آيتالله ابوالقاسم خزعلي، مردي كه 19 سال از دوران فعاليت سياسي و اجتماعياش را در شوراي نگهبان گذرانده است، ميگويد كه بيش از هر چيز و هر كس روي سخنش با جوانان است.
وي كه به گفتهي خود سعي دارد چهرهي خشن و تندي را كه از او در مقابل چشمان جوانان ساختهاند، برطرف سازد، ميگويد كه اگر جوانان از من ابهاماتي در ذهنشان است، بايد از خودم سوال كنند.
آيت الله خزعلي در گفتوگو با گروه / ديدار با اهالي سياست/ خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) به سخنرانياي كه در دههي فجر داشته و در آن گفته است كه “ براي دههي فجر مبارك يك روز روزه گرفته به شكرانهي اين نعمت، و يك دور قرآن براي امام عزيز برپا كنندهي دههي فجر خواندم“ اشاره ميكند و ميگويد: اما حاضران در جلسه از صحبت من سوء برداشت كردند و گفتند خزعلي براي اينكه مشاركتيها رد صلاحيت شدهاند يك روز روزه گرفته است. البته در آن مراسم نماينده رييسجمهور، سرلشكر صفوي و همچنين نمايندهي رهبري حضور داشتند كه من چنين نگفتم و با اين سخنان خواستند چهرهي من را در پيش روي جوانان و مردم خشن و تند نشان دهند، اما وي بر اين اعتقاد است كه گذشت زمان همهچيز را روشن خواهد كرد.
وي در پاسخ به سوال خبرنگار ايسنا مبني بر اينكه در پايان عمر مجلس ششم و يك سال باقيمانده از دولت آقاي خاتمي، ارزيابي شما از عملكرد اين دو نهاد چيست؟ ميگويد: انتقادات بسياري دارم كه در حال حاضر نميخواهم در اين باره صحبت كنم، اما اين را بگويم كه مردم خود بهترين منتقد هستند و آنچه را كه من سالها پيش گفتهام مردم در انتخابات اخير نشان دادند.
آيتالله خزعلي، متأهل و داراي 8 فرزند است و در حال حاضر در حوزهي علميه قم دروس تخصصي را تدريس ميكند، اما امروز به دليل كهولت سن، از شوراي نگهبان كه 19 سال از دوران عمرش را در آن گذرانده خارج شده است، و تنها به دبير كلي بنياد بينالمللي غدير و نمايندگي مردم مشهد در مجلس خبرگان اكتفا كرده است. خزعلي در تمام لحظاتي كه با جوانان صحبت ميكند آنان را به اينكه “انتقادجوي خويشتن” باشند و خود را به كمال برسانند، توصيه ميكند.
ابوالقاسم خزعلي متولد 1304 شمسي در بروجرد است. از 10 سالگي به مشهد رفته و به تحصيلات در مكتب آن زمان ادامه ميدهد. در مشهد وي را بر كلاس چهارم ابتدايي مينشانند. تا كلاس ششم درس را به سياق آن روز ادامه ميدهد و زبان فرانسه را در همين ايام به طور شبانه فرا ميگيرد. بعد از شهريور 1320 به حوزه علميه مشهد وارد ميشود و درس را تا آخر سطح عالي و مقداري از درس خارج را فرا ميگيرد. بعد از آن به قم ميرود و در محضر درس آيتالله بروجردي، امام خميني (ره) و آيتالله حجت به درجه اجتهاد نائل ميشود.
وي كه بزرگترين نعمت زندگياش را بعد از اسلام، انقلاب اسلامي ميداند به گفتهي خود به درخواست حضرت امام (ره) به عنوان يكي از اولين فقها به شوراي نگهبان وارد ميشود. خزعلي از اينكه قبل از ظهور امام زمان (عج) وجود مردي شجاع، با بينش و نترس را در برابر جميع دشمنان كه آنها را به پشيزي نميگرفت، تجربه كرده است، به عنوان بزرگترين لطف از سوي خداوند ياد ميكند و ميگويد: بنابراين به درخواست حضرت امام (ره) به نهاد شوراي نگهبان وارد ميشود.
اين استاد 79 ساله حوزهي علميه با اشاره به خاطراتي از درس امام خميني(ره) ميگويد: ايشان هميشه دانشجويان را به تهذيب خلق و تزكيه نفس دعوت ميكردند و هيچوقت به شاگردانشان اجازه نميدادند كه پشت سرشان حركت كنند. موقع درس اگر سوال و اشكالي بود همانجا پاسخ ميدادند.
وي ميگويد: وقتي امام (ره) از تبعيد اولشان برگشته بودند، در جلسهاي خواستند كه من و چند نفر ديگر در جلسات ايشان باشيم و من به ايشان گفتم كه اگر ميخواهيد نفر پنجم را شركت دهيد با مشورت ما باشد، خوب ممكن بود ايشان بگويد اصلا به شما چه ربطي دارد و من بايد تصميم بگيرم اما مهربانانه به من گفتند: “من ميخواهم شما اينطور باشيد و شفاف و صريح هرچه هست با من مطرح كنيد.“
خزعلي در بخشي ديگر از خاطراتش از منبرهايي سخن ميگويد كه در آن بدون هيچ ترس و سستياي به بيان نظرات امام (ره) ميپردازد.
وي ميگويد: امام (ره) هميشه ميگفت در مقابل مخالفان دين و مردم بايستيد و مبادا يك كلمه سست بگوييد.
عضو سابق فقهاي شوراي نگهبان در ادامهي اين گفتوگو دربارهي عدم اعلام دلايل رد صلاحيت كانديداهاي مجلس هفتم از سوي شوراي نگهبان، ميگويد: از شوراي نگهبان بايد انجام وظيفه بخواهيد. بنابراين اگر وظيفه داشت اين دلايل را بگويد، ميگفت اما وظيفه ندارد. بر فرض علت رد صلاحيت يك عمل خلاف اخلاق باشد بايد اين را بگويد و آبروي مردم را ببرد؟. علاوه بر اين شرعا جايز نيست حتي اگر كانديدا خود بخواهد اين دلايل گفته شود. در مواقعي پيش آمده كه جرمشان را ميفهمند و بعد خلافش را بيان ميكنند. به اين جهت شارع از بيان چنين مسائلي جلوگيري كرده و اصل را بر حفظ آبروي مردم گذاشته است. اينها (اعضاي شوراي نگهبان) اشخاص موثقي هستند و من به آنها ايمان دارم. وقتي از رد بسياري از مشاركتيها صحبت شد من به اين آقايان گفتم محكم بايستيد چرا كه مردم از برخي نمايندگان مجلس ششم دلخورند، بنابراين چنانچه بعضي از افراد دانهدرشت اينها را وارد مجلس هفتم كنيم، مردم پشت شما را خالي ميكنند. به آنها ميگفتم كه بايستيد و آنچه حق است را بگوييد و تعدي از حق نكنيد كه بحمدالله كار بسيار شجاعانه و حماسهگونهاي انجام دادند.
دبير كل بنياد بينالمللي غدير با اشاره به انتقاداتي كه از سوي نمايندگان مجلس ششم نسبت به آنچه آن را ركن مهمي چون نظارت استصوابي ميخواند، ميگويد: مگر مردم محروم و ممنوع از اطلاعاند كه نظارت را به استطلاعي تفسير ميكنند، نه! به يك برشدار، برش خود را نشان دهد و فرضا بگويد كه فلاني اهل رياست جمهوري و يا پست نمايندگي مجلس نيست! و البته قانون اساسي اين وظيفه را به عهده شوراي نگهبان گذاشته است، در اين باره از اعضاي شوراي نگهبان نيز پرسيدند و آنها گفتند كه نظارت استصوابي است و قانون گفته است كه تفسير مواد قانون اساسي با شوراي نگهبان است، ميبينيد كه عدهاي ميخواستند مسائل مهم مملكت را زير سوال ببرند كه موفق نشدند.
آيتالله خزعلي ميافزايد: من در جايي ديگر نيز گفتهام كه اگر شوراي نگهبان واقعا اشتباه كرده باشد، بايد عذرخواهي كند و ميكند.
عضو سابق فقهاي شوراي نگهبان در ادامهي گفتوگوي خود با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) دربارهي آنچه مبني بر فعاليت مجدد انجمن حجتيه مطرح شده است، ميگويد: اين مطلب صد درصد دروغ است. اعضاي انجمن حجتيه پيرمردهايي هستند كه كنار كشيدهاند. اگر كسي خودش را به انجمن حجتيه وصل ميكند ميخواهد از اينها سوءاستفاده كند. من اينها را خوب ميشناسم، اصلا كار نميكنند. چرا اگر به نفع اسلام باشد كار ميكنند. بنابراين فعاليت مجدد اين انجمن صد در صد دروغ است.
آيتالله خزعلي ميافزايد: ما انجمن حجتيه را قبول داريم و از آن دفاع ميكنيم و اينگونه اظهارنظرات را غرضورزي ميدانم. كساني را كه من در اين انجمن ميشناسم البته مايلند راجع به [مقابله با] بهائيت فعاليت هم انجام دهند و البته وزير اطلاعات گفتهاند كه ما نيز حاضريم اينها را بپذيريم.
وي درباره برخي از فعاليتها كه وحدت شيعه و سني را مورد آسيب قرار ميدهد، ميگويد: قطعا بايد از چنين فعاليتهايي جلوگيري شود، منتها وحدتي كه در آن ما مطالب خود را حفظ كنيم و آنها هم مطالب خودشان را. اما در مشتركات پشتيبان يكديگر باشيم. ما در قبله، قرآن، نماز، روزه و حج شريكيم. شيعه و سني با يكديگر برابرند تا جايي كه ما پشت سر آنها نماز ميخواهيم، به آنها زن ميدهيم و ميگيريم و از حيواناتي كه سر ميبرند استفاده ميكنيم.
عضو سابق فقهاي شوراي نگهبان در ادامه گفتوگو با ايسنا، دربارهي انتخابات رياستجمهوري و شخصيت فرد منتخب ميگويد: كسي كه در سياست روز و مديريت وارد باشد و نسبت به اسلام و انقلاب بينش و عقيده داشته باشد، خدمات امام خميني (ره) و كساني چون مدرس را قدر بشناسد.
البته من افرادي را كه چنين خصوصياتي دارند ميشناسم اما فعلا نام نميبرم. بايد ببينم فضاي جامعه به كدام سو خواهد رفت.
از آيتالله خزعلي ميپرسيم كه آيا نقدي متوجه دوران فعاليت خود در شوراي نگهبان و يا ساير موارد ميدانيد كه تمايل به بيان آن داشته باشيد.
وي ميگويد: من تا جايي كه ميتوانستم مواظب بودم اما جايي هم نبوده است كه اشتباه كرده باشم و بر آن اصرار كنم.
در مورد حقدادن، حق را ميگفتيم ولو اگر خداي ناكرده امام نظرشان نبوده باشد، هرچند كه در چنين مواقعي ايشان خود سفارش ميكردند كه فقط خدا را در نظر بگيريد.
وي مجددا ميگويد : با پسران و دختران بسياري صحبت ميكنم و به پرسشهايشان پاسخ ميدهم. اين در حالي است كه آنها در ابتدا خيال ميكردند كه من يك آدم تند و تشربزني هستم. البته من در مقابل وزير كشوري كه سعي در عدم انجام انتخابات دارد، تند هستم و اين به خاطر ملت است.
وي از اينكه به جوانان المپيادي به اندازه جواناني كه در ورزش ميدرخشند بها داده نميشود، گلايه دارد و به ايسنا ميگويد: من پشتيبان جوانان هستم، به ويژه آنهايي كه پركار و ارزشمندند و البته تعدادي از جوانان را كه مسائل اخلاقي را تا حدودي رعايت نميكنند، نيز پذيرا هستم، چون ميدانم بالاي سرشان مدير و مربي نبوده است و اگر از من برايشان چهره كريهي ساختهاند با خود من تماس بگيرند.
دبير كل بنياد بينالمللي غدير در ادامه ميافزايد: همه ما خلق شدهايم براي حقگويي و باطل را به كناريزدن، بنابراين ميگويم افرادي كه اهل قلم و فكرند اما در سخنان خود دين را به سخره ميگيرند و سخنان زشتي را به امامان و ائمه نسبت ميدهند، جايشان در ميان مردم نيست. كسي كه ميگويد امام چهار تا چشم دارد و چرنديات ديگر، اگر من آنجا بودم يك سيلي محكم به صورتش ميزدم. حالا اگر اين افراد در زندان باشند بهتر است يا آزاد باشند؟
خزعلي ميگويد: البته اگر به اشتباه خود اذعان داشته باشد، همانطور كه احسان طبري، ليدر حزب توده وقتي كتابهاي مرحوم استاد مطهري را خواند به اشتباهش اقرار كرد و مسلمان شد، ما و حكومت چنين افرادي را خواهيم بخشيد ولو اينكه يك عمر سخنان گمراهكننده زده باشند.
وي درباره فعاليت نمايندگان مردم در مجلس هفتم، تصريح ميكند: ما از اينها كار ميخواهيم. اينها افرادي عاقلند بايد با اقداماتشان همانند آنچه كه شهردار انجام داد خودشان را به مردم نشان دهند.
عضو سابق فقهاي شوراي نگهبان در پايان به ايسنا ميگويد: به عملكرد مجلس ششم و دولت انتقاد دارم اما ديدم در انتخابات اخير مردم با رفتارشان به عملكرد آنها انتقاد كردند. من هفت سال پيش در تريبونهاي مختلف و روزنامهها انتقاداتم را بيان ميكردم اما كسي توجه نميكرد اما بنده وظيفه داشتم كه بگويم و حالا بايد از مردم درباره مجلس ششم بپرسيد. هرچه مردم بگويند من قبول دارم.