لحظه ي گرانقدر بازگشت اميد به هند، سلمان رشدي، برگردان : سيامند

لوموند 15 مه 2004

سقوط دولت هند شوک سياسي عظيمي است که به نحو چشمگيري باژگونگي شرايط قابل مقايسه با آن يعني , شکست خانم اينديرا گاندي در 1977را به ياد مي آورد . در آن زمان , درست مثل حالا همه ي ناظران معتقد بودند که صاحبان قدرت برنده نهايي خواهند بود ؛ در آن زمان , درست مثل حالا , اپوزيسيون تقريبا بطور کامل از ميان رفته بود ؛ در آن زمان , درست مثل حالا , راي دهندگان هندي سياستمداران و وسايل ارتباط جمعي را به سخره گرفتند . اين دو انتخابات پايه گذار لحظاتي به يادماندني در تاريخ دمکراسي هند هستند . راي دهندگان خودسري که کارهايشان الزاما همان چيزي نيست که از آنها انتظار مي رود , عامل اعتلاي روحيه اند .

طي دو سال و نيمي که به انتخابات 1977 انجاميد , « وضعيت فوق العاده » خودفرموده ي خانم گاندي , که پس از مجرم شناخته شدن ايشان در تقلبات انتخاباتي 1975 استقرار يافته بود , زمينه ي بسياري از سوء استفاده ها از قدرت , چه در محور حقوق شهروندي و چه در زمينه ي حقوق بشر را تهيه نمود , مثلا در زمينه هاي عقيم سازي هاي مردان و يا برداشتن اجباري رحم زنان.

ائتلاف دمکراتيک ملي ( NDA ) , که توسط حزب باراتيا جاناتا ( BJP ) ي آتال بيهاري واجپايي هدايت مي شد , هيچ رنگ و نشاني از ديکتاتوري نداشت ؛ ولي گردانندگان آن بر پديده هاي وحشتناکي از جمله کشتار مسلمانان ديده فروبسته بودند , بخصوص در ايالت گجرات , جايي که دولت برگزيده که تحت قيمومت BJP بود و خود مجرم به شرکت در اين امر .

موفقيت [حزب] کنگره در گجرات به سال 2004 , ما را به انديشه وامي دارد که راي دهندگان از مشاهدات خود بيزار شده اند ؛ درست همانطور که سقوط اينديرا گاندي در 1977 بيانگر دلزدگي ساکنين کشور از خشونت دولت او بود .

رقابت هاي هرچه کهن تر هندي در دوران اين انتخابات تجديد حيات يافتند , در 1977 , درست مثل حالا , بخش بزرگي از بورژوازي شهري راي خود را به حساب دولت ريخت , در حالي که توده ي هنديان فقير , بخصوص جمعيت غيرشهري , با اکثريت بزرگي راي مخالف دادند .

مباحثه در مورد آينده ي کشور , در هند عموما حول مبارزه بر محور مرکزيت گرايي نقش بسته است , مباحثه اي که به نوعي نشان از مبارزه اي ميان شهر و روستا دارد ؛ [ مبارزه اي ] ميان بخشي از هند شهرنشين , هند صنعتي , هند نوين که در آن طبقه ي سرمايه دار قادر به معجزات اقتصادي براي دستيابي به عرش است ؛ و بخشي از هند کشاورز ساده , عزيز و گرانقدر نزد مهاتما گاندي , روستا و مزارع وسيع هند که هنوز سه چهارم جمعيت هند را درخود جاي مي دهد و اندک بهره اي از رشد اقتصادي خيره کننده ي اخير نبرده است .

تصادفي نيست که ائتلافي که قدرت را در اختيار داشت , در آندرا پرادش و در تاميل نادو , ايالت هايي که همه کار براي اينکه غولهاي تکنولوژي اطلاعاتي چون ميکروسافت در آنجا مستقر شوند , انجام داد و از برکت تکنولوژي نوين , شهرهايي آرام و نه چندان پر اهميت چون مدرس , بنگلور و حيدرآباد را به شهرهايي در اوج توسعه بدل نمود , شکست هايي چنين سنگين خورد . زيرا , در همان زمان که ثروتمندان , ثروتمندتر مي شدند , اوضاع محرومان , مثل کشاورزان آندرا پرادش , سال به سال بدتر و بدتر شد . حفره ي ميان ثروتمندان و فقرا در هند هرگز تا اين حد عميق نبوده است , و دولت در ميانه ي اين مغاک قرار گرفته است .

شعار همه جاگير NDA « هند مي درخشد » ( India shining ) روي مغزشان فرود آمد , درست مثل زمان شکست اينديرا که شعار مي داد « Garibi hatao » ( « از ميان برداشتن فقر » ) و همين شعار با شادي تمام توسط رقبايش به « Indira Hatao » ( « از ميان برداشتن اينديرا » ) تبديل شد .

برگزيدگان مالي هند براي استقبال از پيروزي [ حزب ] کنگره بر يکديگر پيشي مي گيرند و بايد منتظر شد و ديد تغييرات دولت چه تاثيري بر ميزان اعتماد بازار خواهد داشت . بهررو , محرومان تصورات مسئولان سياسي و اقتصادي کشور را نقش بر آب کردند . درسي که تمامي احزاب مي بايست فرا بگيرند : در نظر نگرفتن رفاه توده ها چنين خطرات و مصائبي بدنبال خواهد داشت .

من در دوران جديد دو آرزو دارم . يکي اينکه مجادله در موضوع « فرد خارجي » براي هميشه به فراموشي سپرده شود . آن کساني از ما که به دياسپوراي هندي تعلق دارند و سالهاي طولاني براي برخورداري هنديان از حقوق برابر شهروندي در جوامعي که در آن زندگي مي کنند و فرزندانشان زاده و رشد و نمو يافته اند , مبارزه کرده اند , مباحثه در مورد تبار ايتاليايي سونيا گاندي را بسيار ناخوش آيند مي دانند . علاوه بر اين اشارات BJP مبني بر اينکه فرزندان او , يعني فرزندان راجيو گاندي , به نوعي خارجي هستند را بسيار زشت محسوب مي دارند . نمي توان صاحب دو وزن و دو اندازه بود . اگر هندي هايي که در خارج از هندوستان مي زيند , مي بايست داراي « تعلق خاطر » به کشور جديد خود به حساب آيند , [ پس ] آناني که هند را وطن خود محسوب داشته اند , همانگونه که سونيا گاندي از بيش از چهل سال قبل اينگونه بوده , نيز مي بايست به همين نحو مورد قضاوت قرار بگيرد . و چقدر لذت بخش است که راي دهندگان هندي نشان دادند که هيچ توجهي به موضوع « فرد خارجي » ندارند . يکي از مسئولين BJP درست بعد از راي منفي همگاني به حزبش به شيوه اي احمقانه اعلام کرده , که از نظر او اينکه هند توسط يک خارجي رهبري شود , « ننگين » است . اين نوع خطاها بود که شکست BJP را بدنبال آورد . بنياد اين نظريات نژادپرستانه است و مي بايست که به آن پايان داده شود .

آرزوي دوم من اين است که مطالعه ي تاريخ هند بتواند از انحصار افراطيون و ايدئولوگها رها شود . سياسي نمودن مطالعه ي تاريخ توسط دولت رو به پايان – عزم جزم آنان به تحميل راهنماهايي حامل ديدگاهي تنگ نظر که نگرشي تجديدنظرطلب , ناسيوناليست و هندو از تاريخ گذشته ي هند در مدارس و دبيرستانهاي کشور ارائه مي داد و نحوه اي که آنان کارهاي بزرگترين تاريخ نگاران هند , مثل پروفسور روميلا تاپار را از ميان برداشتند , نوع اعمالي بود که زنگ خطر را بيش از هر زمان به صدا درآورد . بسياري مواقع به نظر اينطور آمده که BJP مي کوشد با شعله ور ساختن ادراک ما از گذشته , احساس مان از زمان حال را حرارت بخشد . [ حزب ] کنگره و متحدين اش توانايي اعاده ي جوي متين و واقع بين براي مطالعه اي واقعي از تاريخ را دارند . عليرغم اينکه نظراندازي به کارکرد دمکراسي در چنين ابعادي لذت بخش است , [ اما ] نمي بايست بدون قيدو شرط به استقبال دولت آينده رفت . زمان به ما خواهد گفت که آيا اين ائتلاف نوين قادر به ايستادگي خواهد بود يا اينکه به قطعات بيشماري تجزيه خواهد شد . [ حزب ] کنگره مي بايست قدرتمداري , پس از گذراندن سالهايي سخت و دور از قدرت را فرا بگيرد . سونيا گاندي – که پيشاپيش نشان داده است که آماده ي مبارزه کردن است – مي بايست اثبات کند که تنها هدفش از گرفتن پست نخست وزيري اين نيست که دختر يا پسرش ميراث خوار او شوند , و اينکه او همانند نظر فرستاده ي نيويورک تايمز در دهلي , تنها يک « زن از نظر سياسي شق و رق » نيست , بلکه يک رهبر واقعي و يک محور اتحاد به گرد خود است .

زمان به ما خواهد گفت که آيا BJP شکست خورده , در اپوزيسيون , دستکش مخملي اعتدال را که واجپايي در دوران حضور در قدرت سرلوحه ي اعمال خود قرار داده بود , به کناري خواهد نهاد , و باز خود را همچون نيرويي منطقه اي و سخت سر معرفي خواهد نمود . که اگر چنين اتفاقي بيافتد , سالهاي پيش رو مي تواند سالهايي خشن و بحراني باشند . اما بياييد که از لحظات گرانقدر و پراميد کنوني لذت ببريم .