كانون فرهنگی ايده (استكهلم) برگزار می كند:
سومين گفتار:
بازخوانی ترازنامهی روشنفكران ايرانی در دورهی پهلوی اول
سخنرانی و پرسش و پاسخ با حضور
دكتر مهرزاد بروجردی
شنبه 11 سپتامبر 2004 ساعت 16 در هوسبی تِرِف
Kulturföreningen Ide´, Box 24216, 104 51 Stockholm, Sweden
[email protected]
سومين گفتار:
بازخوانی ترازنامهی روشنفكران ايرانی در دورهی پهلوی اول
سخنرانی و پرسش و پاسخ با حضور
دكتر مهرزاد بروجردی
دهههای 1920 و 1930 ميلادی را میتوان دوران گذر دولت و جامعهی ایران از شيوهی كهن حكومت امپراتوری به دولت مدرن دانست. با وجود اهميت آن، تاريخ نگاری اين دوره بس فقير مینمايد. بسياری از محققان ما با تاكيد بر سركوب و مميزی اين دوران، حيات فرهنگی ایرانيان را در طی اين دو دهه فاجعهآميزخوانده و چه بسا بسيار ساده از كنار سئوالات و مشكلات فكری اين دوران گذر كردهاند.
در اين سخنرانی كوشيده خواهد شد تا ترازنامهی روشنفكری اين دوران را بازخوانی كرده و با نگاه ديگری به سئوالاتی از نوع زير پاسخ دهيم:
چرا و چگونه بسياری از "روشنفكران ناراضی" دورهی قاجار به "دولتيان روشنفكر" عهد رضاشاهی تبديل شدند؟ نقش شكست انقلاب مشروطه در اين ميان چه بوده است؟
روشنفكران ايرانی در مقابل وقايع مهمی همچون جنگ جهانی اول و دوم، انقلاب بلشويكی، رویكار آمدن احزاب افراطی در اروپا و قواميابی تفكرات و انديشههای ملیگرايانه و عرفیگرا در ايران، تركيه، مصر، هند و غيره چه عكسالعملی از خود نشان دادند؟
نقادی اجتماعی اين دوره چگونه موضوعاتی را در بر میگرفت؟
پيشنهادات شاخص روشنفكران برای اصلاح حال و روز عامهی همميهنانشان چه بود؟ هماينان ميراث گذشتهی ايران و اسلام را چگونه ارزيابی میكردند؟
سخنران در فرايند پاسخ به سئوالات بالا به ارائهی اين نظريه خواهد پرداخت كه اين دوره را با وجود محدوديتهای اعمال شده از سوی دولت میتوان دورهی پويائی و آفرينشگری جامعهی روشنفكری ايران قلمداد نمود.
در بارهی دكتر مهرزاد بروجردی:
مهرزاد بروجردی استاد علوم سیاسی و رئيس بخش مطالعات خاورميانه در دانشگاه سيراكیوز واقع در ايالت نیویورك آمريكا میباشد. وی دوازده سال است كه در اين دانشگاه تدريس میكند و قبل از آن نيز محقق دورهی فوق دكترا در دانشگاههای هاروارد و تگزاس بوده است.
دكتر بروجردی نويسندهی كتاب روشنفكران ايرانی و غرب است كه به زبانهای انگيسی، فارسی و تركی به چاپ رسيده است. از ايشان مقالات متعددی در نشرياتی مانند ايراننامه، آفتاب، كيان، كنكاش، نظم نوین، بخارا و نيز در بسياری از كتابها، دانشنامهها و مجلات انگليسیزبان درج شده است.
دكتر بروجردی ويراستار مجموعه كتابهائی است كه تحت عنوان "تاريخ سیاسی و روشنفكری خاورميانه" توسط انتشارات دانشگاه سيراكیوز به چاپ میرسد. وی همچنين مسئول بخش بررسی كتاب مجلهی پراهميت Internationel Jornal of Middle East Studies میباشد.
ايشان به تاريخ روشنفكری ايران معاصر علاقهمند است و چند سالی است كه به تحقيق در بارهی تاريخ روشنفكری دورهی پهلوی اول مشغول میباشد.