دویچه وله - دونالد ترامپ در نخستین سفر خارجی خود به عنوان رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی، اسرائیل و واتیکان میرود. محور اصلی گفتوگوهای ترامپ با متحدانش در خاورمیانه، مقابله با "تهدیدهای" ایران خواهد بود.
رئیس جمهور آمریکا در روز جمعه (۱۹ مه/۲۹ اردیبهشت) نخستین سفر خارجی خود را آغاز میکند. سفر ترامپ به عربستان سعودی، اسرائیل و واتیکان، یعنی بازدید از مراکز سه دین اسلام، یهودیت و مسیحیت است.
به گفته منابع سعودی، ترامپ در سه نشست در ریاض شرکت خواهد کرد. نخست نشست مشترک آمریکا و عربستان سعودی، سپس حضور در کنفرانس کشورهای عربی خلیج فارس و سرانجام نشست مشترک آمریکا با سران کشورهای عربی- اسلامی.
دوری از واشنگتن
ترامپ هم اکنون در واشنگتن با مشکلات فراوانی روبرو است. به گفته برخی رسانههای آمریکا، گرچه ترامپ علاقه چندانی به سفرهای خارجی ندارد، اما این بار شادمان است که میتواند از فضای سیاسی واشنگتن فاصله بگیرد.
اتهام روابط پنهانی ترامپ و برخی از مشاورانش با روسیه، برکناری رئیس افبیآی، تعیین بازرس ویژه برای رسیدگی به اتهامات، انتقال اطلاعات محرمانه اسرائیل به روسیه توسط ترامپ، تنها بخشی از مشکلات سیاسی کنونی است که رئیس جمهور آمریکا با آن مواجه است.
کارشناسان سیاسی در واشنگتن تردید دارند که ترامپ قادر به ارائه و پیشبرد یک سیاست خارجی موثر و مشکلگشا در خاورمیانه و جهان باشد. توجه ترامپ بیش از همه معطوف به مشکلات درونی ایالات متحده است.
نگرانی از مضمون سخنرانی ترامپ در عربستان
بنا به برنامه از پیش توافقشده، قرار است ترامپ در عربستان سعودی، یعنی در قلب اسلام پیرامون "اسلام افراطی" و خطرات آن برای آمریکا و جهان سخنرانی کند. ترامپ بارها در کارزارهای تبلیغاتیاش بدون تمایزگذاری میان اسلام و اسلامگرایی "مسلمانان" را خطری برای جامعه آمریکا و کشورهای غربی خوانده بود.
مواضع ترامپ در رابطه با اسلام و مسلمانان هماهنگی کاملی با نظرات مایکل فلین، مشاور سابق امنیتی کاخ سفید و استیو بنن یکی از همکاران و حامیان نزدیک او دارد. این دو بر این باورند که کشورهای غربی درگیر "جنگی جهانی" با اسلام هستند.
بسیاری از سیاستمداران آمریکا نگرانند که سخنرانی ترامپ در عربستان به تنشها میان غرب و کشورهای اسلامی بیفزاید. گفته میشود که طراح سخنرانی ترامپ، استیون میلر است. میلر به همراه بنن از جمله اشخاصی به شمار میآید که در تدوین فرمان ترامپ برای جلوگیری از ورود مسلمان از برخی کشورهای اسلامی به آمریکا نقش داشته است.
در مقابل، مشاور امنیت ملی آمریکا، اچ آر مکمستر در باره مضمون سخنرانی ترامپ گفت: «این سخنان درباره مقابله با دشمن مشترک همه تمدنهاست و در خدمت تحکیم مناسبات آمریکا با شرکای مسلمانش است.»
تحلیلگران سیاسی تاکید میکنند که بدبینی به ترامپ در کشورهای عربی و اسرائیل به مراتب کمتر از کشورهای اروپایی است. دلیل همراهی اغلب کشورهای عربی و اسرائیل با ترامپ به خاطر سیاستهای مشترکی است که آنها علیه ایران دارند. آنچه کشورهای عربی "مداخله ایران" در منطقه میخوانند یکی از موضوعات محوری گفتوگوهای ترامپ با سران کشورهای عربی خواهد بود.
نگرانی از رفتار یا سخنی "نسنجیده"
ترامپ در اروپا در نشست سران ناتو در بروکسل و سپس در جمع گروه هفت درجزیره سیسیل ایتالیا نیز شرکت خواهد جست.
ملاقات ترامپ با شمار زیادی از سران کشورهای جهان در مدتی نسبتاً کوتاه، این نگرانی را در محافل دیپلماتیک آمریکا بوجود آورده که شاید جمله یا کلمهای نسنجیده از سوی او به اعتبار آمریکا لطمه بزند. به گفته رسانههای آمریکا رئیس جمهور این کشور "معمولاً هر چه در سر دارد بر زبان میآورد."
اما ظاهراً ترامپ دستکم میتواند آسوده به عربستان سفر کند. زیرا عادل الجبیر، وزیر خارجه این کشور به عنوان میزبان پیشاپیش اعلام کرده که از "ملانیا ترامپ" با "هر پوششی" در عربستان سعودی استقبال خواهد کرد.