گروه سياسى: سومين روز اجلاس شوراى حكام آژانس اتمى تحت تأثير پيام هاى تهديد صادره از پايتخت هاى طرفين ايرانى و اروپايى قرارگرفت. در تهران سيدمحمد خاتمى رئيس جمهورى ايران روز گذشته در جمع خبرنگاران بار ديگر ضمن نامتناسب ارزيابى كردن متن قطعنامه پيشنهادى سه كشور اروپايى با سطح همكارى و شفاف سازى صورت گرفته ايران و قول و قرارهاى موجود با اروپا، خاطرنشان كرد: اگر قطعنامه شوراى حكام ايران را محكوم نمايد، ايران در عين باقى ماندن در معاهده NPT و اجراى پروتكل الحاقى ، غنى سازى اورانيوم (كه پس از مذاكره با اروپا به صورت داوطلبانه به تعليق درآمده بود) را از سر خواهد گرفت. پس ازنامه خاتمى به سران سه كشور اروپايى، مصاحبه ديروز او را مى توان نشان دهنده ميزان ناخشنودى ايران از آنچه در شوراى حكام گذشته و نيز آمادگى تهران براى مواجهه با روش هاى قدرت محور دانست.
شايد از اين روست كه رايزنى هاى ديروز شوراى حكام از شتاب بيشترى برخوردار شد و عليرغم گفته هاى بوچر سخنگوى وزارت خارجه آمريكا كه ايران با تهديدكارى از پيش نمى برد و به جاى اين كارها بايد خواست آژانس را برآورده سازد، اما برخى منابع خبرى از در دست تهيه بودن سومين قطعنامه اروپا، خبر دادند. دومين قطعنامه اروپا پس از تعديل جزيى قطعنامه اول صادر شده بود، حال بايد ديد آيا قطعنامه سومى هم در راه خواهد بود؟
> اجماع، شيوه كار شوراى حكام
علت طولانى و پيچيده شدن نشست هاى شوراى حكام آن است كه سيستم كار شورا نه بر اساس اكثريت آن كه حصول اجماع است، از اين رو طرفين بايد به اقناع يكديگر بپردازند. گروه كشورهاى غيرمتعهد كه پيشتر با صدور بيانيه اى همكارى هاى ايران با آژانس را كامل و قابل تقدير اعلام كرده اند از يك سو و گروه همفكر آمريكا از سوى ديگر رايزنى فشرده اى با اروپايى ها و در رأس آنها انگليس و فرانسه و آلمان در دستور كار دارند. هر كدام آنها سعى دارند به نوعى نقطه نظرات خود را در قطعنامه مبنا قرار دهند. لزوم دستيابى به يك اجماع بحث ها را طولانى مى سازد هر چند كه فشار بالاى آمريكا سمت و سوى بحث ها را تحت تأثير دارد. ولى تا به اينجاى كار نه غيرمتعهدها كوتاه آمده اند و نه ايران حاضر شده است درباره محتواى قطعنامه به جمله كوتاه نمى پذيريم بسنده كند. حالا سيدمحمد خاتمى با دست گذاشتن روى توان غنى سازى اورانيوم به شوراى حكام، آژانس، اروپا وحتى آمريكا يادآور شده كه تعليق غنى سازى امرى واقعاً داوطلبانه بوده و راه و رسم ادامه همكارى از منظر دولت ايران مطابق آنچه نيست كه روى داده، حال نظر مجلس هفتم آبادگران كه نوبت به او از پس اين قضايا مى رسد جاى خود دارد.
> احتمال تمديد زمان اجلاس
بنابر اخبار برخى خبرگزاريها منجمله خبرگزارى آلمان، كشمكش بر سر قطعنامه انتقادى اتحاديه اروپا پيرامون سياست اتمى ايران احتمالاً باعث تمديد زمان اجلاس شوراى حكام تا روز جمعه آينده خواهد شد.
اجلاس شوراى حكام قرار بود روز چهارشنبه پايان يابد. اين خبرگزارى افزود: هم آمريكا و هم نمايندگان كشورهاى عضو سازمان عدم تعهد روز سه شنبه در وين نسبت به متن پيش نويس قطعنامه مخالفتهايى داشتند.
يك ديپلمات مالزيايى عضو گروه غير متعهد در وين در اين باره اظهار داشت: تنها در صورتى كه اروپا بتواند آمريكا را به تعديل بيشتر نظرگاههاى خود قانع سازد، مى توان به يك پيش نويس نهايى (سوم) دست يافت.
حسين موسويان سخنگوى هيأت نمايندگى ايران نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا درباره نتيجه نامه محمد خاتمى رئيس جمهورى به سران كشورهاى اروپايى گفت: ما نتيجه اين نامه را بايد در سومين پيش نويس قطعنامه اروپايى ها ببينيم كه چگونه است.
يك ديپلمات غربى نيز كه خواست نامش فاش نشود، گفت: به رغم ارسال نامه رئيس جمهورى ايران، اروپايى ها تاكنون نتوانسته اند به نحو رضايت بخشى آمريكايى ها را براى نرم تر كردن لحن قطعنامه متقاعد كنند.
وى افزود: هم اكنون سه كشور اروپايى نيز متقابلاً در معرض فشار جدى آمريكا براى تند كردن لحن قطعنامه عليه ايران هستند.
يك سخنگوى آژانس بين المللى انرژى اتمى در وين در اين باره گفت: دستيابى به قطعنامه نهايى پيرامون برنامه اتمى ايران تنها مشروط به كسب توافق سه كشور اروپايى، جنبش عدم تعهد و آمريكا مى باشد.
وى كه خواست نامش فاش نشود، روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: اما تاكنون اين توافق حاصل نشده و اختلاف نظر پيرامون برخى بندهاى قطعنامه پيشنهادى اروپا بويژه تجديدنظر در راكتورهاى تحقيقاتى، پروژه آب سنگين اراك، غنى سازى اورانيوم و درخواست محكوميت ايران همچنان ادامه دارد.
وى گفت: در صورتى كه توافق نهايى پيرامون پيش نويس اين قطعنامه صورت گيرد، اين پيش نويس به شوراى حكام براى بررسى و تصويب ارائه خواهد شد.
> واكنش آمريكا به مواضع مقامات ايران
خبرگزارى فرانسه گزارش داد: آمريكا روز سه شنبه از ايران خواسته است تا «تهديدهايش» را كنار گذاشته و با آژانس بين المللى انرژى اتمى همكارى كند. در آستانه نشست روز گذشته شوراى حكام، آمريكا مدعى شده كه ايران از تعهداتش شانه خالى مى كند.
خبرگزارى ياد شده به نقل از ريچارد بوچر، سخنگوى وزارت امور خارجه آمريكا افزود: «ما و ديگران به شكلى واضح بيان كرده ايم كه ايران تحت توافقات بين المللى اش تعهداتى دارد و انتظار داريم كه به آنها عمل كند.» اين درحالى است كه مقامات مسؤول كشورمان بارها بر تداوم همكارى و پايبندى به تعهدات بين المللى تأكيد كرده اند. به گزارش ايسنا، در تازه ترين مورد روز گذشته دكتر سيد كمال خرازى، وزير خارجه كشورمان درباره فعاليت هسته اى ايران گفت: «ما به هيچ وجه در مقابل جامعه جهانى قرار نداريم و تا اينجا سعى كرده ايم كه با شفافيت عمل كنيم و به تعهدات خود عمل نماييم.»
> البرادعى: در مورد پرونده ايران نياز به زمان داريم
محمد البرادعى ديروز در وين اعلام داشت: لازمه انجام بازرسى جامع و معتبر در ايران اين است كه كارشناسان ما براى تنظيم گزارش نهايى از برنامه هسته اى ايران چندين ماه زمان داشته باشند.
به گزارش ايسنا، خبرگزارى نووستى با مخابره اين خبر افزود كه محمد البرادعى، رئيس آژانس بين المللى انرژى اتمى ادامه داد: به هرحال در چند ماه آينده ما بايد موقعيت را روشن كنيم، زيرا نمى توانيم براى هميشه به اين امر بپردازيم.
خبرگزارى ياد شده به نقل از فردى كه وى را منبعى آگاه و حاضر در جلسات شوراى حكام آژانس بين المللى انرژى اتمى در ارتباط با برنامه هسته اى ايران معرفى كرد، گزارش داد: آژانس به احتمال زياد براى ارائه گزارشى جامع از برنامه هاى هسته اى ايران به چندين ماه زمان نياز دارد.
بنا بر اين گزارش، آمريكا در كل با روند پيگيرى مذاكرات براى وقت دادن به ايران به منظور برداشتن گامهايى با هدف تأييد كامل برنامه ها و تأسيسات هسته اى اش از جمله مسائل مربوط به سانتريفيوژهاى P-2 موافق است.
> آمادگى اروپا براى تعديل قطعنامه
موسويان، سخنگوى هيأت ايرانى گفت: احساس ما اين است كه اروپاييها هم آماده تعديل در مواضع خود هستند، چرا كه آنها تا به حال به ما جواب منفى در اين باره كه آماده هيچ تعديلى نيستند، نداده اند.
وى در ادامه تصريح كرد: ما هيچ تهديدى براى آژانس و ديگر كشورها نداريم، اما يك حرف منطقى داريم و آن، اين است كه ايران سه خواسته قطعنامه هاى قبلى را انجام داده و ابهامات وسيع و نگرانيهاى گسترده اى كه در سال گذشته وجود داشت، در گزارش تازه البرادعى تنها به دو ابهام تقليل پيدا كرده و اين دو ابهام هم مى تواند در قالب فعاليتهاى خود آژانس دنبال بشود.
همچنين «كمال خرازى» قطعنامه پيشنهادى كشورهاى اروپايى به شوراى حكام آژانس بين المللى انرژى اتمى را قطعنامه مورد نظر آمريكا دانست. وزير امور خارجه ايران بامداد چهارشنبه در مسير بازگشت از استانبول به تهران به خبرنگاران گفت: براى ارزيابى نهايى در مورد نشست شوراى حكام آژانس بين المللى انرژى اتمى، بايد منتظر ماند.
> ديدار و مذاكره هيأت ايرانى با البرادعى
هيأت ايرانى ديروز براى رفع شبهات گزارش البرادعى با وى ديدار و گفت و گو كرد، چرا كه معتقد است گزارش وى ايراداتى دارد.
دبير كميته سياست خارجى شوراى عالى امنيت ملى كشورمان با اعلام اين خبر به ايسنا گفت كه گزارش مكتوبى براى ارائه به آژانس از سوى هيأت اعزامى ايران در شوراى حكام تهيه شده است.
خبرگزارى آسوشيتدپرس نيز به نقل از ديپلماتى كه خواست نامى از وى برده نشود، گزارش داد: هيأت ايرانى حاضر در مقر آژانس بين المللى انرژى اتمى در وين روز گذشته يك ساعت به طور خصوصى با محمد البرادعى ديدار كرد.
اين گزارش به نقل از ديپلماتى كه وى را آگاه از موضع آمريكا درخصوص قطعنامه خوانده، ادامه داد: پيش نويس فعلى قطعنامه اروپا همه آنچه كه آنها (آمريكاييها) اميدوار بودند، نيست، اما چيزى است كه آنها مى توانند آن را بپذيرند.