دکتر شهريار زرشناس: شاخصه اصلي غرب؛ دور شدن از غيب انديشي و اعتقاد به اصالت معرفت متافيزيکي است، ايلنا

تهران-خبرگزاري کار ايران
ساخصه اصلي سه دوره غرب باستان, غرب دوره قرون وسطي و غرب مدرن, دور شدن از غيب‌‏انديشي و اعتقاد به اصالت معرفت متافيزيکي است.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و انديشه ايلنا, دکتر شهريار زرشناس که در فرهنگ‌‏سراي علوم با عنوان سنت و مدرنيته سخنراني مي‌‏کرد با اعلام اين مطلب گفت: حداقل سه معناي مختلف براي شرق و غرب مي‌‏توانيم در نظر بگيريم که عبارتند از: جغرافيايي, سياسي و تمثيلي يا عرفاني. منظور ما هيچ کدام از اين تعريف‌‏ها نيست بلکه منظور ما تعريف تارخي- فرهنگي است.
وي تصريح کرد: معناي جغرافيايي غرب بر مبناي اروپا محوري است, معناي سياسي بعد از جنگ سرد باب مي‌‏‏شود, براي مثال آلمان و آمريکا را غرب ناميدند و کشورهايي مثل روماني و چک و اسلوکي را شرق .
زرشناس درباره تعريف تمثيلي يا عرفاني از شرق و غرب گفت: در تعريف سهروردي, شرق به معناي عالم نور لحاظ مي‌‏شده و غرب به معناي عالم ظلمات لحاظ شده است.
وي اظهار داشت: مقصود من از شرق و غرب در اينجا معناي تاريخي - فرهنگي است که در اين معنا مي‌‏توانيم بگوييم ابتداي تاريخ بشردر دوراني که باورهاي ديني وجود داشت يا دوراني که باورهاي اسطوره‌‏اي غالب بود, دوره سيطره شرق محسوب مي‌‏شود.
زرشناس خاطرنشان کرد: وقتي اعتقاد به اصالت اشراقي کنار گذاشته مي‌‏شود؛ ساحت غرب تاريخ بشر طلوع مي‌‏کند, بنابراين براي غرب به عنوان يک مجموعه تاريخي - فرهنگي سه دوره مي‌‏توان قائل شد: غرب باستان, غرب دوره قرون وسطي و غرب مدرن (سکولار).
وي افزود: شاخصه‌‏اصلي غرب در هر سه دوره مذکور با دور شدن از غيب انديشي و اعتقاد به اصالت معرفت متافيزيکي است.

زرشناس گفت: متافيزيک؛ آن نوع پرسش از هستي و وجود است که مبنا و معيارش عقل است.
وي اظهار داشت: مبتکراني همچون هايدگر و نيچه معتقدند زماني که از وجود پرسش عقلاني مي‌‏کنيم زماني است که از وجود دور هستيم.
زرشناس تصريح کرد: اين پرسش عقلاني چون پرسش حصولي است؛ ميان ما و وجود فاصله مي‌‏اندازد که اين ويژگي اصلي تفکر متافيزيکي است.
وي افزود: تفکر متافيزيکي؛ مولفه بنيادين غرب در معناي تاريخي - فرهنگي آن است.
زرشناس درباره خصايص غرب باستان گفت: اين خصايص عبارتند از: کم‌‏رنگ بودن غيب‌‏انديشي متافيزيکي انديشيدن, عالم محور بودن, شهروند مداري, برده‌‏داري و بودن مهد دموکراسي محدود و برده‌‏دارانه.
وي خاطرنشان کرد: در انديشه اسطوره‌‏اي؛ خدايان مبناي تفکر هستند, در تفکر ديني اصلي (شرق) خدا مبناي تفکر است اما در تفکر يوناني نظام عالم مبناي تفکر است.
زرشناس با اشاره به اينکه غرب باستان به دو دوره يوناني و رومي تقسيم مي‌‏شود گفت: مشعل تمدن غربي ابتدا در آتن روشن است و بعد از آن به روم برده مي‌‏شود.
وي تصريح کرد: هر چقدر تفکر يونان فلسفي بود؛ تفکر رومي با عمل‌‏گرا و نزديک به مسائل عيني بود و رومي‌‏ها فيلسوف نداشتند و بيشتر سياست‌‏مدار و نظامي داشتند.