 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
بهعقيده دكتر عباس منوچهري در انديشه غرب, فردگرايي با انديشه ليبرال-دموكراسي در تضاد است و ليبرالها دموكراسي را نميپذيرند.
به گزارش خبرنگار انديشه ايلنا, در نشستي كه با حضور دكتر رامين جهانبگلو مؤلف كتاب موج چهارم برگزارشد, دكتر عباس منوچهري، استاد علوم سياسي دانشگاه تربيت مدرس و رئيس گروه علوم سياسي مركز بينالمللي گفتوگوي تمدنها، به نقد و بررسي اين كتاب پرداخت.
دكتر منوچهري به نقاط مشترك انديشه خود با آراء مؤلف كتاب موج چهارم پرداخت و گفت:"موج چهارم" از تحريف آراء هايدگر, تاثير رابطه بين الاذهاني و عقل انتقادي ميگويد كه من نيز با اين همراه و موافق هستم. همچنانكه مخالفت مؤلف با غربزدگي راديكال نيز از جمله مشتركات فكري هر دوي ماست.
وي پس از ذكر نقاط مشترك به نقد كتاب پرداخت و تصريح كرد: كتاب در بحث و بررسي موضوع مورد نظر با ارزشگذاري بوده است؛ زيرا در شناخت روشنفكران نسل سوم به هيچ اثر, دليل، ارجاع و نقل قولي استناد نميشود. البته به غير از مرحوم فروغي كه به اسنادي اشاره شده است.
منوچهري به مفروضات موج چهارم اشاره كرد و گفت: به عنوان مثال اگر شخصي داراي تفكرات خشونتگرايانه معرفي شده، هيچ شاخص و نقل قولي براي اثبات آن نيامده است.
مولف كتاب "نظريه انقلاب" به توجه جهانبگلو به انديشه هگل اشاره و تصريح كرد: بر خلاف مبنا بودن انديشه هگل در تحليل كتاب موج چهارم از سير انديشه معاصر ايران، هيچ ارتباط منطقياي بين شرايط زماني و انديشههاي طرح شده در كتاب ديده نميشود.
منوچهري در ادامه به بحث مدرنيته در اين كتاب پرداخت و گفت: در"موچ چهارم" به صورت مكرر عقلانيت انتقادي در برابر عقلانيت ابزاري به كار رفته و مدرنيته به مثابه عقلانيت انتقادي معرفي شده است.
وي به صفحاتي از كتاب مبني بر شكل داشتن فرديت و مدرنيته با هم و خصلت بين الاذهاني اشاره و تصريح كرد: نسبت فرديت و مدرنيته دو اشكال دارد؛ ابتدا اينكه نميتواند از منظر بحث بين الاذهاني مطرح شود زيرا بايد يا مكمل يا مقابل و يا با هم باشند و دوم اينكه در تاريخ اروپا منشا فردگرايي تفكر مسيحي- مذهبي است.
اين استاد دانشگاه ارتباط بين الاذهاني و فرديت را مورد سئوال دانسته و گفت: تاريخ و تفكر مدرنيته از ابتداي مونولوژيك(تكگويانه) بوده است. چنانه مولف؛ مهرههاي مختلف تفكر مدرن از قبيل كانت, روسو، هگل و... را كنار هم نشانده و تفكر مدرن را يكدست انگاشته است؛ البته ضرورتاً اينگونه نيست.
دكتر منوچهري به بحث مدرنيته در كتاب پرداخت و گفت: خواننده كتاب موج چهارم, مدرنيته را يك ايدهآل و وضعيت مدرن را در حد يك آرمان ميبيند؛ در حاليكه بحث نفي آرمانگرايي از اهداف كتاب جهانبگلو بوده است.
ويميزان استفاده از كلماتي چون"بايد"و"بايستي"را در اين كتاب چشمگير خوانده و گفت: در صورتي كه ميتوان از كلماتي چون ديد, فكر كرد و غيره استفاده كرد؛ بايدها و بايستها به اين كتاب باري ايدئولوژيك دادهاند.
رئيس گروه علوم سياسي مركز بينالمللي گفتوگوي تمدنها بيتوجهي به ويژگيها و پيامدهاي مدرنيته در كتاب را مطرح كرد و درباره مقوله روشنفكري اظهار داشت: تعريف كتاب موج چهارم از روشنفكري حقيقتجويي است و روشنفكر بودن از پيش، مستلزم پذيرش مباني پيشين و پسيني است كه هر كدام محل بحث است.
دكتر منوچهري ادامه داد: دكتر جهانبگلو در كتاب موج چهارم فرد مدرن را كسي ميداند كه ميتواند فكر كند و ميگويد اگر مي‌خواهيد درست فكر كنيد بايد روشنفكر و مدرن باشيد. در صورتي كه اين تفكر جاي بحث و مناقشه دارد.
منوچهري به تفكيك چهارگانه روشنفكران نزد اين كتاب اشاره و تصريح كرد: در تقسيم روشنفكران در اين كتاب ، براي نسل سوم مبارزه با استعمار، به عنوان يك مد فكري مطرح شده است، درصورتي كه اكنون نيز ميتوان همين تفكر را براي روشنفكران نسل چهارم نيز به كار برد و گفت كه نسبت گفتوگو و مدارا و توجه به مفاهيمي از اين دست نيز براي نسل چهارم يك مد فكري است.
وي به منسوخ شمرده شدن آراء شريعتي در كتاب اشاره كرد و خاطر نشان ساخت: اين سخن محل تشكيك دارد و البته من ميپذيرم كه مؤلف حساب شريعتي را از روشنفكران نسل سوم جدا كرده است.
|
advertisement@gooya.com |
|
استاد علوم سياسي دانشگاه تربيت مدرس افزود: استفاده نشدن واژه خشونت براي هيچ دورهاي از روشنفكري به جز نسل سوم در اين كتاب نكته غابل توجهي است؛ البته دكتر جهانبگلو براي برخي متفكران از واژه خشونت انقلابي استفاده كرده است.
مترجم" اقتصاد و جامعه" گفت: اين كتاب از روشنفكران نسل سوم انتقاد ميكند؛ زيرا حقيقت را نزد خود ميداند, در صورتي كه در كتاب از حقيقتي به نام مدرنيته نام برده و آن را ملاك درست و حقيقي ميداند.
دكتر منوچهري به رابطه فردگرايي و مدرنيته اشاره كرد و گفت: در انديشه غرب, فردگرايي با انديشه ليبرال- دموكراسي در تضاد است، تا جايي كه ليبرالها دموكراسي را نميپذيرند و تبلور فردگرايي دموكراتيك مناقشه برانگيز است و محوريت بخشيدن به آن جاي تامل دارد.
گفتني است اين جلسه كه عصر روز شنبه 26 ارديبهشت ماه برگزار شد دكتر رامين جهانبگلو و دكتر موسي غنينژاد نيز در محل پاتوق فرهنگي كتاب ما حضور داشتند.
