خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس سياسي - خارجي
محمد خاتمي، رييس جمهور كشورمان در گفتوگو با روزنامهي فرانسوي لوموند به سوالات گوناگون خبرنگار اين روزنامه پاسخ داده است كه متن تنظيم شدهي اين مصاحبه پيش از اين از سوي خبرگزاري دانشجويان ايران ارسال شد و آنچه در زير ميآيد، متن كامل اين گفتوگو است كه بصورت پرسش و پاسخ تنظيم شده است.
سوال:
استقبال از شيرين عبادي كه در روز چهارشنبه (10 نوامبر) جايزهي صلح نوبل را در اسلو دريافت كرد در تهران با بي تفاوتي برگزار شد...
پاسخ:
جايزهي نوبل در هر زمينهاي بسيار مهم است. روشن است كه هر ايراني بايد از اين كه يك ايراني ديگر و به ويژه يك زن ايراني چنين جايزهاي را دريافت كرده است، افتخار كند. اما بايد گفت كه مهمتر از جايزهي صلح نوبل خود مسالهي صلح است. دنياي ما دنياي جنگ است، دنياي وحشت و خشونت، دنياي بيماري و گرسنگي، دنياي تبعيض.
سوال:
به نظر ميرسد يكي از مشاورين شما گفته است كه خانم عبادي اين حق را دارد كه در خارج از كشور از روسري استفاده نكند. آيا اين نظر شما هم است؟
پاسخ:
استفاده از روسري سنتي است كه همه در ايران به آن احترام ميگذارند. من به شيرين عبادي گفتم بهتر است كه به عنوان يك زن مسلمان براي دريافت جايزهاش از روسري استفاده كند، اما همه در انتخاب آزاد هستند.
سوال:
آيا شما فكر ميكنيد كه انتخاب خانم عبادي براي جايزه نوبل يك انتخاب سياسي بوده است، پاداشي به يك مخالف سياسي؟
پاسخ:
سياست هميشه عامل مهمي است. عبادي به كارش ادامه ميدهد، كاري كه اميدوارم وي در نهايت آزادي آنرا در ايران دنبال كند. به علاوه ميدانم كه وي مشكلاتي داشته است. من دستورات قاطعي دادهام تا به عبادي اجازه داده شود كارش را در شرايط مناسبي ادامه دهد. من به وزير كشور و وزير اطلاعات دستوراتي دادهام تا طوري عمل كنند كه وي بتواند در نهايت امنيت كار كند.
سوال:
دربارهي پروندهي هستهيي، آيا شما تاريخي را براي امضاي پروتكل الحاقي آژانس بينالمللي انرژي اتمي تعيين كردهايد؟
پاسخ:
ما پروتكل الحاقي را پذيرفتهايم و دولت نيز آن را تصويب كرده است. ما تصميم گرفتيم كه تاريخي با توافق آژانس انتخاب شود، هم چنين مانعي براي امضاي آن وجود ندارد. به هر حال در واقع، بازرسان آژانس در حال حاضر در ايران هستند. تاكيد ميكنم كه ايران تمايلي به داشتن سلاح هستهيي ندارد، ما فقط انرژي صلحآميز را خواستهايم. اگر پرونده، يك پروندهي سياسي نشود، مانعي وجود نخواهد داشت، اما اگر برخي بخواهند آن را مسالهي سياسي كنند، مسايل ميتواند تغيير كند. ما براي اين كه اين مساله در چارچوب آژانس حل و فصل شود، بر روي اروپاييهايي كه با حسن نيت به ديدنمان آمدند، حساب ميكنيم. به زودي مجلس اين موضوع را در دست ميگيرد و هيچ مشكل ديگري وجود ندارد.
سوال:
به نظر ميرسد كه شوراي حكومتي عراق تصميم به استرداد اعضاي مجاهدين خلـق (گروهك منافقين) گرفته است. آيا در اين باره گفتوگو كردهايد، آيا صحت دارد كه ايران قصد دارد اعضاي القاعده را تسليم كند؟
پاسخ:
ايران عملا 130 عضو شبكهي القاعده را دستگير كرده است و ما آمادهايم برخي از آنها را به كشورهاي متبوعشان تحويل دهيم. آنهايي كه جناياتي در ايران مرتكب شدهاند در ايران محاكمه ميشوند و باقي به كشورهاي متبوعشان تحويل داده ميشوند. در ايران جايي براي القاعده، هيچ تروريست ديگر و آنهايي كه عليه صلح در دنيا عمل ميكنند وجود ندارد. در مورد آنهايي كه به منافقين مربوط ميشود فكر ميكنم، اغلب اين جوانان كه در عراق فعاليت ميكنند، جنايتكار نيستند و ميتوانند به كشورشان بازگردند. من به عنوان رييس جمهور اعلام ميكنم كه به آنها خوشامد ميگويم. آنهايي كه دستانشان به خون آلوده است بايد به روشي عادلانه و در چارچوب قانون محاكمه شوند.
سوال:
در فوريهي (2004) انتخابات مجلس برگزار خواهد شد؛ با اين وجود اصلاح طلبان تهديد ميكنند كه (كانديدا نشوند) و امكان دارد راي دهندگان به پاي صندوقها نروند...
پاسخ:
اين انتخابات بعد از انقلاب، بيست و چهارمين انتخابات در ايران خواهد بود، براي كشوري مثل كشور ما كه قرنها از ديكتاتوري رنج برده است و مردم هرگز حرفشان را نزدهاند، اين گامي است بزرگ به سمت جلو. بايد گفت كه دموكراسي يك روند است و يك اتفاق نيست و نميتواند از خارج وارد شود.
انقلاب اسلامي يك دموكراسي مردمي را پيشنهاد كرد. ما بايد دموكراسي را با اصول فرهنگيمان تطبيق دهيم. هيچ قدرتي اگر از خواستهي ملت برنخيزد نميتواند به بقايش ادامه دهد. مردم بايد امكان داشته باشند كه بدون توسل به زور، قدرت را تغيير دهند. اين ويژگـي دمـوكراسـي است كه بايد پذيرفتـه شود و از اين نظر تفاوتي ميان يك دموكراسي مذهبي و لاييك وجود ندارد. من قاطعانه معتقدم كه ماهيت انقلاب ما، مردمي است. اين اصل همينطور اساس اصلاحاتي است كه دولت ما در دست دارد.
سوال:
آيا اين دموكراسي در تهران وجود دارد؟
پاسخ:
ممكن است در همه جا نباشد، من از منظر آكادميك صحبت ميكنم. برخي نياز به يك دموكراسي لاييك دارند، اما شرايط آن فراهم نميشود. فكر ميكنم اصلاحات در دست اجرا مطابق با هويت ملت ايران است، اما يكبار ديگر هم بايد به زمان فرصت داد.
انتخاباتها بسيار مهم هستند و اين انتخاباتهاي قانونگذاري هستند كه اهميت بسياري دارند. مجلس ميان گروهاي مختلفي توزيع شده است و نقش قانونگذاران شامل نظارت بر قدرتهاي مركزي است. من از صميم قلب اميدوارم كه مردم با شور و شوق در انتخابات شركت كنند. ما هم به نوبه خود خواست مردم را خواهيم پذيرفت. در دموكراسي نه تنها بايد پيروزي را پذيرفت، بلكه بايد شكست را نيز بپذيريم. به هر حال حركت مردم براي دموكراسي دنبال خواهد شد. شايد با ما و شايد بدون ما.
سوال:
آيا دولت شما ابزارهاي حكومتي را در دست دارد؟
پاسخ:
من نهايت تلاشم را ميكنم تا در چارچوب قانون رفتار كنم. نبايد گفت كه رييس جمهور با محدوديتهايي روبروست. تلفيق نيروهاي سياسي كشور برخي محدوديتها را ايجاد ميكند. ما ميكوشيم تا به شعارهايمان وفادار باشيم.
سوال:
مردم از آهستگي پيشرفت اصلاحات سياسي كه شما به آنها گفتهايد، شكايت ميكنند.
پاسخ:
فكر ميكنـم كه پيشرفت ميتوانست بسيار سريع باشد، اما با توجه به شرايط ما آنچه را كه توانستيم انجام داديـم.