رئیس سازمان غذا و دارو ضمن تاکید بر عدم قانونمند بودن ورود شورای رقابت به موضوع تاسیس داروخانه‌ها، برخی تصورات درباره ایجاد انحصار دارو را "خنده دار" عنوان کرد.
به گزارش ایسنا، دکتر رسول دیناروند با بیان این‌که هدف نظام دارویی در ایران و در جهان، تولید دارو نیست، بلکه نظام دارویی مجموعه‌ای از ضوابط و مقررات و ذینفعان حوزه است، گفت: قانون به صورت شفاف منع کرده که دولت برای فعالیت‌های اقتصادی، به دلیل اشباع بازار انحصار ایجاد کند، ولی ذیل قانون اصل ۴۴، حوزه سلامت را مستثنی ساخته است. سطح بندی خدمات و محدودیت‌های مربوطه در این راستا قابل ارزیابی است. البته در عرصه‌های تولید، واردات و توزیع دارو ما هیچگونه محدودیتی به جز رعایت ضوابط و کسب صلاحیت مطرح نیست.
وی در خصوص این بحث که بازار دارویی در اختیار برخی شرکت‌های بزرگ است، اظهار کرد: در نتیجه هر شرکتی منوط به رعایت ضوابط می‌تواند برای واردات دارو فعالیت کند. طبیعی است که شرکت‌های بزرگ‌تر قدرت بیشتر برای توسعه بازار دارند و ما نمی‌توانیم بازار را به طور مساوی بین عده‌ای تقسیم کنیم.
دیناروند درباره شرکت‌های تولید و توزیع کننده دارو گفت: در تولید دارو نیز بیش از ۱۰۰ شرکت در زمینه تولید فعالیت می‌کنند. در توزیع دارو نیز شرکت‌های متعددی وجود دارد و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. حدود ۱۰ سال پیش، شش شرکت اصلی توزیع دارو داشتیم و در حال حاضر ۵۰ شرکت توزیع دارو داریم. البته بیش از ۸۰ درصد بازار در اختیار همان ۱۰ شرکت توزیع کننده اول است.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: در عرضه دارو نیز هیچ محدودیتی از این نظر که افراد خاصی می‌توانند داروخانه تاسیس کنند وجود ندارد؛ البته رتبه‌بندی و سطح‌بندی خاصی در این زمینه وجود دارد.
وی افزود: هر دارو یا تجهیزات پزشکی که در لیست سازمان غذا و دارو باشد، شرکت‌ها می‌توانند برای واردات آن رقابت کنند. ضوابط ما این‌طور است که همه کالاهای وارداتی سلامت باید ثبت شوند. یعنی هم محل تولید مشخص شود و هم شرایط صدور مجوز در کشور تولیدکننده شفاف باشد. در نتیجه سازنده وقتی می‌خواهد کالایی را عرضه کند، این کالا را مثل سیب و پرتقال عرضه نمی‌کند. بلکه نماینده ویژه‌ای دارد که باید از آن کالا در بازار ایران حفاظت و دفاع کند؛ زیرا مشکلاتی بعد از فروش وجود دارد که صاحب کالا باید پاسخگو باشد.
ورود شورای رقابت به عرصه ارایه مجوز تاسیس داروخانه‌ها قانونی نیست
دیناروند درباره ورود شورای رقابت به مسئله دادن مجوز تاسیس داروخانه‌ها، گفت: معتقدیم ورود شورای رقابت به این عرصه قانونی نیست. حوزه سلامت از این قانون به صراحت خارج شده است. حوزه سلامت شامل کل ارکان آن می‌شود. در حوزه سلامت، نظام عرضه و تقاضا به مفهومی که در بنگاه‌های اقتصادی وجود دارد، معنی ندارد. ما نمی‌توانیم هر تعداد بیمارستان یا مرکز ام آر آی تاسیس کنیم؛ زیرا هزینه‌های القایی وجود دارد و برای جلوگیری از آن باید سطح‌بندی خدمات انجام شود.
وی افزود: این‌که آیا باید تاسیس داروخانه را رها کرد یا خیر، بحث فلسفی دارد و باید از نظر علمی و سیاست‌گذاری در رابطه با آن صحبت شود؛ البته این‌که شورای رقابت می‌تواند وارد این بحث شود به صراحت می‌گویم که خیر. آیین‌نامه‌ای وجود دارد که به موجب آن داروخانه تاسیس می‌شود. قانون تاسیس وزارت بهداشت صراحتا به این وزارت‌خانه اختیار داده که ضوابط مربوط به مراکز پزشکی را تعیین کند.
کاهش واردات دارو و آسیب به منافع برخی‌ها
دیناروند درباره کاهش واردات دارو و استفاده از سیاست واردات موازی گفت: این‌که واردات دارو در سال‌های بحران دارویی مثل ۹۰ و ۹۱ و ۹۲ بیشتر از سال‌های ۹۳ تاکنون بوده، واقعیتی است که نشان می‌دهد هم قیمت‌ها کاهش یافته و هم سیاست واردات موازی در این کاهش موثر بوده است.
وی درباره آمار واردات دارو اظهار کرد: آمار واردات دارو با فروش در بازار متفاوت است. واردات از گمرک خارج و ثبت می‌شود و آمار آن را سازمان غذا و دارو و همچنین گمرک دارند. آمار ما نشان می‌دهد که در سال‌های ۹۳ و ۹۴ جمعا ۲ میلیارد دلار واردات انجام شده است که نسبت به واردات در سال‌های ۹۱ و ۹۲ حدود ۵۰۰ میلیون دلار کاهش واردات وجود داشته که این میزان به منافع عده‌ای آسیب وارد کرده است. این عده پول خرج می‌کنند و البته جوسازی انجام می‌دهند.
واردات داروهای تک نسخه‌ای ممنوع شد
بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، وی که در یک برنامه خبری تلویزیونی صحبت می‌کرد، درباره ممنوعیت واردات داروهای تک نسخه‌ای گفت: سال گذشته در قانون برنامه ششم در مجلس بحث ممنوعیت واردات داروهای تک نسخه‌ای مطرح شد. این داروها در فهرست رسمی داروهای ایران نیستند و به جهت اضطرار و تجویز پزشک وارد می‌شدند.
وی افزود: به محض طرح ممنوعیت واردات این داروها، واردات این موارد را ممنوع کردیم و به هلال احمر اعلام کردیم که آن‌ها این داروها را وارد کنند. در سال ۹۶ با ابلاغ قانون برنامه ششم، واردات داروهای تک نسخه‌ای به طور کامل ممنوع شد.
ادعای اعطای انحصار تولید یک دارو به همسر رییس سازمان غذا و دارو
دیناروند در پاسخ به ادعای اعطای انحصار تولید یک دارو به شرکت همسر خود گفت: ثبت اختراع و دوره انحصار در همه دنیا وجود دارد. می‌گویند شرکت همسر من انحصار تولید یک دارو را گرفته است. اولا این شرکت متعلق به همسر من نیست و یک شرکت دانش بنیان است که بعد از سال‌ها تحقیق فقط یک محصول نانوتکنولوژی را مرکز رشد تولید کرده است. در این شرکت یک محصول دانش بنیان تولید شده که هنوز فروشی در بازار ایران نداشته است. همسر من هم جزو سهام داران کوچک این شرکت است که توسط اعضای هیئت علمی و دانشجویان نخبه تاسیس شده است.
وی افزود:انحصار کوتاه مدت تولید در سال گذشته به هفت محصول مختلف دیگر هم که جنبه نوآوری و اختراع داشتند، داده شد. بعد از این‌که سندیکای صنعت داروسازی جلسه گذاشت، گفتند از این به بعد نمی‌خواهند انحصاری داشته باشند همه انحصارها سال گذشته برداشته شده است. همسر اینجانب از دانشمندان یک درصد برتر بین‌المللی هستند و استاد تمام داروسازی دانشگاه هستند که به همراه همکاران و دانشجویان نخبه خودشان قبل از مسئولیت من درچارچوب سیاست‌های کلی نظام اقدام به تاسیس شرکت دانش بنیان در عرصه تولید داروهای نوین کرده‌اند و هیچگاه سهامدار عمده و یا هیئت مدیره نبوده‌اند.
تصوراتی خنده‌دار
رییس سازمان غذا و دارو گفت: این تصور که در وزارت بهداشت پزشک یا داروسازی حضور دارد و انحصار به وجود می‌آورد، خنده‌دار است. انحصار یعنی این‌که اعلام کنیم اگر شرکتی واردات دارو دارد، هیچ شرکتی نمی‌تواند رقابت کند؛ در حالی‌که این طور نیست. سال گذشته ۲۵۰ شرکت جدید وارد عرصه واردات دارو شدند.
دیناروند گفت: این‌که داروسازان جوان و متقاضیان تاسیس داروخانه وجود دارند، مواردی است که به آن توجه می‌کنیم. در مورد این‌که حتی می‌توانیم اصلاحاتی در ضوابط تاسیس داروخانه داشته باشیم نیز شکی وجود ندارد. نکته این است که ادعا می‌کنیم فاصله بین داروخانه‌ها در هیچ کشوری وجود ندارد؛ در حالی‌که این دو شیوه در بسیاری از کشورها وجود دارد. در فرانسه و آلمان و اتریش و اسپانیا، حد نصاب جمعیت و فاصله در مورد داروخانه‌ها وجود دارد.
بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، معاون وزیر بهداشت ادامه داد: متاسفانه اتفاقی که افتاده این است که وزارت بهداشت به داروسازان مجوز می‌دهد، اما سرمایه‌گذاری نیز وجود دارد. ممکن است این سرمایه‌گذار، روی چندین داروخانه سرمایه‌گذاری کرده باشد، اما وزارت بهداشت آن کسی که مجوز گرفته است را می‌شناسد.
وی با بیان این‌که خدمات سلامت باید در کشور توزیع شود، اظهار کرد: باید در همه جاهایی که خدمات پزشکی وجود دارد، داروخانه هم باشد. اگر ضوابط کامل حذف شود، داروخانه‌ها فقط در نقاط خاصی تجمع می‌کنند و در نتیجه مردم به زحمت می‌افتند. ضوابط می‌گوید در نقاط محروم. نظر شخصی من این است که باید تسهیلات بیشتری در ضوابط گذاشته و سخت‌گیری‌های تاسیس داروخانه کمتر شود.
رییس سازمان غذا و دارو در پایان درباره داروخانه‌های شبانه روزی نیز گفت: این داروخانه‌ها باید یک مسئول فنی اضافه کنند و ما نیز بتوانیم نظارت کنیم. اگر تعداد داروخانه‌های شبانه‌روزی افزایش پیدا کند، باید نظارت‌ها نیز افزایش پیدا کند.
