ایران اینترنشنال - ریول مارک گرشت، مامور پیشین پرونده ایران در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال گفت در حالی که جمهوری اسلامی در جنگ تضعیف شده و تحریم‌ها آن را فرسوده کرده، این حکومت همچنان مصمم است هر حرکت داخلی برای سرنگونی‌اش را به شکلی مرگبار سرکوب کند.
گرشت سال‌ها، نه‌فقط به‌عنوان مامور سیا، بلکه به‌عنوان پژوهشگر تاریخ، جمهوری اسلامی را سال‌ها زیر نظر داشت و زمانی هم کنجکاوی‌اش برای مشاهده مستقیم واقعیت‌های ایران سبب شد مخفیانه به ایران برود.
او به خاطره‌ای از اوایل دهه ۱۹۹۰ اشاره می‌کند؛ زمانی که ایران تازه انقلاب و جنگ را از سر گذرانده بود.
گرشت برای درک دقیق‌تر واقعیت‌های ایران، برخلاف دستور سازمان، از سیا جدا شد و با پنهان‌شدن در محفظه بار یک کامیون از مرز ترکیه وارد ایران شد: «آنها (سیا) اجازه نمی‌دادند به ایران بروم؛ پس خودم دست‌به‌کار شدم.»
او با تکیه بر این تجربه، به این نتیجه رسیده است: «این‌ها [حاکمان ایران] قصد ندارند به پاریس بگریزند. آنها تا آخرین لحظه خواهند جنگید.»
گرشت معتقد است جمهوری اسلامی دچار یک بی‌ثباتی بنیادین است؛ جنگ با آمریکا و اسرائیل در خرداد ماه برایش تکان‌دهنده بوده و اکنون نسبت به نفوذ اطلاعاتی دشمنانش به‌شدت بدگمان است.
او در این گفت‌وگو اضافه کرد که جنگ ۱۲روزه از نظر روانی و شاید از نظر بوروکراتیک «ضربه مرگ‌باری» به رهبر جمهوری اسلامی وارد آورد. طبق پیش‌بینی‌های گرشت، جایگاه رهبر ۸۶ ساله جمهوری اسلامی که از او با عنوان «آخوند کهنه‌کار» یاد می‌کند، رو به افول است.
او گفت: «بسیار تردید دارم که این مرد ۸۶ ساله واقعا خودش حکومت را اداره کند، نسخه‌های تکثیرشده‌اش این کار را می‌کنند. او در تکثیر خودش درون سیستم موفق بوده است.»
به باور گرشت حملات هوایی غافلگیرکننده اسرائیل در این جنگ «ابعاد گسترده‌ای از ناکامی‌های اطلاعاتی» را آشکار کرد و صدها نظامی و غیرنظامی را به کام مرگ برد.
گرشت در سیا مامور هدف‌گذاری ایران بود، یعنی مسئول شناسایی و جذب شهروندان ایرانی برای همکاری اطلاعاتی. او ناکامی اطلاعاتی جمهوری اسلامی در تقابل با اسرائیل را این‌طور تحلیل می‌کند: «برای ترور فرماندهان ارشد ضروری نیست تعداد خیلی زیادی از نیروهای اسرائیلی درگیر باشند.»
مردان جوان و بقای نظام
گرشت گفت با وجود ادعای دونالد ترامپ مبنی بر اینکه حملات آمریکا برنامه هسته‌ای ایران را «نابود کرده است»، بن‌بست هسته‌ای همچنان پابرجاست.
در حالی که تحریم‌های بین‌المللی اقتصاد را فلج کرده، هزینه‌های زندگی را به‌شکلی مهارنشدنی بالا برده و حمایت عمومی را کاهش داده است، خامنه‌ای و دیگر مقامات ارشد جمهوری اسلامی پیش‌شرط‌های آمریکا برای ازسرگیری مذاکرات را رد کرده‌اند.
به گفته گرشت «جمهوری اسلامی می‌داند که بازسازی و ترمیم کامل دیگر ممکن نیست، می‌داند بسیاری از مردم تا چه حد از آنها متنفرند» اما «این حکومت مادامی‌که به گروهی از مردان جوان برای خشونت‌ورزی و سرکوب دسترسی داشته باشد، زنده می‌ماند.»
به گفته گرشت، آمریکا به‌احتمال زیاد مسیر سرنگونیِ جمهوری اسلامی با اعمال فشار را دنبال نخواهد کرد. به باور او در حال حاضر فشاری جدی برای تغییر حکومت ایران وجود ندارد، راهبردی برای براندازی در اختیار ترامپ نیست و جریان‌های سیاسی در آمریکا، مانند گذشته با چنین رویکردی مخالف‌اند.
او تاکید می‌کند: «اما رخدادهای غیرمنتظره ممکن است از هر سو سر برآورند و همین پیش‌بینی‌ناپذیری، حکومت ایران را نگران می‌کند.»
از نظر او، پس از نزدیک به نیم‌قرن عمر جمهوری اسلامی، هر تغییری باید از درون رخ دهد.
گرشت با اشاره به سرکوب خشنِ خیزش زن، زندگی، آزادی گفت: «زنان نمی‌توانند جمهوری اسلامی را سرنگون کنند. این کار باید به‌دست مردان جوان انجام شود.»
تغییر، از درون نیروهای سرکوبگر
به‌گفتهِ گرشت، نظام حاکم مشروعیت خود را از دست داده اما توان سرکوبش دست‌نخورده مانده است. به باور او، تغییر واقعی نه با فشار خارجی و نه از طریق گذار مسالمت‌آمیز، بلکه فقط زمانی رقم می‌خورد که در نیروهای امنیتی وفادار به حکومت شکاف ایجاد شود.
او به خاطره‌ای از مسکو اشاره کرد: «در یک مهمانی از چند افسر سابق و فعلی کاگ‌ب پرسیدم بیشترین چیزی که شما را آزار می‌داد چه بود؟ گفتند از اینکه مدام به فرزندان‌مان دروغ بگوییم، خسته شده بودیم..»
گرشت گفت شاید روزی این پرسش در ذهن نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی نیز شکل بگیرد: «اگر چنین چیزی پیش بیاید، شاید تغییر واقعی در جمهوری اسلامی رخ دهد.»
تا آن زمان، ایران از نگاه او کشوری سرشار از تناقض‌هاست، با حاکمانی که همچنان مصمم‌اند با زور و سرکوب فرمانروایی کنند.
صبر قالیباف تمام شد
