مروري به 37 دوره انتخابات كانادا، حسن زرهي، شهروند

روزنامه ي گلوب اندميل انتخابات كانادا را ــ از آغاز يعني از 20 سپتامبر 1867 تا امروز و همين دوره سي و هشتم در راه ــ به شكل نموداري و آماري نشان داده است. شايد بد نباشد كه ما هم با اين فراز و نشيب هاي 137 ساله ي انتخابات كانادا آشنا شويم.
از آغاز انتخابات كانادا، تاكنون 21 بار حزب ليبرال موفق به تشكيل دولت شده، و 16 بار نيز دولت در دست محافظه كاران بوده است. تاكنون حزب ان دي پي حكومت فدرال (كشوري) را در دست نداشته است.
حزب محافظه كار كه در انتخابات 1958 و در دوازدهمين دوره ي تشكيل دولت خود توانسته بود 208 كرسي مجلس را تصاحب كند، و همين طور در انتخابات 1984 و پانزدهمين دوره ي تشكيل دولت ــ توسط همين حزب ــ موفق شده بود 211 كرسي به دست آورد، سير نزولي پيموده است. برخي احزاب نيز تنها تا اوايل دهه ي نود دوام آوردند. براي مثال حزبهاي CCF (Cooperative Commonwealth Federation) و سوشيال كرديت از اوايل دهه ي نود از ادامه حضور در كوششهاي سياسي باز ماندند. و البته احزاب ديگر مانند ان دي پي فعالتر شدند و حزبهاي تازه ديگري وارد ‌ميدان سياست كانادا شده و به فعاليت پرداختند. احزاب رفورم و بلوك كبكوا از همين جمله اند كه در دوره ي سي و پنجم انتخابات كانادا محافظه كاران را با تنها 2 كرسي به بيرون ميدان بازي سياسي راندند، و خود هر كدام بيش از 50 كرسي تصاحب كردند.
غرض از نقل آمار گونه ي دوران انتخابات كانادا آشنايي فهرست واري است با تاريخ انتخابات در اين كشور.
آنچه در پي ميآيد فارسي شده ي آمار و ارقام انتخابات كانادا از اولين دور تا امروز است. اميد كه جامعه ي ايراني كانادا با مشاركت جدي‌ در امور سياسي و اجتماعي حضور پررنگ و پراعتبار اقتصادي و موفقيتهاي پي در پي فردي اش را به اين عرصه ها نيز گسترش دهد!

اولين انتخابات در 20 سپتامبر 1867 برگزار شد و حزب محافظه كار با 101 كرسي و 50 درصد آراء برگزيده شد. و حزب ليبرال با 80 كرسي و 49 درصد آراء در مقام اپوزيسيون قرار گرفت و ديگران تنها 1درصد آرا را كسب كردند.

دومين انتخابات در 12 اكتبر 1872 انجام گرفت و حزب محافظه كار با 103 كرسي و 90/49 درصد‌ آرا برنده بود و حزب ليبرال با 97 كرسي و 10/49 درصد آرا در جايگاه اپوزيسيون قرار گرفت.
ديگران بدون صندلي تنها 9 صدم درصد آرا را به دست آوردند.

سومين انتخابات در 22 فوريه 1874 انجام گرفت و حزب ليبرال با 133 كرسي و 80/53 درصد آرا برنده اعلام شد. و حزب محافظه كار با 73 كرسي و 50/45 درصد‌ آرا حزب اپوزيسيون بود. ديگران با 8 صدم درصد آرا كرسي كسب نكردند!

چهارمين انتخابات در 17 سپتامبر 1878 برگزار شد.
در اين انتخابات حزب محافظه كار با كسب 137 كرسي و 20/53 درصد آرا به پيروزي رسيد و حزب ليبرال با 69 كرسي و 10/45 درصد آرا حزب اپوزيسيون شد.
ديگران با كسب 70/1 درصد آرا قادر به كسب كرسي نشدند!

پنجمين انتخابات كانادا در 20جون سال 1882 برگزار شد و حزب محافظه كار با كسب 139 كرسي برنده شد و ليبرالها با 71 كرسي بازنده انتخاب بودند.
40/53 درصد راي دهندگان به محافظه كاران و 40/46 درصد به ليبرالها راي دادند.
ديگران بدون كرسي و تنها با ده صدم درصد راي حضور يافتند.

ششمين دوره انتخابات در 22 فوريه سال 1887 برگزار شد.
در اين دوره حزب محافظه كار با 123 كرسي و 31 درصد آرا به پيروزي دست يافت و حزب ليبرال با 92 كرسي و 50 درصد آرا حزب اپوزيسيون گرديد.
ديگران براي نخستين بار 30/2 درصد آرا را بدون كرسي به خود اختصاص دادند.

هفتمين دوره انتخابات در سوم ماه مي 1891 برگزار شد.
در اين دوره محافظه كاران با 123 كرسي و 52 درصد آرا به پيروزي دست يافتند و ليبرالها با 92 كرسي و 90/48 درصد آرا در موضع اپوزيسيون قرار گرفتند و ديگران با كاهش آرا و بدون كرسي ماندند.(60/1 درصد آرا)

هشتمين دوره انتخابات در 23 جون 1896 برگزار شد.
در اين دوره ليبرالها با 118 كرسي و 10/45 درصد آرا، به پيروزي دست يافتند و محافظه كاران با 88 كرسي و 3/46 درصد محبوبيت به اپوزيسيون افتادند!
ديگران با 7 كرسي و 60/8 درصد براي نخستين بار در كنار ليبرالها و محافظه كاران قرار گرفتند!

نهمين دوره انتخابات در 7 نوامبر سال 1900 برگزار شد
در اين دوره ليبرال با 132 كرسي و 52 درصد‌ آرا به پيروزي رسيدند. و محافظه كاران با 81 كرسي و 40/47 درصد آرا حزب اپوزيسيون شدند.
ديگران باز به زير يك درصد آرا سقوط كردند و كرسي به دست نياوردند! (60/0 درصد)

دهمين دوره انتخابات در 11 ماه مارچ سال 1904 برگزار شد.
در اين دوره ليبرالها با 139 كرسي و 5/52 درصد آرا به پيروزي رسيدند و محافظه كاران با 75 كرسي و 90/46 درصد آرا در اپوزيسيون قرار گرفتند.
ديگران همچنان در كمتر از يك درصد آرا ماندند و كرسي به دست نياوردند. (70/0 درصد)

يازدهمين دوره انتخابات كانادا در 26 اكتبر 1908 برگزار شد و در آن ليبرالها با 133 كرسي و 60/50 درصد آرا به پيروزي رسيدند و محافظه كاران با 80 كرسي و 47 درصد آرا در اپوزيسيون قرار گرفتند!
ديگران 3 كرسي به دست آوردند و ميزان آراي آنان به 40/2 درصد افزايش يافت.

دوازدهمين دوره انتخابات در 21 سپتامبر 1911 برگزار شد و محافظه كاران با 133 كرسي و 20/51 درصد آرا به پيروزي دست يافتند. ليبرالها نيز با 86 كرسي و 80/47 درصد آرا حزب اپوزيسيون شدند.
ميزان آراي ديگران به 1 درصد كاهش يافت، اما 2 كرسي به دست آوردند!

سيزدهمين دوره انتخابات كانادا در 17 دسامبر 1917 برگزار شد و محافظه كاران با 153 كرسي و 57 درصد آرا به پيروزي رسيدند. حزب ليبرال با 82 كرسي و 1/40 درصد آرا در اپوزيسيون قرار گرفت. ميزان آراي ديگران به 9/2 درصد سه برابر رشد كرد و هيچ كرسي به دست نياوردند.

چهاردهمين دوره در 6 دسامبر 1921 برگزار شد، و ليبرالها با 116 كرسي و 70/40 درصد آرا برنده شدند و براي نخستين بار در تاريخ انتخابات كانادا حزب محافظه كار از مجموعه احزاب ديگر كرسي هاي كمتري به دست آورد. 50 كرسي و 30/30 درصد آرا؛ در عوض احزاب ديگر با 29 درصد آرا و 69 كرسي در وضعيت اپوزيسيون قرار گرفتند.

پانزدهمين دوره انتخابات كانادا در 29 اكتبر سال 1925 برگزار شد. و حزب محافظه كار با كسب 116 كرسي به پيروزي رسيد، و حزب ليبرال با احراز 99 كرسي حزب اپوزيسيون شد. در اين دوره محافظه كاران با 60/46 درصد آرا و ليبرال 40/40 درصد آرا را كسب كردند.
و ديگر احزاب با 13 درصد آرا و 30 كرسي هم در ميزان آرا به كمتر از نيمي از دوره پيش سقوط كردند و هم در كرسي هاي كسب كرده از 69 كرسي به 30 كرسي رضايت دادند!

شانزدهمين دوره انتخابات در 14 سپتامبر 1926 برگزار شد. و ليبرالها با 116 كرسي و 50 درصد آرا به پيروزي رسيدند.
محافظه كاران با 91 كرسي و 31 درصد آرا موقعيت حزب مخالف را كسب كردند. و ديگر احزاب با 30/2 درصد آرا 38 كرسي و 8 كرسي بيشتر از دوره پيش به دست آوردند و بيش از 11 درصد ميزان آرا راي دهندگان را از دست دادند.

هفدهمين دوره انتخابات در 28 جولاي 1930 برگزار شد.
در اين دوره محافظه كاران 137 كرسي و 49 درصد آرا به پيروزي رسيدند. و حزب ليبرال با 91 كرسي و 90/43 درصد به حزب اپوزيسيون تبديل شد. و ديگران نيز با 17 كرسي و 10/7 درصد آرا همچنان در مجلس ماندند!

هجدهمين دوره انتخابات كانادا در 14 اكتبر 1935 برگزار شد، و ليبرال ها با 171 كرسي به پيروزي رسيدند و براي نخستين بار محافظه كاران به كمتر از نيمي از كرسي ها رضايت دادند، و تنها 39 كرسي كسب كردند. ليبرالها 50 درصد آرا و محافظه كاران 31 درصد آرا را تصاحب كردند و ديگران با 3/2 درصد آرا و 7 كرسي به دست آوردند. در اين سال دو حزب CCF (Cooperative Commonwealth Federation) 7 كرسي و 30/11 درصد و حزب سوشيال كرديت 17 كرسي و 40/5 درصد آرا را به دست آوردند و براي نخستين بار نمايندگاني از ساير احزاب در پارلمان حضور يافت.

نوزدهمين دوره انتخابات در 26 مارچ 1940 برگزار شد و ليبرالها با 178 كرسي و 90/54 درصد آرا به پيروزي رسيدند. و محافظه كاران 39 كرسي و 60/30 درصد آرا را به دست آوردند. CCF 8 كرسي و 5/8 درصد آرا را صاحب شد، حزب سوشيال كرديت هم 10 كرسي كسب كرد. و ديگران هم با 6 درصد آرا صاحب 10 كرسي ديگر مجلس شدند!
بايد به خاطر داشت كه انتخابات اين سال در حالي برگزار شد كه اروپا درگير جنگ جهاني دوم شده بود و امريكا هم در كنار نيروهاي متفقين قرار داشت و كانادا نيز خواه ناخواه مجبور به دخالت گرديد و نيروهاي نظامي خود را به جبهه هاي متفقين اعزام داشت.

بيستمين دوره انتخابات در 11 جون 1945 برگزار شد. در اين دوره ليبرال ها با 125 كرسي و 40/41 درصد‌ آرا پيروز شدند. و محافظه كاران با 67 كرسي از 70/27 درصد آرا بهره بردند. CCF 28 كرسي كسب كرد و 70/15 درصد آرا را به خود اختصاص داد.
و حزب سوشيال كرديت هم 13 كرسي و 10/40 درصد آرا را صاحب شد و ديگران 12 كرسي و 10/11 درصد آرا را از آن خود كردند.
اين انتخابات در حالي برگزار شد كه جهان خونبارترين جنگ جهاني پنج ساله را پشت سر گذاشت.

بيست و يكمين دوره انتخابات در 27 جون 1949 برگزار شد. در اين دوره ليبرالها با 190 كرسي و 10/50 درصد آرا به پيروزي بزرگي دست يافتند و محافظه كاران تنها 41 كرسي و 70/29 درصد آرا را كسب كردند. CCF 13 كرسي و 40/13 درصد‌ آرا را صاحب شد. سوشيال كرديت 10 كرسي و 40/2 درصد آرا را داشت و ديگران 8 كرسي و 40/4 درصد‌ آرا را از آن خود كردند.

بيست و دومين دوره انتخابات كانادا در 10 آگوست 1953 برگزار شد. و ليبرال ها با 171 كرسي و 50 درصد آرا پيروز شدند، و محافظه كاران به 51 كرسي و 31 درصد آرا تن دادند. CCF 23 كرسي و 30/11 درصد آرا را به دست آورد و سوشيال كرديت 15 كرسي و 40/5 درصد آن را از خود كرد. ديگران هم به 5 كرسي و 30/2 درصد‌ آرا راضي شدند.

بيست و سومين دوره انتخابات در 10 جون 1957 برگزار شد.
در اين دوره حزب محافظه كار 112 كرسي و 39 درصد آرا را به خود اختصاص داد و ليبرال 105 كرسي و 30/42 درصد آرا را به دست آوردند. CCF 25 كرسي و 80/10 درصد آرا را كسب كردند. سوشيال كرديت 19 كرسي تصاحب كرد و 60/60 درصد آرا را به دست آورد و ديگران 3/1 درصد آرا و 4 كرسي را صاحب شدند.

بيست و چهارمين دوره انتخابات كانادا در 31 مارچ 1958 برگزار شد. در اين دوره حزب محافظه كار با 208 كرسي و 70/53 درصد آرا به پيروزي بزرگي دست يافت و ليبرالها تنها 49 كرسي و 80/33 درصد آرا را كسب كردند. CCF 8 كرسي و 50/9 درصد آرا را به دست آورد. سوشيال كرديت بي كرسي ماند و 60/2 درصد را كسب كرد. ديگران 40/0 درصد آرا را داشتند ولي كرسي به دست نياوردند!

بيست و پنجمين دوره انتخابات در 18 جون 1962 برگزار شد. در اين دوره حزب محافظه كار با 116 كرسي و 30/37 درصد آرا برنده شد، و حزب ليبرال 99 كرسي 40/37 درصد آرا را كسب كردند. در اين سال حزب ان دي پي با همين نام در انتخابات شركت كرد و 19 كرسي و 40/13 درصد آرا را كسب كرد. سوشيال كرديت 30 كرسي به دست آورد و 70/11 درصد آرا را به خود اختصاص داد ديگران با يك كرسي 20/0 درصد آرا را به دست آوردند.

بيست و ششمين انتخابات در 4 آگوست 1963 برگزار شد. در اين انتخابات حزب ليبرال با 129 كرسي به پيروزي رسيد و حزب محافظه كار صاحب 95 كرسي شد، ليبرالها 70/41 درصد آرا و محافظه كاران 90/32 درصد آرا را كسب كردند.
ان دي پي 17 كرسي و 10/13 درصد آرا را داشت، و سوشيال كرديت 24 كرسي و 90/11 درصد آرا را صاحب شد. ديگران كرسي به دست نياوردند و ميزان آراي آنها به 20/0 درصد نزول كرد.

بيست و هفتمين دوره انتخابات كانادا در 25 ماه جون سال 1965 برگزار شد.
در اين انتخابات ليبرالها صاحب 131 كرسي و برنده شدند. با 76/39 درصد آرا و محافظه كاران با 97 كرسي و 06/32 درصد آرا در مقام اپوزيسيون دولت درآمدند. ان دي پي 21 كرسي كسب كرد با 72/17 درصد و سوشيال كرديت صاحب 5 كرسي شد با 62/3 درصد آرا. ديگران 11 كرسي به دست آوردند و 77/5 درصد محبوبيت داشتند!

بيست و هشتمين دوره انتخابات در 25 ماه جون 1968 برگزار شد و حزب ليبرال با 155 كرسي برنده شد. حزب محافظه كار هم 72 كرسي كسب كرد. 50/45 درصد راي دهندگان به ليبرال ها و 40/31 درصدشان به محافظه كاران راي دادند. ان دي پي 25 كرسي كسب كرد و 17 درصد آرا را به خود اختصاص داد. ديگران با 15 كرسي تنها 70/10 درصد آرا را داشتند.

بيست و نهمين دوره انتخابات در 30 اكتبر 1972 برگزار شد.
و ليبرالها 109 كرسي و محافظه كاران 107 كرسي را صاحب شدند.
46/38 درصد راي دهندگان به حزب ليبرال و 35 درصدشان به محافظه كاران راي دادند. NDP 31 كرسي به دست آورد و 72/17 درصد آرا را از آن خود كرد. سوشيال كرديت 15 كرسي كسب كرد و 63/7 درصد آرا را داشت، ديگران 2 كرسي و كمتر از 2 درصد آرا را به خود اختصاص دادند.

سي امين دوره انتخابات كانادا در 8 جولاي 1974 برگزار گرديد و حزب ليبرال با 141 صندلي و 16/43 درصد آرا برنده شد.
حزب محافظه كار هم 95 كرسي و 44/35 درصد آرا را صاحب شد.
NDP به 16 كرسي و 44/15 درصد آرا رضايت داد.
سوشيال كرديت 11 كرسي و 06/5 درصد آرا را نصيب خود كرد.
ديگران هم به يك كرسي و كمتر از يك درصد آرا رضايت دادند.

سي و يكمين دوره انتخابات در 22 ماه مي 1979 برگزار شد.
و حزب محافظه كار با 136 كرسي و 89/35 درصد آرا برنده آن بود. ليبرالها 114 كرسي و 11/40 درصد آرا را كسب كردند.
NDP 26 كرسي و 88/17 درصد آرا را داشت. سوشيال كرديت 6 كرسي و 61/4 درصد آرا را به دست آورد. ديگران بي كرسي ماندند، اما 52/1 درصد آرا را به دست آوردند.

در 18 فوريه 1980 سي و دومين انتخابات كانادا انجام شد. و حزب ليبرال با 147 كرسي و 34/44 درصد آرا به پيروزي رسيد. محافظه كاران 103 كرسي و 45/32 درصد آرا را از آن خود كردند. NDP 32 كرسي و 78/19 درصد آرا را كسب كرد، سوشيال كرديت بي كرسي ماند اما 69/1 درصد آرا را به دست آورد. ديگران هم به كرسي نرسيدند اما 74/1 درصد آرا را صاحب شدند.

سي و سومين دوره انتخابات در 9 اپريل سال 1984 برگزار شد.
و حزب محافظه كار با 211 كرسي و 03/50 درصد آرا به پيروزي بزرگي دست يافت. ليبرال ها به 40 كرسي و 02/28 درصد آرا رضايت دادند. و NDP دو كرسي از دست داد و شد صاحب 30 كرسي و 81/18 درصد آرا، سوشيال كرديت بي كرسي به سر برد و كمترين درصد آرا را به دست آورد 13/0درصد، ديگران 1 كرسي و 99/2 درصد آرا را كسب كردند.

سي و چهارمين انتخابات در 21 نوامبر سال 1988 برگزار شد. در اين دوره محافظه كاران با 169 كرسي و 02/43 درصد آرا پيروز شدند و ليبرال با 83 كرسي و 92/31 درصد آرا در حزب اپوزيسيون درجا زدند. NDP كرسي ها و محبوبيتش را بالا برد. 43 كرسي به دست آورد و 38/20 درصد آرا را به خود اختصاص داد.
سوشيال كرديت كرسي نداشت و ميزان آرا دريافتي آن هم به سه صدم درصد سقوط كرد. ديگران هم بي كرسي بودند اما 65/4 درصد آرا را صاحب شدند!

سي و پنجمين دوره انتخابات كانادا در 25 اكتبر سال 1993 انجام شد. در اين دوره ليبرال با 177 كرسي 30/41 درصد آرا به پيروزي رسيدند. و حزب محافظه كار بزرگترين شكست اش را تجربه كرد. تنها 2 كرسي و 16 درصد آرا را به دست آورد.
NDP 9 كرسي و 90/6 درصد آرا را صاحب شد. و حزب تازه تاسيس رفورم 52 كرسي و 70/18 درصد آرا را از آن خود كرد. بلوك كبكوا 54 كرسي و 50/13 درصد آرا را داشت و ديگران 1 كرسي و 60/3 درصد آرا را صاحب شدند.

سي و ششمين دوره انتخابات در 12 جون سال 1997 برگزار شد.
در اين دوره حزب ليبرال با 155 كرسي و 50/38 درصد آرا برنده ي انتخابات بود. و حزب محافظه كار به 20 كرسي و 80/18 درصد آرا تن داد. NDP اما 21 كرسي و 11 درصد آرا را به دست آورد. رفورم كرسي هاي بيشتري كسب كرد و آرا زيادتري به دست آورد. (60 كرسي و 40/19 درصد آرا)
بلوك كبكوا از كرسي ها و محبوبيتش كاسته شد، 44 كرسي را صاحب گرديد و به 70/10 درصد آرا رضايت داد.
ديگران بي كرسي ماندند و 60/1 درصد آرا را از آن خود كردند.

سي و هفتمين دوره انتخابات كانادا در 27 نوامبر سال 2000 برگزار شد و حزب ليبرال با كسب 172 كرسي و 80/40 درصد آرا به پيروزي بزرگي دست يافت. حزب محافظه كار به 12 كرسي و 20/12 درصد آرا رضايت داد. NDP هم به 13 كرسي و 50/8 درصد آرا سقوط كرد. حزب الاينس كانادا كه تركيبي از رفورم و محافظه كاران بود به 66 كرسي دست يافت و 50/25 درصد آرا از آن خود كرد. بلوك كبكوا 38 كرسي و 70/10 درصد آرا را به دست آورد. ديگران بي كرسي بودند اما 30/2 درصد آرا را همچنان داشتند.
و سرانجام اينكه اگر راي ندهيم ديده نخواهيم شد.