر بود، اما هیچ توجهی نشد.»

علی هِریسچی وکیل مهاجرتی در آمریکا، به ایران‌اینترنشنال گفت: «در ابتدای ریاست جمهوری آقای ترامپ اعلام شد که ایالات متحده دیگر درخواست پناهندگی افراد را در مرز قبول نخواهد کرد و این برخلاف معاهدات بین‌المللی حقوق پناهندگان است. این در شرایطی است که باید به آنان حق شنیده شدن دفاعیات‌شان داده می‌شد، روندی که اکنون کلا حذف شده است.»

هِریسچی با اشاره به شکایت‌های انجام شده درباره این روند، گفت هرچند در برخی ایالات مانند تگزاس جلو این دستور گرفته شده است اما شاکیان هنوز نتوانسته‌اند حکم نهایی را در این خصوص بگیرند تا به طور کامل مانع اجرای دستور ترامپ شوند.

به گفته این وکیل مهاجرتی، در دادگاه‌ها تنها فرصتی ۱۰ دقیقه‌ای برای مصاحبه به پناهنده داده می‌شود و هرچند اگر بگوید در صورت بازگشت به ایران شکنجه می‌شود، به کشورش بازگردانده نخواهد شد، اما هنوز امکان اخراجش به کشور دیگری به جز ایران وجود دارد و پناهنده حق درخواست تجدیدنظر ندارد.

هِریسچی گفت برخی از پناهجویان ماه‌هاست در زندان نگهداری می‌شوند و این در شرایطی است که برخی از آنان نوکیش مسیحی هستند.

تلاش برای خودکشی در آستانه پرواز

شهروند ایرانی اخراج‌شده از آمریکا که با ایران‌اینترنشنال صحبت‌ کرد با اشاره به همراهی حکومت ایران با آمریکا در این پروسه گفت «اگر دولت ایران با پرواز اختصاصی موافقت نمی‌کرد، آمریکا نمی‌توانست ما را به زور برگرداند. در حالت عادی، برای کسانی که مدرک مسافرتی داشتند بلیط پرواز مسافری می‌گرفتند. اما وقتی پرواز چارتر هماهنگ شد، حتی کسانی که نمی‌خواستند برگردند مجبور شدند سوار شوند.»

او گفت: «اگر پرواز اختصاصی نبود، بسیاری از ما امکان مقاومت داشتیم. اما ما را با دست و پای بسته روی دوش ماموران کشاندند و به زور روی صندلی‌ها نشاندند.»

این پناهجوی ایرانی با یادآوری صحنه‌هایی «تکان‌دهنده» از ساعتی پیش از پرواز گفت: «یکی از بازداشتی‌ها برای این‌که به ایران برنگردد، با تیغ رگ دستش را زد و ده‌ها قرص خورد. ماموران او را در حالی که تشنج داشت با برانکارد بردند. شخص دیگری هم دست‌هایش را برید، اما دست او را باندپیچی کردند و با همان وضعیت با همین پرواز به ایران بازگرداندند.»

به گفته او، پرواز از فرودگاه الکساندریا در لوئیزیانا آغاز شد، سپس در پورتوریکو و مصر توقف داشت و در نهایت در پایگاه نظامی قطر به زمین نشست: «در آن‌جا ماموران قطری با شوکر برقی و با استفاده از زور ما را سوار هواپیمای ایرانی کردند. آن‌ها کسانی را که مقاومت می‌کردند روی زمین می‌کشیدند و با فحاشی به زور داخل هواپیما نشاندند.»

ورود به ایران؛ ترس و شگفتی

این شهروند ایرانی گفت همه بازداشتی‌هایی که با این پروزا به ایران بازگرانده شدند، با ترس از شیوه برخورد و واکنش جمهوری اسلامی وارد فرودگاه «امام خمینی» تهران شدند: «ما تصور می‌کردیم رفتار بسیار بدی با ما شود، اما برخلاف انتظار، برخوردها محترمانه بود. فرم‌های بازجویی محرمانه از طرف اطلاعات سپاه به ما دادند تا علت حضورمان در آمریکا را بنویسیم، بعد مدارک سفر و پاسپورت‌ها را به ما برگرداندند و حتی برای کسانی که پول یا خانواده نداشتند تاکسی رایگان و بلیت اتوبوس تهیه کردند.»

او اضافه کرد: «این رفتار در ابتدا ما را شگفت‌زده کرد. بسیاری از ما تصور می‌کردیم بازداشت می‌شویم، اما چنین نشد.»

هِریسچی با اشاره به سابقه این نوع برخوردها در ابتدای سفر به ایران یا بازگشت به آن، تاکید کرد که بر اساس پرونده‌هایی که در گذشته شاهد آن‌ها بوده است، حکومت جمهوری اسلامی ایران بعدتر «به طور قطع» با این پناهندگان اخراجی برخورد خواهد کرد.

اتهام «مدرک‌سازی» اداره مهاجرت علیه پناهجویان

شهروند ایرانی که با ایران‌اینترنشنال گفت‌و‌گو کرد، با اشاره به تجربه‌اش در اداره مهاجرت آمریکا گفت: «به شخصه شاهد مدرک‌سازی اداره امنیت داخلی علیه پناهجویان بودم. مکالمه‌های تلفنی من تحریف شد و نسخه اصلی به دادگاه ارائه نشد. متن ساختگی به عنوان مدرک علیه من استفاده شد. خیلی از ما قربانی همین جعل اسناد شدیم.»

او تاکید کرد: «ما هزینه‌های سنگینی پرداختیم؛ برخی تا ۵۰ هزار دلار خرج کرده بودند تا خودشان را از جنگل‌های پاناما و کشورهای آمریکای لاتین به آمریکا برسانند. اما هیچکس به خواسته ما توجه نکرد. حتی کسانی که واقعا پناهنده بودند، فرصت ارائه مدارک خود را پیدا نکردند.»