مصطفي كواكبيان گفت: انديشه مردم سالاري توده مردم از انديشه مردم سالاري نخبگان در جامعه ما پيشروتر است.
به گزارش خبرنگار" ايلنا", مصطفي كواكبيان؛ عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبائي طي سخناني در نشست" بررسي موانع مردم سالاري در ايران" كه در دانشكده حقوق و علوم سياسي اين دانشگاه برگزار شد, گفت: مردم سالاري چه به عنوان يك ايده و انديشه و چه به عنوان راه و روش حكومتي, تعريف واحدي بين انديشمندان ندارد. به عنوان نمونه ارسطو به شدت مخالف حكومت مردم سالاري و آن را حكومت جهال ميداند كه در آن اراذل و اوباش حاكم ميشوند. افلاطون هم اين نوع حكومت را فاقد فضيلت انساني ميداند و معتقد است ارزشهاي افراد در اينگونه نظامها ناديده گرفته ميشود و" ژان ژاك روسو" كه پدر تفكر دموكراسي و مردمسالاري است، با هر نوع اصل پارلمانتاريستي و حكومت نمايندگي مخالف است.
وي همچنين با اشاره به نظريات ديگر انديشمندان و تعاريف متفاوت آنان از مردمسالاري افزود: مفهوم واحدي در بحث مردمسالاري نداريم به طوريكه كسي مثل «آنتوني آبلاستر» در كتابي كه پيرامون دموكراسي دارد تز«فوكوياما» را كه دموكراسي و مردمسالاري را بيانگر تكامل نهادهاي انساني ميداند, يك شوخي فكري تلقي ميكند و ميگويد غربيها هميشه در بحث دموكراسي از خودشان متشكر بودهاند و تصور ميكنند كه دموكراسي تنها در منطقه آنها حاكم بوده است.
كواكبيان در ادامه تصريح كرد: تمام اين سخنان نشانگر آن است كه متفكران پايه مردمسالاري كه همه اصل مردم سالاري را قبول دارند، نيز تعريف واحدي از آن ندارند، بنابراين دليلي ندارد كه بگوييم آنچه در آمريكا, انگليس يا فرانسه وجود دارد مردمسالاري است بلكه مهم حداقلهايي است كه در ايده مردم سالاري مطرح است.
مديرمسئول روزنامه مردمسالاري در بخشي از سخنان خود با بررسي مردمسالاري به عنوان يك ايده و انديشه اظهار داشت: آزاديهاي فردي و اجتماعي, توزيع قدرت, رعايت اصل تسامع و تساهل, نظارت مردم بر تمام اجزاي حكومت و ضرورت مسووليت پذيري و پاسخگويي حاكمان را از ويژگيهاي مهم مردمسالاري به عنوان يك ايده و انديشه است.
كواكبيان همچنين با اشاره به مردمسالاري به عنوان يك روش حكومتي به برشمردن ويژگيهاي آن پرداخت و افزود: بايد در تمام اجزاي حكومت پيمان دو سويه حكومت و مردم پذيرفته شود، ضمن اينكه تحقق اراده عمومي نيز مورد توجه قرار گيرد. چرا كه روح اراده عمومي در" جمهوريت" تبلور مييابد و حكومت مردمسالاري كه شكل جمهوري نداشته باشد دوام نمييابد. تفكر ديني ما با هر نوع سلطنت گرايي مخالف است.
وي در ادامه تفكيك قوا, نظارت قوا بر يكديگر و اعمال حق راي مردم از طريق انتخابات را از ويژگيهاي ديگر اين نوع مردمسالاري خواند و افزود: اگر امكان اينكه راي واقعي مردم را به دست آوريم، وجود داشت بسيار ايده آل بود اما از آنجا كه اين روش امكانپذير نيست، بايد سيستم نمايندگي را پذيرفت.
عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبائي در ادامه ضرورت وجود نظام پارلمانتاريستي, مشاركت تمام شهروندان در امور, شكلگيري جامعه مدني و تصميمگيري براساس آراي اكثريت را از ديگر ويژگيهاي نظام مردم سالاري دانست و افزود: اكثريت به معناي بزرگترين اقليت نيست و كشورهايي را كه 35 درصد مردم در انتخاباتشان شركت ميكنند، نميتوان مردمسالاري دانست بلكه در اين كشورها بزرگترين اقليت حاكم است. مثل آبادگران كه با 15 درصد راي مردم پيروز شدند.
كواكبيان در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اين مطلب كه انديشه سياسي اسلام بالاتر از انديشه سياسي غرب است، افزود: بسياري از تناقضاتي كه در انديشه مردم سالاري غربي وجود دارد، در انديشه اسلامي حل شده است. البته منظور من اسلام است و اين به معناي آن نيست كه اين برتري الان در جمهوري اسلامي محقق است, به عنوان مثال يك دعواي تاريخي وجود دارد بر سر اينكه برخي معتقدند مهم اين است كه چه كسي حكومت كند يا چگونه حكومت كند و اين اختلاف در قرآن كريم حل شده است.
وي با اشاره به اختلاف موجود در بحث كارآمدي و مشروعيت در عرصه سياسي اظهار داشت: مشروعيت و كارآمدي چيزي جداي از هم نيستند، چرا كه حكومتي كه كارآمد باشد و مشروعيت نداشته باشد، دوام نخواهديافت.
كواكبيان در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اين مطلب كه سابقه مردم سالاري در ايران به زمان مشروطه بر ميگردد، افزود: اين اصل هنوز به خوبي پا نگرفته و نهال شكنندهاي است كه هجمههاي بسياري بر آن وارد ميشود.
مديرمسئول روزنامه مردمسالاري خاطرنشان كرد: برخي افراد در جامعه مدرسين حوزه علميه قم هستند كه اساساً با واژه مردمسالاري مخالف هستند و آن را تقابل خدا و انسان و نفي خداسالاري ميدانند. حقيقت اين استكه متاسفانه تفكرات مخالف مردم سالاري برخي بخشهاي قدرت را در جامعه به امت دارند و اين خود مانع بزرگي بر سر راه مردمسالاري است كه به نام دين و ارزشهاي اسلامي و با استفاده ابزاري از دين, قرائتي از آن ارائه ميكنند كه با روح دين ناسازگار است. اين در حالي است كه واژه مردمسالاري بارها در صحيفه نور امام خميني (ره) به كار رفته است.
وي با تاكيد بر فقدان تعريف مشخص از مردمسالاري تصريح كرد: تلقي رئيس جمهوري و رئيس قوه قضائيه از مردم سالاري يكسان نيست و تازه اينكه به نقطه واحدي در اين مسائل نرسيدهايم مشكلات ادامه خواهد داشت.
وي در ادامه با بيان اين مطلب كه انديشه مردمسالاري توده مردم در جامعه ما از انديشه مردم سالاري نخبگان پيشروتر است، افزود: برخي معتقدند براي تحقق دموكراسي نياز به افراد دموكراتيك داريم. واسطه افراد بايد از خانوادهها بيرون آيند. واقعيت اين است كه روحيه مردم ايران "قهرمانخواهي" است و اين نوع تفكر مهمترين مانع رسيدن به مردم سالاري است. چرا كه براساس اين تفكر انديشه" قهرمان ملت" جايگزين "ملت قهرمان" ميشود.
وي همچنين ابراز تاسف كرد: ما به" دولت سالاري" عادت داريم و خود دولتها هم اين را ميپسندند. حتي پس از دوم خرداد 76 هم ما" دولت سالارانه" حركت كرديم نه "مردم سالارانه" و به جاي حركت به سمت دولت حداقلي به سوي دولت حداكثري رفتيم كه نتيجه آن تضعيف حاكميت مردم است.
كواكبيان در آخرين بخش از سخنان خود اظهار داشت: جامعه مدني در كشور ما هنوز شكل نگرفته است و صدور مجوز براي احزاب فايدهاي ندارد.
دبيركل 15 حزب از احزابي كه مجوز فعاليت دارند در جريان انتخابات مجلس هفتم رد صلاحيت شدند. اين نشان ميدهد كه حكومت نمي گذارد احزاب پا بگيرند.