ناپديدی اجباری دو شاعر، سيدمصطفی رضيئی
بازداشت سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری، دو چهره شاعر، از اين جهت مهم است که آن دو نه به‌خاطر فعاليت‌های سياسی بلکه به‌خاطر بازتاب فعاليت‌های ادبی و اجتماعی خودشان بازداشت شده‌اند. اين دو چهره با وجود جوانی خود، تاکيد بر نقد حرفه‌ای فعاليت ادبی داشته‌اند و به همکاران ادبی خود می‌آموختند که بايد خواند، درک کرد، جسورانه پرسيد و انتظار دريافت پاسخی منطقی از طرف مقابل در فضايی حرفه‌ای را داشت
درخواست کمک سريع در موضوع ناپديدی اجباری سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری در شهر کرج در ايران
روز ۱۵ آذر ماه ۱۳۹۲، سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری در هنگام ارائه پاسپورت در فرودگاه امام خمينی تهران برای سفر تفريحی دو هفته‌ای به شهر استانبول در کشور ترکيه، متوجه می‌شوند که ممنوع‌الخروج هستند. پاسپورت آن دو ضبط می‌شود و به اطلاع آن دو می‌رسد که شاکی خصوصی دارند ولی نامی از اين شاکی برده نمی‌شود.
در بازگشت به خانه، هر دو با احضار به دادسرای اوين در تاريخ ۱۶ آذر روبه‌رو می‌شوند اما به دليل وحشت از اين احضار که در بين کسانی که سابقه‌ی احضار به دادسرا را دارند رايج است، از خانه خارج نشده و به دادسرای اوين نمی‌روند. در همين روز، آخرين خبرها از اين دو نفر حاکی از حضورشان در خانه سيدمهدی موسوی در خيابان گوهردشت شهر کرج است و بعد از آن ديگر هيچ خبری از آن‌ها به دوستان و خانواده‌هاشان نرسيده است.
ماشين فاطمه اختصاری هنوز در پارکينگ همين خانه پارک شده است و در مراجعه‌ی خانواده‌هاشان به اين خانه متوجه شده‌اند که وسايل الکترونيکی مانند لپ‌تاپ و موبايل، تمامی کاغذها و دست‌نويس‌ها و همچنين تمامی کتاب‌ها و مجله‌ها آن‌ها را برده‌اند.
به درخواست خانواده موسوی و اختصاری، دوستان اين دو تا دو هفته خبر ناپديدی اجباری آنان را به رسانه‌ها منتقل نکرده‌اند اما بعد از گذشت دو هفته از بی‌خبری مطلق از اين دو شاعر که وبلاگ‌نويس، روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی و اينترنتی نيز هستند، دوستان آن‌ها در صفحات فيس‌بوک خبر ناپديدی اين دو را منتشر می‌کنند و خبر از اين طريق به رسانه‌ها می‌رسد. اولين خبر از «بازداشت» اين دو توسط «سازمان اطلاعات سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ايران» و انتقال آنان به بند ۲-الف زندان اوين در شهر تهران را وب‌سايت کلمه منتشر کرد (۱).
هرچند در فاصله‌ای کوتاه از انتقال خبر به شبکه فيس‌بوک، دوستان اين دو شاعر در تماس‌های تلفنی، تهديد می‌شوند تا سکوت اختيار کنند و امروز فقط دوستان مقيم خارج از ايران دو شاعر می‌توانند در مورد وضعيت سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری بدون خطر بازداشت يا ناپديدی يا تهديدهای ديگر، صحبت کنند. وب‌سايت کلمه در خبر خود، بازداشت اين دو شاعر را در راستای سرکوب فعالان اينترنتی از سوی اطلاعات سپاه ارزيابی می‌کند و اشاره به بازداشت فعالان حوزه فيس‌بوک و پايگاه‌های تخصصی آی‌تی همچون سايت نارنجی، همچنين اشاره به سرکوب شهروندان مرتبط به موسيقی زيرزمينی در ايران دارد.
هم‌زمان در فيس‌بوک صفحه‌ای در حمايت از اين دو شاعر و پی‌گيری وضعيت آنان با عنوان «کمپين حمايت از دکتر سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری (۲)» باز می‌شود که تا لحظه نوشتن اين متن، نزديک به ۳ هزار لايک دريافت کرده است. هرچند در فاصله‌ای نزديک به يک ماه پيش از ناپديدی اجباری فاطمه اختصاری، صفحات فيس‌بوک متعلق به او و فعاليت‌هايش هک شده بودند و امکان استفاده و دسترسی به آنان وجود نداشت، صفحه فيس‌بوک سيدمهدی موسوی با بيش از ۴۶ هزار لايک همچنان فعال است و آخرين اخبار قرار گرفته در اين صفحه توسط ادمين آن، اخبار پی‌گيری ناپديدی اجباری سيدمهدی موسوی است (۳).
در تاريخ ۲۷ دسامبر، در فاصله نزديک به يک ماه از ناپديدی اجباری سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری، يک پتيشين (۴) در فضای اينترنت قرار گرفت که درخواست آزادی آن دو را می‌داد و همچنين درخواستی با امضای ۲۱۸ شاعر، نويسنده، وبلاگ‌نويس و فعال اجتماعی برای آزادی آن دو منتشر شد. (۵)
همچنين پن چک (۶)، انجمن قلم ايران در تبعيد (۷) و چندين سازمان ديگر هم بيانيه‌هايی در موضوع ناپديدی اجباری اين دو منتشر ساخته‌اند. همچنين خبر بازداشت آنان را سازمان‌هايی مانند «مرکز حمايت از حقوق بشر» به زبان انگليسی منتشر ساخته‌اند (۸).
بازداشت اين دو چهره شاعر از اين جهت مهم است که آن دو نه به‌خاطر فعاليت‌های سياسی بلکه به‌خاطر بازتاب فعاليت‌های ادبی و اجتماعی خودشان بازداشت شده‌اند. اين موضوع را در تاثيرگذاری اين دو از طريق کارگاه و گروه ادبی خود، بر چهره‌های جوان‌تر می‌توان ديد. اين دو چهره با وجود جوانی خود، تاکيد بر نقد حرفه‌ای فعاليت ادبی داشته‌اند و به همکاران ادبی خود می‌آموختند که بايد خواند، درک کرد، جسورانه پرسيد و انتظار دريافت پاسخی منطقی از طرف مقابل در فضايی حرفه‌ای را داشت.
اين سطح از فعاليت بعد از آنکه کارگاه ادبی مهدی موسوی و فاطمه اختصاری به بن‌بست رسيد به فضای آن‌لاين منتقل شد. به عنوان مثال، کتاب «آموزش وزن به زبان ساده» سيدمهدی موسوی بيشتر از ۳۰ هزار بار دانلود شده است و به اين طريق تاثيرگذار بر نسل جديد شاعران ايران بوده است. همچنين مهدی موسوی و فاطمه اختصاری، کتاب‌های توقيف شده خود را از طريق اينترنت در اختيار خوانندگان خود قرار داده‌اند و به اين وسيله سانسور اِعمال شده بر آثار خويش را بی‌اهميت جلوه داده‌اند و با وجود سانسور و توقيف کتاب‌هايشان، توانسته‌اند آثار خود را به خواننده گسترده‌تری از نسخه‌های چاپی اثر عرضه کنند.
سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری
سيدمهدی موسوی کيست؟
او را به‌عنوان «پدر غزل پست‌مدرن» در ايران می‌شناسند. متولد مهر ماه ۱۳۵۵ در شهر کرج است. سال‌های دانشگاه خود در دانشگاه داروسازی را در پرديس دانشگاهی مشهد گذراند و بعد برای زندگی به کرج بازگشت. از او چندين کتاب منتشر شده است که شامل بر دفترهای شعر، کتاب‌هايی درباره شعر و وزن شعر می‌شوند. همچنين او ترانه‌سرا است و مشهورترين ترانه‌هايش ترانه‌های «بعد از تو»، «ناگهان» و «مميز صفر» است که توسط شاهين نجفی خوانده شده‌اند. ترانه «بعد از تو» با موضوع دگرباشان جنسی ايران در فاصله‌ای کوتاه با ترانه «نقی» با شعر و اجرای شاهين نجفی منتشر شد و شاهين نجفی به‌خاطر اين آثار فتوای مرگ از طرف علمای شيعه در قم، دريافت کرده است و تحت حمايت پليس در آلمان زندگی می‌کند.
مهدی موسوی، چهره‌ای کنکاش‌گر در زمينه ادبيات است. او از همان ابتدای رشد ادبی خود، کارگاه ادبی خود در شهر مشهد را پايه گذاشت که هر هفته جمعه‌ها از هشت صبح تا دو بعدازظهر برگزار می‌شد. از طريق همين کارگاه، چهره‌های مختلف فرهنگی امروز ايران توانستند ارتقاء پيدا بکنند و مسير جدی‌تر در زمينه فرهنگ را دنبال کنند. چهره‌هايی که در ميان‌شان نام فاطمه اختصاری بيشتر از همه شنيده می‌شد ولی شامل بر چهره‌های مختلفی می‌شود، از جمله الياس علوی شاعر افغان مقيم مشهد که هم‌اکنون مقيم استراليا است و سيدمصطفی رضيئی، شاعر، وبلاگ‌نويس و مترجم که هم‌اکنون مقيم کشور ترکيه (نگارنده اين متن) است. از ديگر چهره‌های شناخته شده‌ی اين گروه که در داخل کشور هستند به دليل خطرهای احتمالی برای آنان، نامی در اينجا برده نمی‌شود.
او بعد از پايان تحصيلات خود در مشهد، کارگاه خود را به شهر کرج برد و هم‌زمان در جلسات مختلف ادبی در شهرهای مختلف از جمله تهران، حضور جدی از خود نشان می‌داد و در تمامی اين دوران تلاش می‌کرد تا چهره‌های جوان را کمک کند تا هدف خود را در مسير ادبيات و فرهنگ پيدا کنند و تلاش می‌کرد تا آثار ارزشمندی در اين مسير خلق شود. او همچنين در سال ۱۳۸۸ همراه با ديگر ايرانيان معترض به نتايج انتخابات، در خيابان‌های تهران و کرج حاضر شده بود و در همين زمان، برای چند ساعت بازداشت شده بود.
در بهار ۱۳۸۹، هم‌زمان پنج دفتر شعر در ژانر غزل پست‌مدرن توسط انتشارات سخن‌گستر با هزينه مولف و صرف نشر و پخش کتاب توسط ناشر، در مشهد منتشر شدند. هرچند ۴۸ ساعت بعد از شروع به فروش کتاب‌ها در نمايشگاه بين‌المللی کتاب تهران، اين کتاب‌ها (شامل بر دفتر شعر «پرنده کوچولو، نه پرنده بود، نه کوچولو» از سيدمهدی موسوی و «يک بحث فمينيستی قبل از پختن سيب‌زمينی‌ها» از فاطمه اختصاری) از نمايشگاه کتاب تهران جمع شدند و غرفه نشر سخن‌گستر به بهانه پخش اين کتاب‌ها، بسته شد. از اين سال به بعد، حراست نمايشگاه کتاب تهران از حضور سيدمهدی موسوی در نمايشگاه جلوگيری کرد.
در تابستان ۱۳۹۱، باشگاه خبرنگاران جوان (متعلق به سازمان صدا و سيما و وابسته به سازمان‌های اطلاعاتی ايران) و رسانه‌های اصولگرا در همراهی با اين باشگاه، در مطالبی به مهدی موسوی حمله بردند و بعد از آن، وبلاگ و وب‌سايت او فيلتر شد، وبلاگ او از صفحه پرشين‌بلاگ ديليت شد (وبلاگ مهدی موسوی نزديک به ده مرتبه توسط پرشين بلاگ ديليت شد ولی او هر مرتبه وبلاگ جديدی در اين سايت گشود و آرشيو خود را بدانجا منتقل کرد. او می‌گفت سعی می‌کند با تعامل اجازه فعاليت داخل کشور را درنهايت کسب کند. آخرين آدرس موجود از وبلاگ او اين است (۹).) و او به همراه فاطمه اختصاری، توسط وزارت اطلاعات بازداشت شد.
يک سال بعد، انتشار عکس‌های او به‌همراه فاطمه اختصاری (با لباس مردانه) در ورزشگاه آزادی در بازی ايران و کره‌جنوبی پرحاشيه شد. نشريات اصولگرا همراه با سايت‌های ارزشی به اين فعاليت فمينيستی او معترض بودند. اين فعاليت، از جمله فعاليت‌هايی بوده است که مهدی موسوی به‌منظور ارتقاء وضعيت اجتماعی ايرانيان انجام داده است: تلاش برای حضور زنان در استاديوم‌های ورزشی که يکی از مسائلی است که اصول‌گرايان مذهبی با تمام قدرت تلاش می‌کنند تا مانع از آن به سرانجام رسيدن آن شوند.
سازمان‌های اطلاعاتی گام به گام مانع از حضور و فعاليت سيدمهدی موسوی در محافل ادبی شده‌اند، مانع از انتشار يا بازنشر کتاب‌های او شده‌اند، وبلاگ‌ها و سايت‌های مرتبط به او را مکرر از فضای اينترنت حذف کرده‌اند، به صفحات فيس‌بوک او مکرر حمله کرده‌اند، يک مرتبه رسماً او را بازداشت کرده‌اند و اين بار او را به اجبار از خانه‌اش برده‌اند. همچنين در فاصله بازداشت تا ناپديدی او، بارها او را برای بازجويی به ساختمان وزارت اطلاعات در نزديکی خيابان شريعتی (شمال، بعد از سيد خندان) خواسته‌اند.
سيدمهدی موسوی تمام فعاليت خودش را محدود به گسترش و ارتقاء فرهنگ و ادبيات فارسی، کتاب‌خوانی و برابری اجتماعی کرده است. او رابطه‌ای نزديک با مسائل و مشکلات مربوط به زنان، دگرباشان جنسی و ديگر اقليت‌های جامعه داشته است.
فاطمه اختصاری کيست؟
فاطمه اختصاری، متولد ۱۳۶۵ در شهر کاشمر، از شهرستان‌های نزديک به مشهد است. او در دهه هشتاد شمسی، به‌عنوان چهره‌ی شناخته‌شده از شاعران غزل پست‌مدرن در کشور مشهور شد. او در طول يک زمانی که امکان انتشار مجله «همين فردا بود» در کشور مهيا بود، در سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ در تحريريه‌ی اين مجله فعال بوده است. مجله‌ای که مجوز آن برای انتشار در فضای دانشگاه لغو و مجله بدون توضيح حقوقی، توقيف شده اعلام شد.
در زمان دانشجويی‌اش در رشته مامايی در پرديس دانشگاهی مشهد، با سيدمهدی موسوی آشنا شد. اختصاری يکی از بااستعدادترين شاعران معاصر ايران در ژانر غزل پست‌مدرن محسوب می‌شود و در زمانی کوتاه تبديل به يکی از نام‌آشناترين نام‌ها در فضای شعر امروز ايران و همچنين فضای ادبيات در اينترنت شد. اولين حضور رسمی او در دنيای ادبيات، وبلاگ «رقص روی سيم‌های خاردار» (۱۰) بود، بعدها تنها کتاب خود، «يک بحث فمينيستی قبل از پختن سيب‌زمينی‌ها» را همراه با سيدمهدی موسوی در انتشارات سخن‌گستر منتشر ساخت؛ کتابی که ۴۸ ساعت بعد از انتشار، از غرفه اين انتشارات در نمايشگاه بين‌المللی کتاب تهران جمع و غرفه اين نشر بسته شد. بعدها او چندين مرتبه سعی کرد تا کتابی منتشر کرد اما هنوز هيچ‌مجوزی برای کتاب‌های جديد او صادر نشده است.
فاطمه اختصاری، در سال ۱۳۸۹ همراه با سيدمهدی موسوی بازداشت شد و بعد از بازداشت، حضور خود در دنيای ادبيات را محدود به فضای اينترنت ساخت، از جمله «کارگاه مجازی ادبيات»اش (۱۱). حضور او در سال ۱۳۹۱ در ورزشگاه آزادی با لباس مبدل پسرانه، جنجال گسترده‌ای برای او درست کرد. او همچنين همراه با سيدمهدی موسوی، از ترانه‌سرايان آلبوم «هيچ، هيچ، هيچ» شاهين نجفی بود.
ناپديدی اجباری
بعد از نزديک به يک ماه از ناپديدی اجباری سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری، هنوز هيچ‌کدام از مقامات رسمی قوه قضاييه يا هيچ‌کدام از مقامات سازمان زندان‌های ايران يا هيچ‌کدام از مقامات سازمان‌های اطلاعاتی، مانند وزارت اطلاعات يا سازمان اطلاعات سپاه، عنوان نکرده‌اند که اين دو بر چه پايه و اساسی، بر اساس چه حکمی و با اجازه چه مقامی، از خانه‌های خود ربوده و به زندان اوين منتقل شده‌اند.
همچنين عنوان نشده است که چرا در چهار سال گذشته، اين دو تحت نظر بوده‌اند، دچار محدوديت برای حضور در برخی از مکان‌ها و محفل‌ها بوده‌اند (مانند نمايشگاه بين‌المللی کتاب تهران يا برخی فرهنگسراها)، چرا کارگاه‌های ادبی اين دو در تهران و کرج ممنوع اعلام شده‌اند و درب‌ها به روی آنان و اعضای کارگاه‌ها بسته شده است. همچنين اين موضوع مشخص نيست که چرا در چهار سال گذشته، با وجود اينکه اين دو چندين مرتبه از کشور خارج شده‌اند، هم‌اکنون جلوی خروج آنان از کشور گرفته شده است و پاسپورت آنان ضبط، سپس هر دو از خانه ربوده شده‌اند.
ناپديدی اجباری سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری، نمادی است از فشارها بر دو چهره فرهنگی که حداقل حضور در دنيای سياست را داشته‌اند (مهدی موسوی صرفاً همراه با ديگر بخش‌های جامعه در اعتراض‌ها عليه تقلب در انتخابات رياست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ حاضر بوده است) و در تلاش بوده‌اند تا با اعتدال در جامعه ايران زندگی کنند و فعال باشند. هر دو در انتخابات رياست‌جمهوری سال گذشته فعال بودند تا از طريق صندوق‌های رای، فضای زندگی و کار در جامعه ايران برای آنان و فرد به فرد ايرانيان مهيا شود ولی امروز در زندان و حبس هستند و در اين يک ماه هر دو فقط دو تماس بسيار کوتاه (کمتر از يک دقيقه) با خانواده‌های خود داشته‌اند. مهدی موسوی در تماس خود به خانه فقط گفته است «برايم دعا کنيد» و تلفن قطع شده است.
با توجه به روند غيرقانونی و بدون طی مراحل اداری ناپديدی اجباری سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری، نگرانی بر وضعيت بازداشت آنان وجود دارد. اطلاعات رسيده از زندان اوين می‌گويد که اين دو نفر در وضعيتی نامطلوب در سلول‌های انفرادی نگهداری می‌شوند و هيچ‌گونه دسترسی به محيط بيرون از سالن زندان ندارند. جمهوری اسلامی ايران پيش از اين چهره‌های مختلفی را بدون طی مراحل اداری و قانونی به زندان کشانده است و در مورد زهرا کاظمی و ستار بهشتی، جنازه‌های آنان را از زندان بيرون داده است.
در مورد سيدمهدی موسوی از فاصله‌ای نزديک از ناپديدی اجباری او خبر از زندان اوين به بيرون درز کرد که يک زندانی سياسی او را ديده است اما فاطمه اختصاری تا سه هفته از ناپديدی اجباری‌اش، معلوم نبود در کجاست. هم‌اکنون هم به هيچ عنوان معلوم نيست که او کجاست و در چه شرايطی قرار دارد. شرايط زندان، فاقد هرگونه تضمين برای حفظ سلامت روانی و امنيت جانی اين دو نفر است. اين نگرانی به شکلی گسترده وجود دارد که اين دو به‌خاطر آنچه تصور می‌شود حمله مستقيم و تلاش مداوم برای تغيير باورها و ارزش‌های افراطی عليه اعتدال اجتماعی ترويج شده توسط نظام جمهوری اسلامی ايران و تلاش موفق برای به چالش کشيدن اين قوانين و باورها است، مورد خشم بازجويان و زندانبان‌های خودشان باشند.
سيدمهدی موسوی يک مرتبه در يک ديدار خصوصی به جمعی از نزديک‌ترين دوستان‌اش گفته بود که در بازداشت سال ۱۳۸۹ توسط وزارت اطلاعات، به او گفته شده بود که «شانس آوردی توسط اطلاعات سپاه بازداشت نشدی، چون اول شکنجه می‌شدی بعد از تو سوالی پرسيده می‌شد». حالا او توسط سازمان اطلاعات سپاه، از خانه‌اش به همراه فاطمه اختصاری، ربوده شده است.
اميدوار هستيم تا با اطلاع‌رسانی و خبررسانی، امکان آزادی بی‌قيد و شرط هر دو در کوتاه‌ترين زمان فراهم شود و هر دو بدون هيچ‌گونه محدوديت بتوانند به زندگی و فعاليت ادبی و فرهنگی و اجتماعی خود ادامه دهند. همچنين اميدوار هستيم تا همان‌طور که حسن روحانی، رئيس‌جمهور ايران بارها قيد کرده است، فضای امنيتی از فعاليت‌های فرهنگی و اجتماعی کشور برداشته شود تا چهره‌هايی مانند سيدمهدی موسوی و فاطمه اختصاری بتوانند به حيات جسمی، فعاليت فرهنگی و تلاش‌های اجتماعی خود ادامه دهند.
ــــــــــــــــ
۱- http://www.kaleme.com/1392/10/03/klm-169211/
۲- https://www.facebook.com/pages/%DA%A9%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D9%88-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C/1431917073692545
۳- https://www.facebook.com/mehdi.mousavii
۴- http://www.gopetition.com/petitions/free-mehdi-mousavi-fatemeh-ekhtesari.html?fb_action_ids=10152068664719194&fb_action_types=og.recommends&fb_source=aggregation&fb_aggregation_id=288381481237582
۵- http://www.kaleme.com/1392/10/14/klm-170431/
۶- http://www.pen.cz/cz/aktuality/svedsky-pen-odsuzuje-vezneni-iranskych-basniku-fateme-ekhtesari-a-mehdiho-moosavi-a-pozaduje-jejich-okamzite-propusteni/
۷- http://kayhanlondon.com/kayhanonline/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86/4587
۸- http://cshr.org.uk/en/hr-magazine/news/arrest-of-two-poets-by-the-intelligence-directorate-of-the-islamic-revolution-guards-corpsi/
۹- http://bahal66.persianblog.ir/
۱۰- http://havakesh26.persianblog.ir/
۱۱- http://havakesh14.blogfa.com/
