رادیو زمانه ـ بنا به برخی گزارشها، مسعود بارزانی، رئیس حکومت اقلیم کردستان عراق به دادگاه عالی فدرال این کشور احضار میشود. همزمان بافل طالبانی، فرزند جلال طالبانی اتهام توافق با تهران و بغداد برای واگذاری کرکوک را رد کرد اما برگزاری همهپرسی را «اشتباهی عظیم» خواند. خبرگزاری «رویترز» نیز به نقل از منابع ناشناس جزئیاتی از دیدار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس پاسداران ایران با رهبری حزب اتحادیه میهنی منتشر کرد.
به گزارش خبرگزاریهای عراق، یک نماینده پارلمان عراق از احضار احتمالی مسعود بارزانی به دادگاه عالی فدرال این کشور خبر داده است.
به ادعای این نماینده که نامش فاش نشده، رئیس حکومت خودمختار اقلیم یکشنبه حکم احضار به دادگاه عالی فدرال عراق را به دلیل افتتاح ۵۵ پرونده قضایی علیه او دریافت میکند.
گفته میشود مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان عراق به برگزاری همهپرسی غیرقانونی، به خطر انداختن امنیت ملی، قاچاق نفت از کشور و دست داشتن در فساد اداری متهم خواهد شد.
این خبر هنوز از سوی هیچ منبع رسمی تأیید نشده است. پیش از این دادگاه قضایی عراق پنجشنبه حکم بازداشت کوسرت رسول، معاون ارشد بارزانی را به دلیل «اهانت به نیروهای مسلح و اقدام تحریکآمیز علیه آنها» صادر کرده بود.
بافل طالبانی: انکار خیانت، انتقاد از حزب دموکرات
مسعود بارزانی از سوی برخی از گروههای کرد نیز به دلیل تصمیم به برگزاری همهپرسی در ۲۵ سپتامبر به انتقاد کشیده شده است.
بافل طالبانی جمعه، ۲۰ اکتبر در گفتوگو با خبرگزاری «فرانس ۲۴» به انتقاد از رهبری حزب دموکرات کردستان، رقیب سنتی این حزب پرداخت و گفت که تصمیم مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان برای برگزاری همهپرسی استقلال در ۲۵ سپتامبر «اشتباهی عظیم» بود.
بافل طالبانی، فرزند جلال طالبانی، رئیس پیشین حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق است که چندی پیش درگذشت.
او در ادامه گفت که کردها باید طرح پیشنهادی ایالات متحده برای برگزاری همهپرسی تا دو سال آینده را میپذیرفتند تا دچار بحران کنونی نشوند.
دوشنبه گذشته ۱۶ اکتبر / ۲۴ مهر ارتش عراق و حشد شعبی کنترل شهر نفتخیز کرکوک را به دست گرفتند و در استان نینوا پیشروی کردند. ارتش عراق دو روز بعد اعلام کرد که به اهداف خود برای عقب راندن کردها از مناطق مورد مناقشه دست یافته است.
این اقدامات در پاسخ به همهپرسی استقلال کردستان صورت گرفت که ۲۵ سپتامبر / ۳ مهر برگزار شد. ۹۲، ۷۳ درصد به جدایی اقلیم از عراق رأی دادند و میزان مشارکت ۷۸ درصد گزارش شد. نخستوزیر عراق سهشنبه گذشته اعلام کرده بود که همهپرسی استقلال کردستان به گذشته تعلق دارد و نتیجه آن دیگر معتبر نیست.
بافل طالبانی در این مصاحبه به صراحت اتهامهای مطرحشده علیه او و رهبری حزب اتحادیه میهنی مبنی بر «خیانت» به کردها و توافق با تهران و بغداد برای واگذاری کرکوک را رد کرد. او گفت که پیشمرگههای اتحادیه میهنی قصد دفاع داشتند و تلفات نیز دادند، اما شمار بالای نیروهای عراقی آنها را به عقبنشینی واداشت.
او خواستار اتحاد کردها برای مذاکره با بغداد شد.
حکومت اقلیم کردستان عراق شنبه موافقت خود را برای مذاکره فوری و بیقیدوشرط با بغداد اعلام کرد.
هشدارهای سلیمانی پیش از عملیات کرکوک
اما خبرگزاری «رویترز» جمعه در گزارشی به نقل از منابع کردی مدعی شد که قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس پاسداران ایران پیش از انجام عملیات اشغال کرکوک توسط نیروهای عراقی، هشدارهای شدیداللحنی به مقامهای اقلیم کردستان داده بود.
یکی از نمایندگان حزب اتحادیه میهنی کردستان به رویترز گفته است که سلیمانی یک روز پیش از آغاز عملیات اشغال کرکوک به دستور حیدرالعبادی، نخستوزیر عراق با رهبران اتحادیه میهنی دیدار کرده بود و پیامی روشن داشت: عقبنشینی کنید یا تهران را به عنوان یک متحد استراتژیک از دست خواهید داد.
به ادعای این عضو اتحادیه میهنی، سلیمانی تلویحاً به خاطره حمله گسترده صدام حسین، رئیسجمهور مخلوع عراق به کردستان در ۱۹۹۱ اشاره کرده است و به رهبران اتحادیه میهنی گفته که «عبادی حمایت تمام قدرتهای منطقهای و کشورهای غربی را به همراه دارد و اگر بخواهد، هیچ چیز او را از عقبراندن دوباره شما به کوهها باز نخواهد داشت.»
او در ادامه توضیح داده که بازدید سلیمانی «برای بخشیدن آخرین فرصت به تصمیمگیران بود تا دست به اشتباهی مهلک نزنند.»
نیروهای پیشمرگه هنگام عملیات برای اشغال کرکوک که عمدتاً بدون درگیری پیش رفت، ادعا کرده بودند که نیروهای ایرانی هدایتگر عملیات نظامی شبهنظامیان شیعه موسوم به حشدالشعبی هستند. ایران این مسئله را تکذیب کرده بود.
تکذیب و تأیید حضور نظامی ایران در عملیات کرکوک
وزارت خارجه عراق نیز شامگاه جمعه با صدور بیانیهای این مسئله را تکذیب کرد و مدعی شد که دولت مرکزی عراق در عملیاتهای چند روز اخیر از هیچ کشور همسایهای کمک نگرفته و هیچ کشوری در عملیاتهای اخیر عراق مشارکت نمیکند.
ارتش عراق با همکاری نیروهای «حشد شعبی» (بسیج مردمی)، شبهنظامیان شیعه تحت حمایت ایران جمعه توانستند پس از سه ساعت درگیری با پیشمرگه، بر آخرین منطقه از استان نفتخیز کرکوک تسلط یابند.
با این حال یک مقام ایرانی نزدیک به حسن روحانی، رئیسجمهوری به رویترز گفته است که «کمک نظامی ایران دیگر رازی پنهان نیست. شما میتوانید تصاویر ژنرال سلیمانی را همهجا در عراق ببینید. علاوه بر مسائل سیاسی، نفت کرکوک نیز عنصری کلیدی برای ایران به عنوان یکی از اعضای اوپک است. کنترل دشمنان ایران بر چاههای نفت آنجا برایمان فاجعهبار خواهد بود.»
محمود هاشمی شاهرودی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران که زاده عراق است، شنبه در نشست این مجمع با اشاره به وقایع اخیر کردستان از قاسم سلیمانی تشکر کرد.
او «رفع فتنه استکبار در جداسازی عراق و خنثی شدن توطئه بدون خونریزی، درگیری، منازعه و با کمترین هزینه را مایه امیدواری» خواند و نقش جمهوری اسلامی «به ویژه سپاه قدس و سردار قاسم سلیمانی» را در «ارتقای امنیت عراق» ستود.
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز شنبه با انتقاد از مسعود بارزانی، رئیس حکومت اقلیم ادعا کرد که «بهتر است همانگونه که پیشمرگهها عمل کردند و عاقلانه از درگیری با نیروهای عراقی اجتناب کردند، سیاستمداران کردستان هم از این موضوع درس بگیرند و در چارچوب قانون اساسی عراق فعالیت کنند.»
با این حال احمدرضا پوردستان، جانشین فرمانده کل ارتش ایران شنبه همکاری ایران و عراق در مورد مسئله اقلیم کردستان را تأیید کرد. او به خبرنگاران گفت که «موضعگیری نظام جمهوری اسلامی ایران در این مورد بسیار خوب بود که به همکاری خوب کشور ما و دولت عراق و در نتیجه نقش بر آب کردن این توطئه منجر شد. این همراهی سبب شد تا آنها از مواضعشان عقبنشینی کنند و امروز یک آرامش مطلوبی در منطقه به وجود بیاید. در روزهای آینده نیز حکومت عراق، استیلای خودش بر این منطقه را بیشتر هم خواهد کرد.»
وزارت خارجه عراق نیز در بیانیه خود تأکید کرده است که عملیات نیروهای عراقی تا کنترل کامل بر مناطق مورد نظرشان ادامه خواهد یافت.