شمس الواعظين : محدوديت روزنامه ها، سبب تقويت "رسانه شايعه " در ايران شد، ايرنا

سخنگوى انجمن دفاع ازآزادى مطبوعات گفت : "محدوديت رسانه هاى مکتوب و
کاهش شمارگان (تيراژ) اين نشريات سبب شده است تا رسانه شايعه تقويت شود."
"ماشاالله شمس الواعظين " روز شنبه در يازدهمين نمايشگاه مطبوعات در گفت
و گو با "ايرنا" افزود : "تقويت رسانه شايعه در ايران سبب مي شود تا اين
رسانه جديد در شکل دهي به افکار عمومي بيش از پيش موثر واقع شود."
يازدهمين نمايشگاه مطبوعات هفدهم ارديبهشت گشايش يافت و تا۲۴ ماه
جارى (ششم تا۱۳ مي ) برپا است .
شمس الواعظين گفت : "شايد کساني که به دنبال انسداد مجارى انتقال اطلاعات
و گردش اخبار در ايران بودند، متوجه اين قضيه نبودند که با تضعيف رسانه ها
راه را براى تقويت تئورى شايعه در ايران گشوده اند."
به گفته اين روزنامه نگار، هم اکنون رسانه شايعه در مقياس ملي در حال
تقويت است که مي توان آن را پيامد انسداد در توليد، توزيع و انتقال داده ها
و اطلاعات در ايران دانست .
وى ورود رسانه هاى مکتوب به حوزه هاى خصوصي افراد و تقويت رسانه هاى
الکترونيکي و وبلاگ نويسي در ايران را از آثار برخورد با مطبوعات بر شمرد.
شمس الواعظين گفت : "آمار سازمان علمي ، آموزشي و فرهنگي ملل متحد
(يونسکو) نشان مي دهد که کشورهايي مانند ايران ، ليبي و سوريه که بن بست
هايي را در گردش اطلاعات خود دارند، بيشترين ميزان وبلاگ نويسي را شاهد
بوده اند."
به گفته وى ، هم اکنون ۱۰ هزار وبلاگ فارسي در اينترنت وجود دارد که
صاحبان آن اغلب ايراني هستند و ميزان آن در مقايسه با سالهاى نخستين
ورود وبلاگ نويسي در ايران رشد قابل ملاحظه اى داشته است .
شمس الواعظين تصريح کرد هنوز معلوم نيست که اين رسانه هاى جديد وجدان
جمعي مردم را حول چه محورى متمرکز خواهند کرد.
وى علت رشد بالاى وبلاگ نويسي را محدوديت رسانه هاى نوشتارى و انحصارى
بودن رسانه هاى تصويرى بر شمرد.
وى گفت : "جامعه در دوران محدودسازى مطبوعات ، رکن چهارم دموکراسي و يا
نيروى نظارتي مردم بر دستگاه ها را از دست داد و مطبوعات بشدت ضعيف شدند."
شمس الواعظين افزود : "البته محدويت مطبوعات نقطه پاياني خواهد داشت ولي
اين که رکن چهارم دموکراسي چگونه به اصلاح دوباره خويش بپردازد و خود را
باز توليد کند، مشخص نيست ."
اين روزنامه نگار با اشاره به اين که اکنون ، زمان جدايي افکار عمومي از
رسانه است ، گفت : "تمايل به رسانه هاى کتبي ناشي از خدماتي است که روزنامه ها
در کنار ارايه اخبار و اطلاعات خود به خواننده عرضه مي کنند و در صورتي که
اين بخش را از روزنامه حذف کنيم ، شمارگان آن از سطح کنوني نيز پايين تر
مي آيد."
وى گفت : "شمارگان نشريات در سال۱۳۷۹ به سه ميليون و۸۰۰ هزار نسخه
رسيده بود. در حالي که اين تعداد هم اکنون به کمتر از يک ميليون نسخه
کاهش يافته است و اين امر نشانه عدم اقبال مردم به نشريات است ."
شمس الواعظين افزود : "برخورد با رسانه هاى مکتوب همچنين باعث شده است تا
در نهايت رسانه هاى داخلي در برابر رسانه هاى برون مرزى روز به روز ضعيف تر
شوند."
وى افزود : "اين در حالي است که رسانه هاى خارجي مراکز نفوذ خود را در
ميان اقشار مختلف ايران تقويت مي کنند."
شمس الواعظين خاطر نشان کرد هم اکنون قشرهاى سنتي و ميانسال جامعه به
رسانه هايي مانند "بي بي سي " و اقشار جوان تر نيز به ديگر رسانه هاى بيگانه
گرايش پيدا کرده اند.
وى افزود : "در اين ميان رسانه هاى تصويرى خارج از ايران نيز به دنبال
موقعيت جديدى در ميان مردم هستند و متاسفانه افکار عمومي کم کم به سمت
رسانه هاى خارجي معطوف مي شود."
اين روزنامه نگار با اشاره به گرايش روزنامه نگاران داخلي به يادگيرى
زبان هاى خارجي گفت : "مهاجرت روزنامه نگاران در سالهاى اخير نرخ قابل
توجهي را به خود اختصاص داده است ."
نايب رييس انجمن صنفي روزنامه نگاران ايران ، تضعيف رسانه هاى بومي در
برابر رسانه هاى بين المللي را از عمده ترين علل اين مهاجرتها دانست .
شمس الواعظين گفت : "از ميان کشورهاى عضو سازمان ملل۱۴ کشور در برابر
آزادسازى و خصوصي سازى رسانه هاى تصويرى خود مقاومت مي کنند که ايران در
ميان اين کشورها قرار دارد."
وى افزود : "به صرف وجود تهديدها نمي توان در خانه نشست و فعاليت
مطبوعاتي نکرد و در صورتي که روزنامه نگاران نتوانند در داخل کشور،
رسانه اى نوشتارى يا تصويرى ايجاد کنند، با مهاجرت به ساير کشورها به
فعاليت خود ادامه مي دهند."
اين روزنامه نگار تصريح کرد حکومت با تهديد فعالان مطبوعاتي ، همواره
هنجارهايي را توليد مي کند و هنجارهايي راا ز بين مي برد که اين را مي توان
ضايعه اى در سطح ملي ارزيابي کرد.
وى با اشاره به ايجاد محدوديت براى روزنامه هاى سياسي پس از دوم خرداد،
گفت : "با روند کنوني اقبال مردم به روزنامه هاى غيرسياسي افزايش يافت ."
وى گفت : "توليد روزنامه در ايران پس از دوم خرداد براى هر۲۲ نفر يک
روزنامه بود که اين رقم هم اکنون به يک روزنامه براى ۶۵ ايراني کاهش يافته
است ، اين در حالي است که در کشور ژاپن براى هر فرد۳ نسخه روزنامه توليد
مي شود."

شمس الواعظين از سوى ديگر خاطرنشان کرد محدوديت براى مطبوعات سياسي در
طول دوران گذشته سبب شد تا حوزه سياست ورزى براى سياستمداران پر خطر شده
و آنان حرفه اى تر عمل کنند.
وى با اشاره به اين که روزنامه نگارى در ايران به مثابه حرکت در ميدان
مين است ، گفت : "مين گذارى عرصه سياسي ايران در مجموع سبب شد تا افرادى که
توانايي ادامه اين عرصه را ندارند، آن را رها کرده و افراد متخصص در اين
حرفه باقي بمانند."
اين روزنامه نگار تصريح کرد به ميزاني که بدنه اجتماعي در روند جدايي
از سرنوشت حکومت و بازيگران حکومت فاصله مي گيرد، بخش هاى ناشناخته زندگي
مردم فعال تر مي شود.
وى گفت : "تمايل به ورزش ، حفظ محيط زيست ، تاسيس سازمان هاى غير دولتي
براى ادامه فعاليت هاى اجتماعي ، مردم را به سمت حوزه هاى غير سياسي زندگي
سوق داده است ."
شمس الواعظين با اشاره به اين که حوزه سياست در ايران همواره با
انفجارهاى سياسي همراه است ، گفت : "شهريو۱۳۲۰ر، کودتا۱۳۳۲ ، انقلاب ايران و
دوم خرداد۱۳۷۶ از جمله اين انفجارها بودند که در مقاطعي فضاى سياسي را
تحت تاثير قرار دادند."
سخنگوى انجمن دفاع از آزادى مطبوعات تصريح کرد گمان مي رود که دوران
جنگ سرد در ايران آغاز شده و ما بايد شاهد جنبش غيرمتعهدها در طول اين
دوران باشيم . اما اين جنبش چه زماني در برابر ساختار اجتماعي و سياسي
واکنش نشان دهد، يا چه شعارى را سرلوحه خود قرار دهد، معلوم نيست .