دویچه وله ـ جلال طالبانی، رئیسجمهور پیشین عراق و دبیرکل حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق روز سهشنبه سوم اکتبر (۱۱ مهر) در بیمارستانی در آلمان درگذشت.
به گزارش تلویزیون دولتی عراق، جلال طالبانی، رئیسجمهور پیشین این کشور و دبیرکل حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق در سن ۸۴ سالگی درگذشته است.
آقای طالبانی از سال ۲۰۱۲ در پی یک سکته مغزی در بیمارستانی در آلمان بستری شد و بارها مورد معالجه قرار گرفت. او از همین زمان عملا از صحنه سیاسی عراق خارج شد.
جلال طالبانی از آوریل ۲۰۰۵ تا ژوئیه ۲۰۱۴ رئیسجمهور عراق بود. او هفتمین رئیسجمهور عراق و دومین رئیسجمهور از زمان سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ بوده است.
طالبانی در سال ۱۳۱۲ (۱۹۳۳) در روستای کلکان کردستان عراق به دنیا آمد. در زندگینامهای که از او منتشر شده است، آمده که او یکی از کردهای ایران است که خانداناش از ایران به عراق مهاجرت کرده بودند. خاندان او به ایل زنگنه تعلق دارد.
بر اساس این زندگینامه، جد این خاندان فردی مشهور به نام ملامحمود زنگنه بوده است و این خاندان پیرو فرقه قادری است.
گفته میشود اجداد پدری جلال طالبانی اصالت ایرانی داشته و از کردهای بوکان بودهاند که در دوره صفویه به عراق مهاجرت کردند.
پیشینه سیاسی
جلال طالبانی در دهه هفتاد میلادی نخست عضو رهبری حزب دمکرات کردستان (KDP) بود. او از این حزب که رهبری آن را ملامصطفی بارزانی برعهده داشت، انشعاب کرد و در پی شکستهای جنبش استقلالطلبی کردها در اواسط دهه هفتاد میلادی (۱۹۷۵)، به همراه گروهی از روشنفکران کرد حزب اتحاد میهنی کردستان عراق (PUK) را پایه گذارد.
این دو حزب تا زمان سرنگونی صدام حسین، دیکتاتور عراق، به رغم اختلافات شدید و درگیریهای مسلحانه میانحزبی، دست به حرکتهای مسلحانه برای استقلال مناطق کردنشین علیه حکومت بغداد زدند.
در پی اعلام "منطقه پرواز ممنوع" در شمال و جنوب عراق از سوی نیروهای ائتلاف در جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۲، انتخابات محلی در کردستان عراق برگزار شد و حزب میهنی به رهبری جلال طالبانی به بیش از ۴۲ درصد آرا دست یافت. از آنجا که هیچیک از دو حزب به اکثریت دست نیافتند، منطقه کردستان عراق میان این دو حزب تقسیم شد که به جنگهای شدید میان این دو حزب انجامید.
در سال ۱۹۹۸ با تلاشهای میانجیگرانه آمریکا چندین نشست میان اعضای ارشد این دو حزب در واشنگتن برگزار شد که به امضای توافقنامه صلح میان مسعود بارزانی و جلال طالبانی انجامید. این توافق در سال ۲۰۰۲ به بالاترین سطح خود رسید، تا جایی که اداره کردستان یکپارچه را در برنامه خود قرار دادند.
تصویری از دهه ۱۹۸۰. از راست: جلال طالبانی، مسعود بارزانی و صادق شرفکندی. صادق شرافکندی، دبیرکل حزب دمکرات کردستان ایران در سپتامبر ۱۹۹۲ در رستوران میکونوس برلین به دست عاملان حکومت وقت ایران به قتل رسید.
منابع کرد میگویند که حزب اتحادیه میهنی کردستان به رهبری کاریزماتیک جلال طالبانی، حزبی با افکار سوسیال دمکرات است و از ۱۵۰هزار عضو و ۲۰هزار نیروی نظامی برخوردار است.
در پی سقوط حکومت صدام حسین، جلال طالبانی پس از غازی مشعل عجیل الیاور، دومین رئیسجمهور عراق است. مشعل عجیل از آوریل ۲۰۰۴ تا آوریل ۲۰۰۵ نخستین رئیسجمهور سنیمذهب پس از صدام حسین بوده است.
با خارج شدن جلال طالبانی از صحنه سیاسی عراق به دلیل بیماری، محمد فؤاد معصوم مقام ریاستجمهوری عراق را برعهده گرفت. او نیز از اعضای ارشد اتحادیه میهنی کردستان عراق است.