نقد و بررسي فيلم«مارمولك» در دانشگاه تهران، ، ايسنا

مي‌خواستيم فيلم مارمولك دريچه‌اي را در جامعه، براي گفت‌وگو روحانيت با جوانان به وجود آورد .
به گزارش خبرنگار هنري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) كمال تبريزي كارگردان فيلم “مارمولك” كه روز گذشته در جلسه‌ي نقد و بررسي اين فيلم در دانشكده فني دانشگاه تهران سخن مي‌گفت افزود: اگر مارمولك در شرايط ديگري به نمايش در مي‌آمد، عكس‌العمل‌ها متفاوت بود، اما در مملكت ما، آدم‌ها با طرز تلقي‌هاي يكسويه و متعاصبانه باعث مي‌شوند از شناخت پديده غافل شويم و متاسفانه جنجالي كه بر سر اكران اين فيلم به وجود آمد، باعث شد امروز روز آخر نمايش فيلم باشد و از فردا نمايش فيلم " مارمولك" را شاهد نباشيم.
كارگردان “ليلي بامن است” با اشاره به اينكه نقد منصفانه‌اي از مارمولك نديده تصريح كرد: همه نقدهائي كه در اين دوره درباره ‌“مارمولك” انجام شد يا كاملا معايب بوده و يا كاملا مثبت و هيچ كدام خط اعتدال را رعايت نكردند. بنابراين دوست داشتم به خصوص در جوانان چالش و گفت‌وگوي جديدي به وجود آيد. اما ما هميشه راه ساده را انتخاب مي‌كنيم و موضوع را كناري مي‌گذاريم در حالي كه من دوست داشتم نمايش “‌مارمولك” تا زماني ادامه پيدا كند كه مردم ديگر هيچ اعتنائي به پوستر و سر در فيلم و سالن‌هاي نمايش “‌مارمولك” نكنند و از اكران آن خسته شوند.
حسين معززي نيا، منتقد سينما نيز بيان كرد اين قدرت تاثيرگذاري سينما كه نمود بارز آن فيلم “مارمولك” بود و باعث به وجود آمدن بحث‌هاي مختلف شد، خوشحال كننده است.
همچنين براي نخستين بار حجت‌الاسلام محمدعلي زائري(به گفته‌ي خودش) ‌خواست به طور صريح سخن بگويد و البته خبر داد كه كتابي در اين زمينه در حال انتشار دارد. به گزارش ايسنا حجت‌الاسلام محمدعلي زائري تاكيد كرد: اگر روحانيت و طلبه‌ها، باعث شدند، اكران فيلم مارمولك متوقف شود، من رسما از طرف همه‌ي روحانيون از همه‌ي مردم عذرخواهي مي‌كنم؛ اما اين بار نيز دوباره مظلوميت لباس روحانيت مشخص و اشتباها اين تهمت زده شد. در حالي كه كسان ديگري بودند كه قصه را به اين جا كشاندند؛ چند نفر از كارگردانان راه افتادند و قسمت‌هايي از سكانس‌ها و صحنه‌هاي فيلم را نشان دادند و گفتند اين جا كه كات مي‌شود، منظور اين موضوع است و غيره!.
وي افزود: به هر حال آن‌ها با اين ادعا كه ما كارگردان هستيم و مي‌فهميم، اين فضا را به وجود آوردند.
وي در ادامه درباره‌ي توهين‌هايي كه از سوي مردم به روحانيون مي‌شود، گفت: من معتقدم، كساني قبل از توليد اين فيلم هم، توهين مي‌كردند، اما با زبان ديگري. اما ما روحانيون بايد از اين فرصت استفاده كنيم و باب گفت‌وگو را با افرادي كه اين صحبت را مي‌كنند، باز كنيم؛ مثلا در نمايشگاه كتاب دو تن از اين جوانان، به من گفتند «مارمولك» من نيز به آن‌ها جواب دادم «چيه عزيز برادر؟» و در همان زمان نشستيم و چند ساعتي با هم صحبت كرديم و آن‌ها فهميدند مي‌توانند با اين قشر احساس صميميت كنند.
مديرمسول نشريه‌ي خيمه و همشهري مناطق، با تاكيد بر اين كه كل فيلم را تاييد نمي‌كند، متذكر شد: اما اين قدرت كه باعث بشود بهانه‌اي براي رفاقت و دوستي بين روحانيون و مردم به وجود بيايند را تاييد مي‌كنم.
وي افزود: در حالي كه ما روحانيون بايد اين باب و بحث را باز مي‌كرديم، كه نكرديم، حالا يك كارگردان و هنرمند اين كار را انجام داده و بايد استفاده كنيم.به گزارش ايسنا،وي معتقد است اين كه تعبير مي‌شود، فيلم مارمولك تمام شد، تعبير درستي نيست، چون آقاي تبريزي و منوچهر محمدي كه بعد از ساخت اين فيلم به سراغ شغل ديگري نمي‌روند، بلكه باز هم فيلم خواهند ساخت.
حجت‌الاسلام محمدعلي زائري در ادامه افزود: ولي اين احتمال كه به سراغ سوژه‌هاي تكراري، دختر و پسر برود، وجود دارد؛ من شاهد بودم يكي از كارگردان‌ها يك سوژه دختر و پسري را گرفته بود و مي‌گفت يك صحنه‌ي مسجد بگذاريم و اين فيلم مشكلي نخواهد داشت، اما خطري كه جامعه‌ي ما را تهديد مي‌كند، اين است كه تظاهرات نمي‌شود چرا اين كتاب نوشته نشده است، اما در رابطه با نوشتن يك كتاب اعتراض دارند.
به گزارش ايسنا درباره موضع‌گيري ايت‌الله مكارم شيرازي پرسيده شد كه كمال تبريزي ، گفت: من معترض بودم كه وقتي فيلمي ديده نشده چگونه اظهار نظر مي‌شود. به عقيده من ايشان نيز به كساني كه برايشان نقل قول كردند و اتفاقا از همكاران خود ما بودند اعتماد كردند. به هرحال ما هر كسي را معترض بود و فيلم را نشانم مي‌داديم، نظرشان تغيير مي‌كرد. حتي آيت‌الله جنتي فرمودند به نظرمن در اين فيلم هيچ نكته منفي ندارد كه نكته مثبت هم دارد و براي دفتر آيت الله مكارم شيرازي نيز از سوي وزارت ارشاد درخواست داديم كه پذيرفته نشد اما اگر الآن اين فيلم را ديده باشند كه ديگرفايده‌اي ندارد.
در ادامه جلسه نقد و بررسي كه در دانشكده فني تالا شهيد چمران دانشگاه تهران برگزار مي‌شد تعدادي از طلاب حاضر در پشت ميكروفن قرار گرفتند و سوالاتي را مطرح كردند.
يكي از طلاب مدرسه شهيد مطهري ضمن تبريك به ساخت فيلم مارمولك و اعتقادي كه كارگردان بر روي ساخت اين فيلم دارد و هنوز پشيمان نيست، گفت:‌ما خودمان روزهاي اول، فيلم را با دوستان طلبه ديديم و در روزهاي آينده موضع‌گيري‌هاي مختلفي را در بين طلاب در حوزه شاهد بوديم و بايد به كارگردان مارمولك بگويم واقعا نقدهاي منصفانه‌اي در آن مكان شاهد بوديم. حتي عده‌اي از دوستان طلبه ما كه مي‌خواستند فيلم را ببينند از ما پرسيدند آيا بهتر است كه لباس را در بياورم و با لباس معمولي براي ديدن اين فيلم به سينما برويم كه ما به آن‌ها پيشنهاد كرديم، اين كار را انجام ندهند و به راحتي بروند فيلم را ببينند و هيچ اتفاقي نمي‌افتد.
اين طلبه در ادامه افزود: فلسفه‌ي ساخت اين فيلم، حقايقي را در جامعه روشن مي‌كند كه به هر حال دزداني نيز در لباس روحانيت در جامعه‌ي امروز ما هستند و اين نكته، غير قابل انكار است.
به هر حال، مارمولك، كمك خيلي زيادي كرد كه ذهنيت جامعه، خيلي راحت نسبت به روحانيت شكل بگيرد و مردم بفهمند كه همه روحانيون را نبايد با يك ديدگاه نگاه كنند. بلكه ممكن است دزدي در لباس روحانيت خودش را جا بيندازد. اما يك سوال مطرح است و آن اينكه اقاي تبريزي با روحانيت پرورش يافته ولي چقدر مشورت و گفتگو در اين زمينه داشته و اينكه راي اكثريت در رابطه با اين فيلم كافي نبوده است. بايد تلاش مي‌كرديد قبل از اكران عمومي نظر افراد با نفوذ را بپرسند.
كمال تبريزي گفت: من در شرايطي فيلم مي‌سازم كه جامعه بحرانهاي ديگري دارد و نمي‌خواهم به عنوان يك هنرمند وارد رشته‌ها و گروه‌هاي سياسي شوم. به گزارش ايسنا، وي در ادامه افزود: كساني به فيلمنامه‌ي مارمولك درجشنواره فيلم فجر جايزه دادند كه من بر روي مسلماني و علاقه به روحانيت آن ها مي‌توانم قسم بخورم يعني مجتبي راعي، داودي و سيدمهدي شجاعي.
در اين جلسه يك دانشجو با انتقاد از فيلم “‌مارمولك” گفت: من اصلا از بسياري صحنه‌هاي فيلم نخنديم و معتقدم با شخصيت جواني كه در اين فيلم مطرح شده، اين فيلم به جوانان توهين كرده است.
كمال تبريزي تاكيد كرد ما با يگك فيلم ظنز روبرو هستيم و نبايد مثل يك فيلم رئال با آن برخورد كنيم.
كوشكي نيز كه به عنوان منتقد در اين جمع حاضر بود، گفت: اين فيلم را همانند هر فيلم قابل بررسي ديگر فارغ‌ از جنجال‌ها بايد بررسي كرد چون در غير اين صورت ذهنيت علمي نخواهد شد.
وي در ادامه تصريح كرد: همين كه مخالفين فيلم از رويه قانوني مخالفت خود را اعلام مي‌كنند منطقي و نشان دهنده پيشرفت است و ما نبايد مخالفت آن‌ها را به دوره‌گردي تشبيه كنيم. چند درصد احتمال بدهيد، نظر آن ها درست بوده باشد. اما در اين ميان بايد پرسيد كساني كه هم اكنون با فيلم “‌مارمولك” مخالفت مي‌كنند زماني كه برخي مارمولك‌هاي واقعي در پوشش روحانيت آبروي اسلام را بردند، پرسيد كجا بودند؟ عملكرد 10 تا 12 ساله يك عده‌ مي‌تواند تاثير بگذارد يا يك فيلم صد دقيقه‌اي؟
به گزارش ايسنا،در اين جلسه كه با سوالات و پرسش‌هاي حاضرين ادامه پيدا كرد، حجت‌الاسلام محمدعلي زائري بعد از صحبت‌ و سوالاتي كه بعضي از آن‌ها با عصبانيت سوال كننده ختم مي‌شد، گفت: همه اين اتفاقات در يك فيلم افتاده، نمي‌دانم چرا بعضي‌ها اينقدر جدي گرفتيد و سراغ مصاديق ظاهري رفتند. به گزارش ايسنا، كوشكي ضمن اشاره به سوابق كاري كمال تبريزي گفت: تبريزي، دانشجوي پيرو خط امام(ره) بوده وهنوز هم بسيجي است. خصوصا از حرف‌هاي چند روز قبل مشخص شد كه گفتند ما حسرت يك آه را بر دل ضد انقلاب خواهيم گذاشت كه بگوييم در ايران سانسور هست، اما من از كمال تبريزي انتظار داشتم همان طور كه در ليلي با من است ضمن بيان طنز، ادب اخلاقي را رعايت كرده بود در اين فيلم نيز همين كار را مي‌كرد چون وقتي پسري 18 ساله در هنگام نمايش فيلم “مارمولك” از من مي‌پرسد منظور از اين فحش چيست؟ من نمي‌توانم به او پاسخ بدم.

«در حاشيه‌ي نقد و بررسي مارمولك»

كمال تبريزي: به شدت منتظرم مخالفان فيلم “مارمولك”، فيلمي درباره‌ي روحانيان بسازند

در ابتداي اين جلسه كه نزديك به 4 ساعت به طول انجاميد، مجري جلسه با اشاره صحبت‌هايي كه با كارگردانان مختلف درباره فيلم مارمولك داشته گفت: احمدرضا معتمدي معتقد بود، مارمولك تبليغ سكولاريسم ديني است و هماهنگي براي ساخت اين فيلم با تلويزيون انجام شده است. داريوش ارجمند، از فيلم تعريف كرده و عبدالحسن برزيده گفته من شهادت مي‌دهم منوچهر محمدي و كمال تبريزي از دين‌دارترين آدم‌هاي اين كشور هستند.
به گزارش خبرنگار هنري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، كمال تبريزي در بخشي از اين جلسه كه سوالاتي درباره پلوراليسم ديني مطرح مي‌شد، گفت: اگر دكتر عبدالكريم سروش اين صحبت‌ها را بيان نمي‌كرد آيا اين بحث هم اكنون مطرح مي‌شد؟
سالن شهيد چمران دانشگاه فني تهران مملو از جمعيت بود كه با سخن‌هاي سخنران‌هاي مختلف از جمله كمال تبريزي و محمدعلي زائري به تشويق مي‌پرداختند و ابراز احساسات مي‌كردند.
كمال تبريزي به دليل اينكه فيلم در حال اكران بوده، اجازه نداده بود، فيلم در اين جلسه، به نمايش عمومي در بيايد.
كمال تبريزي گفت: به نظرم آن تاثير و اتفاقي كه مي‌خواستم با فيلم “‌مارمولك” بگذارم، افتاد.
به گزارش ايسنا، وي همچنين گفت: مسئولين طراز اول مملكت فيلم را پذيرفتند، ما فكر نمي‌كرديم از ميان دوستان خودمان خنجر بخوريم.
يكي از حاضرين از محمدعلي زائري پرسيد حالا كه فيلم برداشته شده مجاز است كه ما با سي‌دي آن را ببينيم كه او با خنده پاسخ داد: اگر با كيفيت باشد، مشكلي ندارد!.
كمال تبريزي در قسمتي از اين جلسه اشاره كرد كه مارمولك جايزه بين‌المذاهب را گرفته است و يك كشيش انگليسي در بين داوران اين گروه بود كه از فيلم خوشش امده و به فيلم خارجي sistet ACT اشاره كرد و معتقد بود ما اسم فيلم “مارمولك“ را بگذاريم، ملا‌اك.
كارگردان مارمولك ضمن بيان اينكه در دوره‌اي كه ما از سوي يك روزنامه و اظهارنظرهاي مختلف تحت فشار بوديم، به منوچهر محمدي گفتم ما مثل بچه‌اي مي‌مانيم كه اگر مادرش او را تنبيه بكند، باز به آغوش مادرش بر مي‌گردد، بنابراين من هميشه معتقدم، آدم ايم مملكت هستم.
-محمدعلي زائري، معتقدبود كساني حق انتقاد درباره مارمولك را دارند كه از زير نور ماه تقدير و آن را تشويق كردند.
-محمدعلي زائري كه چند هفته گذشته به عنوان خبرنگار وارد عراق شده بود، پوشش خبري داخلي درباره‌ي اخبار آن مناطق نامناسب دانست و گفت: روحاني و مرجع تقليد آن منطقه به من گفت حوزه علميه ما نياز به ماهواره دارد.
-زائري معتقد بود در عين حال امام جمعه‌هايي بودند كه در خطبه‌هاي نماز جمعه، از اين فيلم دفاع كردند و حتي آيت‌الله خزعلي گفتند: من اين فيلم را نديدم و نمي‌توانم اظهارنظر كنم.
-كمال تبريزي تاكيد كرد با اينكه اكران فيلم تمام شده اما هنوز هم اگر شخص متفكري بخواهد فيلم را ببيند من حاضرم تا فيلم را به او نشان بدهم.
-كارگردان مارمولك در بخشي از اين جلسه گفت: به شدت منتظر هستم جماعت مخالف فيلم مارمولك يك فيلم از روحانيت بسازند.
- كمال تبريزي درباره‌ي ديدن فيلم مارمولك توسط آيت‌الله مكارم شيرازي گفت: ايشان گفتند فيلم را نديدند كه اين سخن باعث اعتراض يكي از حاضرين بود كه معتقد بود ايشان فيلم را ديده‌اند چون فتوا دادند و كمال تبريزي نيز گفت كه ايشان فقط اظهارنظر كردند.
- مجري جلسه در پايان اين مراسم اطلاع داد كه طي تماس با آيت‌الله مكارم شيرازي ايشان اعلام كردند كه فيلم را ديده‌اند.
-كمال تبريزي در انتهاي جلسه كه عده‌اي سوالات تكراري و غير كارشناسي مي‌كردند، گفت: يك مقدار درباره نقد فيلم مطالعه كنيد، من با بعضي از اين سوال‌ها ياد جمله‌اي در فيلم مارمولك مي‌افتم كه مي‌گويد: “ما هر چه مي‌گوييم اين حرف خودش را مي‌زند”.او با بعضي از سوال‌ها اظهار مي‌داشت كه دارد شاخ درمي‌آورد!.
-مسئول بسيج دانشجويي دانشكده فني دانشگاه تهران تهران پشت ميكروفن قرار گرفت و بيان كرد: هدف ما بررسي نقاط قوت و ضعف فيلم مارمولك بود و اگر در جايي از صحبت‌ها درباره علما صحبتي شد، عذرخواهي مي‌كنيم.