 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
تهران- خبرگزاري كار ايران
از قرن هفدهم ميلادي كه تجدد در غرب رواج يافت, كشورهاي آسيايي وارد تعطيلات تاريخي شدند تا اينكه از اواخر قرن نوزدهم خود را در محاصره جهاني ديدند كه در بوجود آوردن آن هيچگونه مشاركتي نداشتند.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و انديشه ايلنا, دكتر داريوش شايگان كه در نشست بينالمللي"هويت, تنوع فرهنگي و حقوق بشر" درباره اينكه آيا هويتهاي چندگانه وجود دراد؟" سخن ميگفت، با بيان اين مطلب، ديدگاه انديشمنداني چون سيد جمال الدين اسدآبادي, علي شريعتي و عبدالكريم سروش را نتيجه و ادامه شك و ابهامي دانست كه در نتيجه اين گسست بوجود آمده است.
دكتر شايگان در پاسخ به اين سئوال كه آيا ما از تعطيلات تاريخي بيرون آمدهايم، گفت: ما در پايان هزاره با سر و صداي بسيار زياد انقلاب از تعطيلات خارج شدهايم و در جريان تاريخي قرار گرفتهايم.
نويسنده كتاب "آسيا در برابر غرب" تصريح كرد: روزي كشورهاي آسيايي به خود آمدند و ديدند كه دكلهاي تلگراف و خط آهن از كشور آنها رد ميشود ولي آنها نه چيزي ميدانند و نه بهرهاي بردهاند.
دكتر شايگان تصريح كرد: ما ايرانيان در پايان تونل تاريكي هستيم كه ديگر كشورهاي مسلمان تازه وارد آن
شدهاند.
وي در بخش ديگري از سخنان خود به سابقه ترجمه و اشنايي تمدنها با يكديگر از اين طريق اشاره كرد و گفت: تمدنها همواره با يكديگر در تعامل بوده و هستند چه از طريق جنگ و چه از طيق فرهنگي و ترجمه كه در دورهاي ارتباط اصلي به واسطه مكاتب ترجمه بود.آشنايي غرب با ابن رشد و آشنايي مسلمانان با متون لاتين كه از قرن دوازدهم آغاز شد، حاكي از اين امر است.
دكتر شايگان با اشاره به سابقه تمدني آسيا گفت: در آسيا سابقه درگيري تمدني وجود ندارد و نوعي مسامحه در عمق اين فرهنگ وجود دارد. اين تمدنها عليرغم اختلافاتي كه با يكديگر داشتند؛ اما در يك اقليم و منظومه قرار مي گرفتند.
وي افزود: اگر چه اين تمدنها از نظر هويتي متفاوت بودند؛ اما در فضاي معنايي واحدي در تعامل بودند.
دكتر شايگان با بيان اينكه در وضعيت كنوني، تمدنهاي آسيايي در حالت بينابين قرار دارند از تعبير" نه هنوز و ديگر هرگز" استفاده كرد و گفت: " نه هنوز" به اين معني كه با وجود اينكه اين تمدنها هنوز نتوانستهاند مفاهيم جديد را درك كنند و"ديگر هرگز" به اين معني كه با وجود درك نكردن مفاهيم جديد ديگر هرگز به عقب باز نخواهندگشت.
دكتر شايگان چنين رويكردي را باعث بوجود آمدن مفهوم ميان فرهنگي دانست و به گسستي كه باعث شده تا امروز از تقابل سنت و تجدد سخن گفته شود اشاره كرد.
وي تصريح كرد : ما ديگر انسانهاي تك هويتي نيستيم؛ بلكه تمام ميراثي كه تجدد به ما داده است يكي از هويتهاي ما به شمار ميرود، بنابراين ما عناصر سنتي خود را داريم، ولي حفرهاي در مسائل فرهنگي ما وجود دارد.
دكتر شايگان از پديده تفكيك قواي سياسي، حقوق بشر و تفكر انتقادي به عنوان ميراث تجدد ياد كرد و افزود:تفكر انتقادي گوياي اين مطلب است كه ما بايد از خود فاصله بگيريم و از فاصلهاي دورتر به خود بنگريم چون تمام تمدنهاي قديمي خودمدار هستند و ديگري را نفي ميكنند.
وي اضافه كرد: انسان تنها در عصر تجدد دانست كه از قدرت عقل و خرد بهرهمند است و مسايل مربوط به حقوق بشر در واقع دستاورد انسان خردمند عصر تجدد است.
شايگان با اشاره به هويتهاي چندگانه بشر معاصر گفت: ما امروز در يك دنياي سيارههاي زندگي ميكنيم كه پراكنده و چند هويتي است و اين ارتباط سيارهاي كه تمام كره زمين را فرا گرفته فرهنگ محلي را در تاريخ جهاني حل كرده است.
مؤلف كتاب" هويت چهل تكه" افزود: امروز دنيا مدار بسته نيست؛ بنابراين ما بايد جايگاه خود را در تاريخ جهاني پيدا كنيم و مشكل ما در اين راه چگونگي همراه كردن حوزههاي متضاد است.
شايگان گفت: زندگي در جهانهاي مختلف كه از نظر سطوح آگاهي با هم متفاوت هستند، مسلماً براي ما نوعي تعارض ايجاد ميكند، اما توجه به اين نكته نيز ضروري است كه ما يك كليد مادر براي باز كردن همه درها نداريم. يعني با كليدي كه مثنوي مولوي را باز ميكنيم نميتوانيم فلسفه هگل را نيز بگشاييم.
وي تصريح كرد: براي شناخت عناصر فرهنگهاي مختلف نياز است كه كوك شناخت و ذهن خود را متناسب با آن فرهنگ تغيير دهيم.
گفتني است همايش بينالمللي و ميان رشتهاي "هويت, تنوع فرهنگي و حقوق بشر" كه توسط كرسي صلح و حقوق بشر يونسكو در دانشگاه شهيد بهشتي ترتيب داده شده ديروز، شنبه 26 مهرماه كار خود را آغاز كرده و تا فردا دوشنبه 28 مهر ماه نيز ادامه دارد.
در اين همايش اساتيد و نظريهپردازاني از كشور فرانسه كه در رأس آنها ادگار مورن، نظريه پرداز و جامعه شناس فرانسوي قرار دارد، سخنراني خواهند كرد.
