گزارش : همه موافقان و مخالفان فيلم “مارمولك”، ايسنا

فيلم “مارمولك“ كه قرار بود اكران نوروزي سينماها باشد در آخرين روز سال 82 در حاليكه از چندي پيش نيز تبليغات آن آغاز و حتي در برخي از سينماها پيش فروش، متوقف شد و در همان زمان بود كه منوچهر محمدي تهيه كننده فيلم اعلام كرد: مسايل مربوط به “مارمولك” به دلايلي مي‌بايست در يك شرايط مناسب و سر فرصت رسيدگي مي‌شد كه با توجه به تعطيلات نوروزي اين امكان وجود نداشت بنابراين صلاح را در اين ديديم كه پس از تعطيلات و در شرايط بهتري مسايل مربوط به اكران اين فيلم را بررسي كنيم.

در نهايت اكران فيلم “مارمولك” فيلم منتخب تماشاگران و برنده‌ي سيمرغ بهترين فيلمنامه در جشنواره‌ي فيلم فجر و برنده‌ي جايزه‌ي ويژه‌ي بين‌المذاهب از دوم ارديبهشت ماه 83 در سينماهاي تهران و برخي از شهرها آغاز شد اما كمتر از يك هفته‌ي بعد، خبر توقف اكران فيلم مارمولك در مشهد توسط قاضي گيلاني، معاون دادگستري استان خراسان منتشر شد و از همين زمان بود كه مخالفان و موافقان فيلم نيز كه پيش از اين و در زمان نمايش آن در جشنواره‌ي فيلم فجر، كم ‌و بيش به ارايه نظراتي پرداخته بودند، لب به سخن گشودند و برخي فيلم را در دفاع از روحانيت و برخي ديگر سبب تضعيف قشر روحاني دانستند. البته اين اظهار نظرها فقط در ميان هنرمندان و اهالي سينما نماند تا جاييكه برخي از علما، روحانيون و مسوولان نيز در اينباره سخن گفتند.

گروه هنري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) جهت هر چه بيشتر روشن شدن اين بحث كه به نظر مي‌رسد اكنون به مسئله‌ي روز حوزه‌ي فرهنگي و اجتماعي كشور تبديل مي‌شود، طي گزارشي به ارايه مجموع نظرات موافقان و مخالفان اين فيلم مي‌پردازد.

+++ مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان يكي از نخستين افرادي بود كه پس از توقف فيلم مارمولك در مشهد نسبت به اين مسئله واكنش نشان داد. سيد جواد جعفري گفت: توقف نمايش فيلم مارمولك به اين علت است كه همه تن به قانون نمي‌دهند. مشكل اصلي حوزه‌ي فرهنگ و هنر، تفسير به راي كردن و تطبيق سليقه‌اي آنچه در اين حوزه اتفاق مي‌افتد است. اگر همه تن به قانون دهند، اين مشكلات را نخواهيم داشت مخصوصا در حوزه فرهنگ و هنر كه حساسيت‌ها بيشتر است.
+++در همين حال قاضي گيلاني،نيز در پي تماس خبرنگار ايسنا در اينباره گفت: در صورت نياز براي مصاحبه، بعدا از خبرنگاران دعوت به عمل خواهد آمد.
+++ روز بعد يك مقام آگاه در روابط عمومي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اعلام كرد: اكران عمومي فيلم مارمولك، با بازتاب‌هاي متنوعي در ميان مردم و جامعه هنري كشور همراه بوده است.خوشبختانه چنان‌كه انتظار مي‌رفت، اكران عمومي فيلم به رفع پاره‌اي ابهام‌ها درباره‌ي فيلم كمك كرده است.
وي افزود: آن دسته از شخصيت‌هاي ديني، فرهنگي و مسؤولان قضايي و اجرايي و نيز روحانيون كشور كه قبل و بعد از اكران عمومي اين فيلم را مشاهده كرده‌اند نكته‌اي كه دال بر مغايرت آن با قوانين و ضوابط باشد ملاحظه نكرده‌اند.
+++آيت‌الله هاشمي شاهرودي نيز در حاشيه‌ي برنامه‌اي و در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگاري كه پرسيد «آيا فيلم مارمولك را ديده‌ايد؟»، گفت: من هم در مطبوعات خوانده‌ام كه گفته‌اند من اين فيلم را ديده‌ايم و تاييد كرده‌ام اما من اين فيلم را نديده‌ام، يعني وقت ديدن آن را نداشته‌ام، نه اين فيلم و نه فيلم‌هاي ديگر.
هاشمي شاهرودي با بيان اين كه «تشكيلاتي كه مسووليت تاييد فيلمي را برعهده دارند، تشكيلات مشخصي هستند»، گفت: وزارت ارشاد، هياتي‌هايي از داخل اين وزارتخانه و تشكيلات قضايي كه مربوط به مجتمع ارشاد است به اين موضوعات رسيدگي مي‌كنند. از خود قوه‌ي قضاييه شايد نمايندگاني در اين هيات‌ها شركت داشته‌اند كه فيلم را ديده‌اند، البته سازمان بازرسي كل كشور نسبت به برخي مقاطع اين فيلم اشكالاتي وارد كرده و آن را براي وزارت ارشاد فرستاده و آن بخش‌هايي را كه نياز به اصلاح داشته، مشخص كرده است.
رييس قوه‌ي قضاييه ادامه داد: بنده خودم نه اين فيلم را ديده‌ام و نه در جايي درباره‌ي آن اظهار نظر كرده‌ام بنا براين آن چه كه به اينجانب در اين باره استناد داده شده درست نيست زيرا نه اين فيلم را ديده‌ام و نه آن را تاييد يا نفي كرده‌ام؛ من نه وقتش را دارم و نه مي‌خواهم كه در اين باره قضاوت كنم.
وي در پاسخ به اين سوال خبرنگاري كه پرسيد: «آيا قصد داريد فيلم مارمولك را ببينيد؟» گفت: ديدن من نقشي ندارد، آنچه مهم است ديدن مراكز تصميم‌گيري است؛ بخش تصميم‌گيرنده در اين باره يكي خود وزارت ارشاد است كه لابد نظرش را هم داده، يكي هم دادگاه‌هاي ويژه‌اند كه اگر خلافي در اين گونه مسائل باشد پيگيري مي‌كنند. حال اگر آنها مانند اين دادگاه نظري دادند ممكن است ما آن نظر را هم بخواهيم و به بخش نظارت و پيگيري بدهيم كه دقت كند كه مثلا آيا اجحافي به فيلم شده و يا توقيف ناصحيحي صورت گرفته يا خير؟ ما مي‌توانيم فقط اين كار را انجام دهيم.
+++در همين حال ناصر شفق، درباره‌ي پيامد و عوارض تفاوتهاي قانوني ميان نهادهاي مختلف كه اخيرا نيز به توقيف فيلم مارمولك در مشهد منجر شده است گفت: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، نهاد تصميم‌گيري و اكران فيلم‌هاست، بايد به آيين نامه‌ي آن احترام گذاشت. اگر همه به قانون پايبند باشيم بهتر است حتي ممكن است در كوتاه مدت نابساماني‌هاي به وجود بياورد ولي در دراز مدت ،پايبندي به قانون نفعش به اجتماع بيشتر خواهد بود،
وي در ادامه تصريح كرد: اگر براي هر موضوعي، دخالت‌هاي بي جا مطرح شود، سنگ روي سنگ بند نخواهد شد و هر چند وقت يكبار شاهد حركتي از چند طرف خواهيم بود.
اين تهيه كننده سينما ضمن اشاره به فيلم «‌مارمولك» گفت: فكر مي‌كنم، همه‌ي كساني كه با ديدن مارمولك ، در شهرستان مشهد چنين حركتي كردند بهتر بود به قانون احترام مي‌گذاشتند، اگر چه حتي با سليقه‌شان جور در نمي‌آمد. اگر تحمل رعايت قانون را داشته باشيم براي جامعه‌ي ما بهتر است.
+++جهانگير كوثري نيز گفت: متاسفانه اين تصميم گيري‌هاي متفاوتي كه در ارگانهاي مختلف راجع به اكران فيلمها، در چند سال اخير صورت گرفته باعث شد، تمركز فرهنگي وزارت ارشاد در زمينه « سينما» از بين برود. در واقع ما طبق قانون اساسي و طبق اختياراتي كه به دولت داده شده و رئيس جمهور به وزراي خودش داده، تنها مرجعي كه مي‌تواند در مورد اكران فيلمها تصميم گيري كنند و سياست كلي، فرهنگي جامعه ما را تدوين بكند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.
وي در ادامه تصريح كرد: متاسفانه چند سال است كه ارگانهاي مختلف كه به هر جهت خودشان را متولي فرهنگ مي‌دانند در اين زمينه‌ها دخالت مستقيم و غير مستقيم دارند. ضمن اينكه زمانيكه، جشنواره‌ي فيلم فجر برگزار مي‌شود، در واقع يك آزمايشي بر روي برخورد ارگانهاي ديگر، انجام مي‌دهيم و ارزيابي صورت مي‌گيرد و مجوزش آنجا هم تاييد مي‌شود و بعد برنامه ريزي براي اكران و سينماها نيز بر اساس مجوز قانوني كه فيلم براي نمايش عمومي داشته انجام مي‌شود. منتهي زمانيكه دخالت يك ارگان ديگر، در مورد اكران فيلمها صورت مي‌گيرد، تمام اين سازماندهي‌ها و برنامه ريزيها براي اكران مختل مي‌شود.
اين تهيه كننده به ايسنا گفت: اگر قرار باشد، ارگانهاي ديگري را نيز در مساله صدور پروانه ساخت و نمايش يك فيلم دخالت بدهيم، اين از طريق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بايد صورت بگيرد. اين مسئوليت بر عهده معاونت سينمايي است يعني به نظر من معاونت سينمايي و رئيس اداره نظارت و ارزشيابي بايد يك برخورد قانوني از طريق دولت انجام دهند.
+++ محمد رضا شرف الدين رئيس انجمن سينماي دفاع مقدس نيز با تاكيد براينكه در جريان دقيق اتفاقات افتاده براي فيلم «مارمولك» نيست به ايسنا گفت: ولي مي‌دانم توقيف فيلم زياد جدي نيست چون فيلم « پروانه‌ي نمايش » عمومي دارد و طبق قانون، فيلمي كه پروانه نمايش دارد، ديگر دليلي براي توقيف شدنش وجود ندارد.
+++ عليرضا رئيسيان، رئيس كانون كارگردانان خانه سينما نيز به ايسنا گفت: در اين مساله نبود يك نهاد قضايي در زمينه‌ي سينما باعث به وجود آمدن اين اتفاقات شده است . يعني به نظر من، يك وحدت رويه قضايي مي‌تواند كارساز باشد. مثلا اگر يك فيلمي در تهران پروانه‌ي نمايش گرفت و مسائل قضايي آن هم طي شده بود، همه‌ي شهرستانها از اين مجوز تبعيت كنند.
اين كارگردان سينماي ايران گفت: از آيت الله هاشمي شاهرودي رئيس قوه قضائيه خواهش مي‌كنم كه اگر صلاح مي‌دانند يك مرتبه‌اي كه در شان سينما و هنرمندان باشد با كارشناسي دقيق براي اين امور قرار بدهند.
عليرضا رئيسيان، همچنين گفت: به هر حال « مارمولك ‌» در مشهد هم اكران مي‌شود و خواهند ديد همان طور كه گفته مي‌شود، اين فيلم به شدت به نفع شرايط عمومي و در دفاع از روحانيت است و نبايد نگرانيهاي غير كارشناسي و شخصي را در اين امر دخالت بدهيم.
+++ جمال شورجه نيز با اشاره به اين مطلب كه فيلم ” مارمولك” را نديده ‌است، درباره تفاوت‌هاي قانوني نهادهاي مختلف كه اثراتي را بر روي اكران فيلم‌ها مي‌گذارد گفت: مرجع تصميم گيرنده در خصوص نمايش فيلم‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است ولي يك مقداري ريشه‌اي‌تر بايد به اين قضيه پرداخت.
وي گفت: فكر مي‌كنم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و شوراي اكران نيز مي‌بايست حساسيت‌هاي مردم را نسبت به شئونات اسلامي و مذهبي را در نظر بگيرند. از سوي ديگر سلائق، علائق و حسياست‌هاي مردم شهرستان‌ها، نسبت به مسائل خاص فرق مي‌كند بنابراين شوراي تامين شهر يا قوه قضائيه موظف هستند كه جلوي هر گونه تشنجي را در آن شهر بگيرند بنابراين طبيعي است كه جلوي فيلم را در يك شهر خاص گرفته شود.
+++ غلامرضا موسوي نيز به خبرنگار هنري ايسنا، گفت: اين فيلم از جمله فيلم‌هايي است كه تهيه‌كننده با آگاهي و هوشياري فيلم را ساخته به خصوص اينكه طرح اوليه از منوچهر محمدي است و فيلم با توجه به شناختي كه من از خود تهيه‌كنده دارم و همين طور خود فيلم ”‌مارمولك” را ديده‌ام به گمانم هيچ گونه مشكلي از نظر محتوايي ندارد فيلم مجموعا، پيام صريح و روشني دارد و طبيعتا اين پيام رسيدن به خدا است.
+++ فرج‌الله سلحشور نيز با اشاره به اينكه فيلم ” مارمولك” را نديده گفت: من آنقدر مي‌دانم كه برخي تاثيراتي كه اين فيلم مي‌گذارد، اصلا درست نيست.
وي به ايسنا گفت: مردم ما انسان‌هاي با شعور و مذهبي هستند و اگر ببينند يك فيلمي خلاف اعتقادشان بوده با آن برخورد مي‌كنند حتي اگر ارشاد مجوز داده باشد. مردم خودشان شعور دارند و نفع و ضرر خود را مي‌دانند اگر وزارت ارشاد براساس اعتقادات مردم عمل كرد، مردم آن عملكرد را مي‌پذيرند و اگر نكند با آن برخورد خواهند كرد.
وي در ادامه تصريح كرد: رهبران جامعه‌ي ما، ارشاد يا دولت نيستند. رهبران جامعه ما علما هستند. از صدر اسلام تا امروز نيز همينطور است و وقتي اين‌ها مي‌گويند يك اثر نبايد پخش بشود بايد عمل كرد.
+++ حبيب‌الله كاسه‌ساز نيز در اينباره به خبرنگار هنري ايسنا، گفت: بخش‌هايي از فيلم ” مارمولك” را ديده‌ام اما نمي‌توانم به طور كلي نظر بدهم. اما يكي از مشكلاتي كه اين فيلم دارد اسم آن است. به نظر مي‌ايد اين اسم برازنده اين فيلم نيست و اگر اسم آن عوض مي‌شد شايد يك بخشي از مشكلات آن برطرف مي شد.
اين تهيه‌كننده‌ي سينماي ايران درباره تفاوت‌هاي قانوني نهادهاي مختلف كه اثراتي را بر روي اكران فيلمها مي‌گذارد اظهار داشت: خطر براي رونق و اقتصاد سينما وقتي است كه ارشاد يك مجوزي را صادر بكند و ضمانت اجرائي نداشته باشد، ضمن اينكه يك بخشي به اين موضموع مربوط مي‌شود كه ارشاد در دادن مجوزها بيشتر دقت بكند، اگر آن دقت لازم در دادن مجوزها را انجام دهد قطعا اين اتفاقات كمتر خواهد افتاد.
وي در ادامه تصريح كرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر اساس وظيفه‌اش بايد پروانه نمايش صادر كند، اگر دقت در دادن پروانه نمايش بيشتر باشد قطعا اين موارد كمتر اتفاق مي‌افتد.
وي در عين حال گفت: اما ‌آنچه مشخص است بايد قانون اجرا شود و طبق قانون وزارت ارشاد وظيفه دادن مجوز و وظيفه تامين امنيت را دارد و مسئوليت مستقيم آن با وزارت ارشاد است.
+++ حجت‌الاسلام حميد فيض آبادي، قائم مقام، مدير مسوول نسيم صبا نيز اظهار داشت: ‌بخش‌هايي از فيلم “مارمولك” را ديده‌ام اما وقت نكردم كامل آن را ببينم. اما به نظرم تهيه كننده‌ي فيلم ابتكاري انجام داده و سعي كرده فيلمي بسازد كه اين فيلم جذابيت خاص خود را به لحاظ توجه افكار عمومي داشته باشد.
وي گفت: وقتي يك سوژه متفاوت مطرح مي‌شود مورد استقبال قرار مي‌گيرد. طبيعي است كه در شوخي و طنز نسبت به هر قشري ما بايد رعايت قوانين را بكنيم و به كسي توهين نكنيم با توجه به اينكه من قسمت‌هايي از فيلم را ديده‌ام، توهين به قشر روحاني نبوده است.
+++ حجت‌الاسلام هادي قابل، دبير جبهه مشاركت استان قم نيز به خبرنگار هنري ايسنا گفت: كساني كه در عرصه سينما كار مي‌كنند، به دنباله مقوله‌هاي اجتماعي يا سياسي و فرهنگي هستند كه بتوانند مخاطبي را جذب بكنند و پيامي را به مخاطبان خودشان برسانند، در اين عرصه وقتي يك فيلمنامه نويس و يا كارگردان وارد فعاليت مي‌شود، در مسائل صنفي طبيعتاð نمي‌تواند توقف كند . طبيعتاð من اعتقاد دارم ضمن اينكه همه طبقات اجتماعي و صنوف جامعه از احترام برخوردار هستند اما به هر جهت اگر كاستي‌هايي يا ويژگي مثبت در يك كار باشد اين بايستي در قالب كارهاي هنري، عرضه شود و اينكه ما بخواهيم يك طبقه يا گروه را استثناء كنيم كار پسنديده‌اي نيست.
وي در ادامه افزود: با اين رويكرد، اعتقاد دارم فيلمي صرف نظر از بحث محتوا اگر بر اساس واقعيت‌هاي درون جامعه شكل بگيرد حتي اگر در صنف روحانيت اين مسئله باشد، هيچ اشكالي ندارد البته با همان ملاحظات اخلاقي كه بايد براي همه طبقات و صنوف بشود تا به مجموعه خدمتگزار ضربه‌اي نزند.
وي افزود: در خصوص “مارمولك” تا جاييكه دوستان براي من گفتند، ممكن است برداشتها متفاوت باشد كه در خيلي فيلمها و سريالهاي ديگر نيز بوده، كارگردان به دنبال اين قضيه نبوده بلكه به دنبال هدف خاص خودش بوده است.
+++ حجت‌الاسلام محمد تقي فاضل ميبدي، محقق و مدرس حوزه علميه قم نيز ضمن اشاره به فيلم “مارمولك” به خبرنگار هنري ايسنا گفت: فيلم “مارمولك” مي‌خواسته يك واقعيت اجتماعي را نشان دهد و مسئله بعدي اينكه در اين لباس يك عده‌اي مي‌آيند و به نام اين لباس سوء استفاده‌ها مي‌كنند واقعيتي است كه وجود دارد نمي‌توان منكر شد.
وي در ادامه افزود: اين واقعيت هميشه وجود داشته و همه مراجع ما هشدار داده‌اند و بايد توجه داشت در هر صنفي اين سوء استفاده‌ها هست اما سوء استفاده‌اي كه از صنف روحانيت مي‌شود، خيلي خطرش بيشتر است و مسئله بعدي آن سادگي فرهنگ جامعه ايران را نشان مي‌دهد و مسئله ديگري كه در اين فيلم مي‌خواهد نشان بدهد، سوالاتي جديدي است كه امروزه براي نسل جوان مطرح است.
محقق و مدرس حوزه علميه قم به ايسنا گفت: يك مقداري در نقد اين مسئله، جنبه هنري بالا رفته ولي معتقدم در مجموع فيلمي است كه نمره خوبي دارد و يك واقعيتي را نشان داده البته فيلم قابل نقد است و خبرگان بايد نظر بدهند.
+++ در همين حال محمدعلي ابطحي، معاون حقوقي و پارلماني رييس جمهور در سايت شخصي خود، وب‌نوشت، آورد: روحانيت تا دوستاني مثل آن‌ها كه عليه فيلم مارمولك كارشكني كردند و اين فضا را به وجود آوردند دارد، هيچ نيازي به دشمن ندارد.
به گزارش ايسنا، وي با بيان مطلب بالا درباره‌ي فيلم مارمولك و اتفاقات رخ داده بر آن در چند روز اخير در برخي شهرها، آورده است: مارمولك فيلمي است كه با زبان طنز و تصوير بهترين همدلي با روحانيت را نتيجه مي‌دهد. وقتي چندي پيش بازي اعلام اكران و اعتراض متقابل در مورد مارمولك بلند شد، به عنوان يك روحاني بر مظلوميت روحانيت دلم سوخت. تمام فكرم اين بود كه جدايي اين تصميم گيران و فاصله آنان با مردم چگونه دوباره به حيثيت آسيب ديده روحانيت آسيب جدي وارد كرده است.
وي در بخش ديگري از اين مطلب مي‌افزايد: من شخصا به عنوان يك روحاني به سازندگان و تهيه‌كنندگان و نويسندگان اين فيلم تبريك مي‌گويم. البته عده‌اي هم كه همه چيز را يك بازي حكومتي مي‌دانند؛ اعتقاد دارند و نوشته‌اند كه اصلا اين بازي حكومت بوده كه فيلم فروش بيشتري كند. گرچه اين اتفاق افتاد و اين فعل و انفعالات در فروش بي‌نظير مارمولك مؤثر بود، ولي باور كنيد كه اگر اين‌قدر امكان هماهنگي در كشور وجود داشت و امكان تنظيم سناريوي اين بازي بود، وضع كشور بهتر از اين مي‌شد.
ابطحي تصريح مي‌كند: مارمولك فيلمي است كه بخشي از نجواهاي جامعه را علني كرده و آن را تصحيح كرده است. گرچه بخشي از فيلم به ما برمي‌گردد كه در همه چيز منجمله فيلم و اينترنت دخالت مي‌كنيم، ولي من به خودم نگرفتم و لذا اين‌جا از بازي خوب همه، بخصوص پرستويي و سناريو قوي و كارگرداني و تهيه كنندگي و فيلمبرداري و مونتاژ و ادبيات خوب فيلم تقدير مي‌كنم.
وي مي‌افزايد: اگر هرچيزي كه در كادر بسته به جامعه ارائه مي‌شود، مثل روحانيت، از آن كادر بيرون بيايد و واقعيت آن براي جامعه مشخص شود، حتما به سود آن خواهد بود.
ابطحي در پايان آورده است: حالا اميدوارم با اين تعريف‌هاي من از فيلم كه معتقدم مارمولك به نفع روحانيت است، مشتري فيلم كم نشود والا بچه‌هاي دست اندركار فيلم حتما شاكي خواهند شد.
+++ به گزارش ايسنا، در حاليكه آيت‌الله جنتي، دبير شوراي نگهبان انتقادهايي را به فيلم ”مارمولك” وارد ساخته بود آيت‌الله العظمي مكارم شيرازي نيز در درس خارج فقه خود ضمن توجيه طلاب و فضلا در مساله هفته وحدت، گفت: اخيرا فيلمي در سينماها نمايش ‌داده‌اند كه تلقي عمومي آن است كه توهين به لباس روحانيت است.
آيت‌الله مكارم شيرازي افزود: ما قبلا اين مطلب را شنيده بوديم و تذكر داديم، گفتند قطعا نمايش داده نخواهد شد؛ ولي متاسفانه برخلاف قول قبلي، عمل كردند. آنها مدعي بودند اين فيلم نقاط مثبتي دارد؛ ‌ولي بعد از نمايش، قضاوت عمومي متدينين طبق تلفن‌هايي كه هر روز مي‌شود، اين است كه آثار منفي و مخربي جاي گذارده و سبب هتك لباس روحانيت، بلكه هتك بعضي از مسلمات عقائد ديني شده است و آثار مخرب آن در سطح جامعه نمايان است. بسياري معتقدند اين كار عمدا و به قصد قداست‌زدايي انجام شده و مقدمه‌اي است براي قداست‌زدايي‌ها در مراحل بالاتر و تنش‌هايي در سطح جامعه به وجود آمده كه لازم است تا دير نشده آن را جمع كنند.
وي افزود: اصولا چه معنا دارد كه از سوژه لباس روحانيت براي يك فيلم فكاهي و كمدي استفاده شود؟! هيچكس باور مي‌كند قصد و غرضي در كار نبوده است؟ در شرايطي كه دشمنان سرسخت خارجي در كمين نشسته‌اند، چرا اجازه چنين كارهاي تنش‌زا در داخل داده مي شود؟
+++ حجت‌الاسلام محسن كديور، نيز زاويه‌ي ديد فيلم مارمولك را منصفانه دانست.رييس انجمن دفاع از آزادي مطبوعات فيلم مارمولك را بسيار خوب ارزيابي كرد و گفت: اين فيلم به نقد روحانيت پرداخته بود، همان چيزي كه روحانيت نيازمند آن است.
وي با اشاره به اينكه زاويه ديد فيلم مارمولك منصفانه است، تصريح كرد: از اين فيلم مي‌توان برداشت‌هاي مختلفي داشت، اما بحث جهالت برخي مردم و به تصوير كشيدن آن در فيلم، از نكات حائز اهميت بود.
كديور خاطرنشان كرد: مورد نقد قرار گرفتن روحانيت به نفع اين قشر است.
رييس انجمن دفاع از آزادي مطبوعات، با بيان اينكه فيلم مارمولك واقعه‌اي به ياد‌ ماندني در سينماي ايران خواهد بود، يادآور شد: اين سئوال مطرح است كه چرا فيلم مارمولك اين ميزان مورد استقبال قرار مي‌گيرد؟ در پاسخ بايد گفت مردم از برخي روحانيت و حقوق ويژه‌اي كه براي آنها وجود دارد نگران و ناراضي هستند.
+++ آيت‌الله محي‌الدين حائري شيرازي، نماينده‌ي ولي فقيه در استان فارس و امام جمعه‌ي شيراز در گفت‌وگو با ايسنا درباره‌ي اكران فيلم “مارمولك” ساخته‌ي كمال تبريزي گفت: عده‌اي كه ظاهر پرداز و دروغ‌گو نيستند، ‌خوبي‌هايي را براي اين فيلم تشخيص داده‌اند و عده‌اي هم بي‌غرض، نكته‌هاي منفي به ذهنشان رسيده است و هيچ كس هم قسم نمي‌خورد كه هر امر مثبت، خالي از اشكال است چرا كه معصوم نيستيم.
كساني كه مي‌گويند اين فيلم اشكال دارد بايد به سنواتي كه سينما را حرام كرديم، برگردند. اگر از آن سال‌ها كارشناس و هنرپيشه از خودمان گذاشته بوديم، اگر اشكالي هم ايجاد مي‌شد، كسي پيدا مي‌شد و فيلم ديگري مي‌ساخت كه خوبي‌هاي مارمولك را داشت و از بدي‌ها آن را پاك مي‌كرد.
وي گفت: چيزي را كه خدا حرام نكرده است ، چرا ما حرام كنيم؟
امام خميني (ره) فرمودند كه ما با سينما مخالف نيستيم. اما اين در تئوري ماند و و مثل ازدواج موقت است كه در تئوري حلال است و در عمل حرام شده است. ما در عمل نخواستيم كه جوانان متعهد وارد عرصه سينما و نمايشنامه نويسي شوند بنابراين سينما را عملا حرام كرديم.
+++ امام جمعه شيراز با بيان اينكه در جريان كامل فيلم “مارمولك“ از طريق فرزندانم هستم به ايسنا گفت: نظرمن اين است كه قسمت آخر اين فيلم كه قرار است بازيگر نقش اول، متنبه شود و آدم درستي شود ممكن است در باور مردم ضعيف جلوه كند و در اين صورت فيلم به نتيجه اصلي خود نخواهد رسيد.
وي اظهار داشت: ممكن است برخي بگويند قسمت آخر، فقط براي دريافت مجوز ساخته شده است و بي‌اهميت جلوه كند. آيت‌الله حائري شيرازي تصريح كرد: مشكل، يك فيلم نيست بلكه مشكل جرياني است كه بعضا “كارشناس خداشناس” و “خداشناس كارشناس” نداريم.
+++ نماينده‌ي سابق مردم لاهيجان در مجلس شوراي اسلامي نيز گفت: قطعا اشتباهاتي از سوي روحانيت به وقوع مي‌پيوندد كه كم و يا كوچك هم نيست و بايد در جاي خود مورد نقد و بررسي قرار گيرد اما انتقاد با تخريب و توهين متفاوت است. در طول تاريخ سراغ نداريم كه فيلمي اين طور متضمن توهين به روحانيت ساخته شده باشد.
حجت‌الاسلام خيرخواه اظهار داشت : من خودم فيلم را نديدم اما كاملا در جريان بحث‌هاي مربوط به آن هستم. برخي مي‌گويند كه منظور فيلم دفاع از روحانيت بوده است شايد شكل كار هم بايد خوب باشد. اگر نيت خير بوده شكي نيست كه شكل عمل خير نبوده يا لااقل با شر فراوان همراه بوده است.
وي تصريح كرد:‌منوچهر محمدي تهيه‌كننده‌ي فيلم از جمعي از روحانيون از جمله شخص بنده دعوت كرده كه در اكراني خصوصي در حضور عوامل سازنده فيلم را تماشا كنند. شخصا بنده با حضور آقاي محمدي مخالفم چون معتقدم بعدها از اين جلسه با روحانيون به نفع خود استفاده خواهد كرد اما از ديدن فيلم بدون حضور عوامل سازنده استقبال مي‌كنم.
+++ به گزارش ايسنا، آيت‌الله محمد گرامي نيز گفت: اين جانب از چند ماه قبل، در جريان ساخت فيلم “مارمولك” بوده و به وزارت ارشاد و به معاونت مربوطه تذكر دادم و متاسفانه نامه‌ي اين جانب، بر خلاف پيگيري برخي معاونت‌هاي ديگر، بايگاني شد. بنده در مورد اين فيلم نظر مخالف خودم را اعلام كرده و در خواست جلوگيري كردم.
وي تصريح كرد: به هر حال اين فيلم بدون شك هتك حرمت روحانيت است و براي استقلال مملكت و احترام به عقايد عمومي، ضرر فاحش دارد.
+++ همچنين دبيركل جامعه روحانيت مبارز، با انتقاد از اكران فيلم «مارمولك»، اين فيلم را توهين به روحانيت ارزيابي كرد. آيت‌الله مهدوي‌كني روز شنبه در جمع دانشجويان دانشگاه امام صادق (ع) با تبيين اينكه در كارهاي اجتماعي صرف نيت فرد كافي نيست و بايد به آثار خير و شر آن نيز توجه كرد، گفت: در مجموع نظر من اين است كه شر اين فيلم، بيشتر از خير آن است.
رييس دانشگاه امام صادق(ع)، با اشاره به اين‌كه خودش فيلم را نديده است، افزود: چند نفر از روحانيون با انتقاد از اين فيلم به وي گفته‌اند از زمان اكران فيلم در جامعه بعضا به آنها توهين مي‌شود.
آيت‌الله مهدوي‌كني، فضاي كنوني مملكت را يك فضاي روحاني دانست و گفت: زمان شاه هم كسي جرأت نمي‌كرد به روحانيت توهين كند و چنين فيلمي براي آنها بسازد.وي با تاكيد بر اين‌كه نمي‌خواهد بگويد نيت سازندگان فيلم بد بوده است و نمي‌خواهد آنها را تكفير يا تفسيق كند، تصريح كرد: پخش اين فيلم خلاف است.
دبيركل جامعه‌ي روحانيت مبارز با انتقاد از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين مسجدجامعي، گفت: وزارت ارشاد كه اجازه‌ي اكران فيلم را داده، خلاف كرده است.آيت‌الله مهدوي‌كني در ادامه‌ي سخنانش با اشاره به اين حديث كه هرگاه بدعتي در جامعه ظاهر شد، بر عالم فرض است كه علمش را ظاهر كند، گفت: من اين سخنان را مي‌گويم كه در تاريخ بماند و نگويند ما سكوت كرديم.

+++ تهيه‌كننده‌ي سريال امام حسين (ع) و مريم مقدس (س) نيز ‌گفت: كمال تبريزي و منوچهر محمدي در مارمولك با ظرافت و حساسيت خاصي به موضوع روحانيت پرداخته‌اند، موضوعي كه ديگر دوستان سينماگر ممكن بود به حساسيت‌هاي آن توجه نكرده و خط قرمزها را رد كنند .
محسن علي‌اكبري با اشاره به اينكه از موافقان فيلم “مارمولك” است در گفت‌وگو با خبرنگار هنري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) افزود: من به همراه فرزندانم به تماشاي اين فيلم رفتم و پسر 12 ساله‌ام معتقد بود كه ما نوجوانان كه شايد از روحانيت كمي فاصله گرفته‌ايم و گاهي كمتر به مسجد مي‌رويم بايد به اين قشر بيشتر نزديك شويم.
وي افزود: دخترم هم كه دانشجوست پس از تماشاي فيلم مي‌گفت، مارمولك با جسارت فراوان به اين موضوع اشاره كرده كه در قشر روحانيت، هم آدم خوب وجود دارد و هم آدم بد.
علي اكبري توضيح داد: اين همان فرموده است كه صرفا اين طور نيست كه هر كس لباس روحاني بر تنش باشد لزوما آدم خوبي است . روحانيت مثل همه اقشار جامعه داراي افراد خوب و بد است و وجود افراد بد را در اين قشر نبايد به كل اين قشر بسط داد.
علي اكبري در ادامه به ايسنا گفت: شروع مارمولك با اهداء لباس روحاني و در حقيقت آغاز يك زندگي جديد براي يك سارق است و پايان آن با پذيرش توبه و بيدار شدن وجدان آن سارق مي‌باشد و حتي ماموران نيز توبه او را باور مي‌كنند.
تهيه كننده‌ي سريال امام حسين (ع) معتقد است: اول و پايان فيلم “مارمولك” دقيقا در دفاع از روحانيت است و در ميانه فيلم لحظاتي وجود دارد كه روي لبه تيغ حركت شده است.
وي تصريح كرد: نگراني برخي از علما از نمايش مارمولك به اين خاطر است كه احساس مي‌كنند ساخت فيلم با موضوع روحانيون هر روز باب نشود و هر روز اين سوژه مقدس و محترم دست مايه فيلمسازاني قرار نگيرد كه ديگر همانند تبريزي و محمدي خط قرمزها را رعايت نكنند.
وي تصريح كرد: به نظرم كسي با خود فيلم مخالف نيست بلكه اين نگراني وجود دارد كه اين نوع تفكر در سينماي ايران باب شود و كساني كه به خطر قرمزها تسلط ندارند فيلم‌هايي با اين مضمون بسازند و لطمات فراواني را به جامعه وارد كنند.
وي توضيح داد: ‌متاسفانه در سينماي ايران، در صورت موفقيت فيلمي، در سال بعد، ‌چهل فيلم همانند اين فيلم ساخته مي‌شود و اين نگراني وجود د ارد كه در صورت موفقيت مارمولك، ديگر فيلمسازان نيز بخواهند به سمت ساخت چنين فيلمي بروند، فيملسازاني كه شايد همانند تبريزي و مارمولك، خطر قرمزها و حريم‌ها را رعايت نكنند.
محسن علي‌اكبري با تمجيد از شخصيت كمال تبريزي به ايسنا گفت: كمال تبريزي، در ”ليلي با من” است نيز به شكل بسيار هنرمندانه‌اي لحظات جنگ را به زبان طنز به تصوير كشيده بدون اينكه كوچكترين خدشه‌اي به اهداف دفاع مقدس وارد شود.وي افزود: كمال تبريزي، اگر چه در اين فيلم روي لبه تيز و خطرناك يك تيغ حركت كرده ولي بسيار موفق بوده است.
+++ در همين حال عضو شوراي سردبيري روزنامه‌ي رسالت گفت: متوقف كردن فيلم سينمايي مارمولك كه چند هفته است به نمايش درآمده، با توجه به فضاي تبليغاتي بيگانگان و بازتاب‌هاي موجود به ضرر نظام جمهوري اسلامي و روحانيت محترم تمام مي‌شود.
محمود گبرلو در گفت‌وگو با ايسنا اظهار داشت: زمان امروز با زمان شاه بسيار متفاوت است و مقايسه‌ي آثار هنري اين دوره با زمان طاغوت قياس مع‌الفارق است؛ به‌خصوص درباره‌ي تهيه‌كننده و كارگران فيلم سينمايي مارمولك نمي‌توان اين‌گونه قضاوت كرد. وي اظهار داشت: محمدي تهيه‌كننده‌ي فيلم از معتقدان به نظام و تهيه‌كننده‌ي فيلم‌هاي ارزشي بسياري همچون از كرخه تا راين، بازمانده، مسافر ري، زير نور ماه است كه در سينماي ايران اسلامي از آثار ارزشمند و متعهد به شمار مي‌آيد.رييس انجمن منتقدان و نويسندگان سينماي گفت: دقيقا مواضع برخي روحانيون محترم مشخص نيست. بنابراين نمي‌توان قضاوت درستي انجام داد. برخي فيلم را نديده سخن مي‌گويند و فقط تكيه به نظرات متدينين كرده‌اند و تعداد محدودي كه فيلم را ديده‌اند يا سكوت كرده‌اند و يا سپس موضع متعادلي گرفته‌اند. ضمن آن‌كه معتقدم مي‌بايستي به نظر روحانيون بزرگوار احترام گذاشت و به آن توجه كرد، اما نبايد در مسير اداره‌ي حكومت گفتاري را بيان كرد كه در مجموع برعليه نظام تمام شود.
وي افزود: هم‌اكنون در بسياري از رسانه هاي خارجي تبليغات مي‌شود كه در جمهوري اسلامي ايران فيلمي برعليه روحانيت ساخته شده است كه خشم روحانيون را برانگيخته است. در چنين شرايطي نبايد همسو با آنان سخن گفت بلكه با توجه به توطئه‌ها با مشورت كارشناسان و صاحب‌نظران، نظري منطقي و مطابق با حفظ اعتبار جمهوري اسلامي را بايد ارايه داد.
گبرلو معتقد است: «مارمولك» نقطه‌ ضعف‌هايي دارد، اما ضدروحانيت و يا برعليه اسلام و دين نيست. اگر مردم استقبال فراواني كرده‌اند اولا به خاطر همين جو تبليغاتي مسمومي است كه از طرف يك روزنامه ايجاد شده كه سال‌هاست ديدگاه روشن و واضحي در زمينه‌ي هنر ديني ارايه نداده است، ثانيا اين را بپذيريم كه ممكن است مردم شاهد رفتارهايي بوده‌اند كه با ديدن يك صحنه و يا يك كلام، ياد آن عمل غلط افتاده‌اند و عكس‌العمل نشان مي‌دهند. بنابراين بايد با سعه‌ي صدر، پذيرا باشيم و نگران نابودي و از بين رفتن قداست‌ها و احترام‌ها نباشيم.
+++ محمدتقي فهيم، نائب رييس انجمن منتقدان و نويسندگان سينمايي نيز گفت: به نظر من بهتر است منوچهر محمدي و كمال تبريزي تهيه‌كننده و كارگردان فيلم مارمولك به طور داوطلبانه نسبت به جمع‌آوري فيلم خود اقدام كنند.
دبير سرويس فرهنگي هنري روزنامه كيهان به خبرنگار هنري ايسنا گفت: با توجه به خطوط كلي فيلم و وجه غالب، پيام نهائي فيلم مارمولك مثبت است. ما نيز از ابتدا با نمايش فيلم مخالفتي نداشتيم ولي الآن با توجه به موضع‌گيري‌هاي به حق و دلسوزانه برخي روحانيون و جلوگيري از متشنج شدن فضاي جامعه و سوء استفاده دشمنان و ضد انقلاب، در اين مقطع، جمع‌آوري داوطلبانه فيلم، بهترين و منطقي‌ترين كار است.
وي تصريح كرد: ما از محمدي و تبريزي شناخت كاملي داريم و آن‌ها امتحان خود را پس داده‌اند.
فهيم تاكيد كرد: اگر چه آب به جوي رفته را نمي‌توان برگرداند و اين فيلم تاثير خود را گذشته است ولي حالا كه فيلم سرمايه خود را برگردانده و زياني متوجه دست‌اندركاران آن نيست چه بهتر است محمدي و تبريزي به خاطر حفظ وحدت و رعايت يكپارچگي دلسوزان كشور و انقلاب سعي كنند در اين موج همراه غريبه‌ها نشوند.
فهيم در ادامه سخنان خود به ايسنا گفت: متاسفانه جريان شبه روشنفكر داخلي به رغم اينكه در تريبون‌هاي خود هر اثر سينمايي را از موضع ساختاري و تكنيكي بررسي مي‌كردند و مته به خشخاش مي‌گذاشتند اما مي‌بينيم اگر چه مارمولك فيلم ضعيفي است و فاقد شخصيت‌پردازي و ساختار محكم برخلاف ديگر آثار تبريزي است اما همين جريان مورد اشاره صرفا به خاطر ايده پر كشش فيلم و تاثير نوعي عقده‌گشائي، آب از لب و لوچه آن ها رفته و فيلم را حلوا حلوا كرده است.
“سعيد ابوطالب“، مستند ساز و نماينده‌ي مردم تهران در هفتمين دوره‌ي مجلس شوراي اسلامي نيز اظهار داشت: ما باز هم با يك اثر سينمايي كه الزاما جز جنبه‌ي هنري داراي وجوه مختلف اجتماعي - سياسي و اقتصادي هم است برخورد غير كارشناسي كرديم. اشتباهي كه قبلا هم با فيلم‌هاي ديگر سينمايي انجام داده و تاثيرات آن را ديده‌ايم. مارمولك هم از همين دست موضوعات است. جدا از يك يا دو شاخصه خوب مثل بازيگري جنبه‌هاي ديگر آن قابل ستايش و تا اين حد در خور توجه و نقد نيست. اگر چه مخاطب سينماي ايران در سال‌هاي گذشته نشان داده است كه تكنيك و حتي گاه محتواي اثر سينمايي براي او چندان مهم نبوده است و اغلب تحت تاثير جو و فضاي اجتماعي اكران فيلم‌هاي سينمايي قرار دارد كه تهيه‌كننده مارمولك هم اين موضوع را به خوبي درك كرده است.
به گزارش ايسنا، وي معتقد است: در اين شرايط يك تهيه‌كننده كه پخش و اكران يك اثر از خيلي جهات معمولي‌اش را به عمد به يك چالش فرهنگي تبديل مي‌كند، به اندازه‌ي معاونت سينمايي و وزارت خانه مربوطه مصاحبه مي‌كند در گفتگوها و ميزگردها شركت مي‌كند و براي اين و ان پيغام مي‌فرستند تا جايي كه علما و دولتمردان را در موضع حمله يا دفاع از فيلم قرار مي‌دهد كه در هر صورت به نفع اقتصاد فيلم تمام مي‌شود. حالا خبرنگاران جوان شيفته سينما و شيفته فضاهاي داغ و پرتنش خبري هم ناخواسته به اين جريان كمك مي‌كنند!. در حالي كه مسائل خيلي مهم‌تري در دستور كار رؤساي سه قوه نظام و علما و بزرگان ما وجود دارد و حتما سوالاتي از آن ها داريم كه بايد بپرسيم و جواب بشنويم، خبرنگارها درباره فيلم مارمولك از آن‌ها سوال مي‌كنند، او فيلم را ديده يا نديده پاسخي مي‌دهد كه در هر صورت به نفع تهيه‌كننده تمام مي‌شود. اين فضاي فرهنگي ماست!
گفتني است در پي انتشار مطلبي از حجت الاسلام حسن روحاني درباره فيلم مارمولك در روز گذشته دفتر دبير شوراي امنيت ملي به ايسنا گفت: نمايش فيلم مارمولك بنا به دعوت دبيرخانه و با حضور آقايان منوچهر محمدي و كمال تبريزي صورت گرفته است و در پي آن آقاي روحاني مصاحبه اي نداشته است.
همچنين دفتر حوزه علميه آيت‌الله مجتهدي تهراني، اطلاعيه‌اي را در خصوص سخنان نقل شده از ايشان در خصوص فيلم “مارمولك” منتشر كرد.
به گزارش ايسنا، در اين اطلاعيه آمده است: بدينوسيله به اطلاع مي‌رساند بيانات آيت‌الله مجتهدي تهراني، درباره‌ي فيلم كذايي ”‌مارمولك” صرفا به منظور يك هشدار فرهنگي و ديني است و معظم له با هر گونه اقدام غير قانوني مخالف هستند. لذا هيچ فرد يا گروهي حق ندارد با استناد به سخنان ايشان دست به اقدام غير قانوني بزند.