رادیو زمانه: نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران در جلسه علنی یکشنبه، ۲۱ خرداد به یک فوریت بررسی لایحه «اصلاح بخشی از ساختار دولت» رأی دادند. این لایحه هفت‌ماده‌ای سه وزارتخانه ادغام‌شده در دوران دولت دهم را بار دیگر تفکیک می‌کند.
کاهش تعداد وزارت‌خانه‌ها یکی از اهداف برنامه پنجم توسعه و به منظور کوچک‌سازی دولت بوده‌است. محمود احمدی‌نژاد در دومین دوره ریاست‌جمهوری خود پس از انتخابات جنجالی ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ به دنبال ادغام وزارت‌خانه‌ها در یکدیگر بود. بر اساس برنامه پنجم توسعه باید تعداد وزارت‌خانه‌ها از ۲۱ به ۱۷ کاهش می‌یافت که در ابتدا با تصویب تأسیس وزارت ورزش و جوانان، شمار آنها به ۲۲ افزایش یافت. وزارت ورزش و جوانان به حذف سازمان ملی جوانان و ادغام آن در این وزارتخانه انجامید.
طرح اصلی دولت احمدی‌نژاد ایجاد وزارت «امور زیربنایی»، حاصل ادغام سه وزارتخانه «راه و ترابری»، «مسکن و شهرسازی» و «ارتباطات و فناوری اطلاعات» بود که شورای نگهبان در خرداد ۱۳۹۰ آن را مغایر قانون اساسی تشخیص داد.
با این حال، دو وزارتخانه مسکن و شهرسازی و راه و ترابری، و نیز دو وزارتخانه صنایع و معادن با بازرگانی در یکدیگر ادغام شدند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز از ادغام سه وزارتخانه رفاه و تأمین اجتماعی، کار و امور اجتماعی، و تعاون تشکیل شد. محمود احمدی‌نژاد سازمان برنامه و بودجه را نیز پیش از این حذف کرده‌بود.
ادغام وزارت‌خانه‌ها بارها مورد انتقاد واقع شد. با سر کار آمدن حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در سال ۱۳۹۲ نیز بحث تفکیک دوباره وزارت‌خانه‌ها آغاز شد. دولت روحانی سازمان برنامه و بودجه را به ساختار اداری ایران بازگرداند.
در لایحه‌ای که دولت اکنون به مجلس ارائه شده، قرار است تفکیک وزارت‌خانه‌ها به شکل زیر صورت پذیرد:
- تشکیل دوباره وزارت بازرگانی و تفکیک آن از وزارت صنعت و معدن. در ماده ۱ این لایحه آمده: « به منظور توسعه بازرگانی داخلی و خارجی در اقتصاد کشور با تفکیک اهداف، ماموریت‌ها و وظایف مربوط به امور بازرگانی از وزارتخانههای صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی، وزارت بازرگانی تشکیل می‌گردد.»
- تشکیل دوباره وزارت راه و ترابری و تفکیک آن از وزارت مسکن شهرسازی. در ماده ۲ لایحه دولت آمده: « به منظور تمرکز وظایف و ایجاد یکپارچگی و انسجام در حوزه حمل و نقل با تفکیک اهداف، ماموریت‌ها و وظایف مربوط به امور راه و حمل و نقل از وزارت راه و شهرسازی، وزارت راه و ترابری تشکیل می‌گردد.»
- تشکیل دوباره سازمان ملی جوانان و تفکیک آن از وزارت ورزش. در ماده ۳ لایحه دولت آمده: «به منظور ساماندهی امور جوانان و هماهنگ‌سازی اقدامات دستگاههای مسئول در حوزه جوانان، سازمان ملی جوانان با شخصیت حقوقی مستقل و وابسته به ریاست جمهوری» تشکیل می‌شود.
نمایندگان مجلس یکشنبه با ۱۲۴ رأی موافق، ۷۹ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع یک‌فوریت این لایحه را پذیرفتند. بر اساس لایحه دولت، «تکلیف امکانات، تعهدات، نیروی انسانی، تشکیلات پست‌های سازمانی، دارایی‌ها و اموال منقول و غیرمنقول» وزارتخانههای جدید سه‌ماه پس از تصویب تشکیل آنها در مجلس تعیین خواهد شد.
منتقدان این لایحه می‌گویند که تفکیک وزارت‌خانه‌ها بر خلاف کوچک‌سازی دولت، یکی از اهداف برنامه‌های بلندمدت توسعه در ایران است.
