رویداد۲۴- اخبار مهم با سرعت زیاد از عربستان به گوش می‌رسد اما مخلص کلام این است: عربستان در حال نزدیک شدن به یک جنگ گسترده‌تر منطقه‌ای است. و احتمالاً آمریکا کمک کرده که آن‌ها در این مسیر قرار بگیرند.به گزارش رویداد۲۴ به نقل از سی ان بی سی، طی چندین روز گذشته ولیعهد جدید عربستان تحت عنوان برنامه «ضد فساد»، پاک‌سازی گسترده شاهزاده‌ها، وزرا و دیگران در این پادشاهی را آغاز کرده است.
اما این تنها موج اول خبرها از ریاض بوده است. از زمان آغاز این دستگیری‌ها از روز شنبه، سعودی‌ها لفاظی های اتهام‌آمیز خود در قبال همسایگان افزایش داده‌اند. نخست، این پادشاهی ایران را متهم به حمله موشکی به ریاض از یمن کرد. سعودی‌ها این حمله را «حمله مستقیم نظامی ایران» خواندند ک ه «ممکن است اقدام به جنگ» تلقی شود.
دوم، عربستان لبنان را متهم کرد که علیه این کشور اعلام «جنگ» کرده است. این بیانیه باعث شد حتی متحد عربستان و عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر آن‌ها را علناً به آرامش دعوت کند.
شاید سیسی خیلی دیر کرده باشد. چراکه مخرج مشترک تمام این اقدامات عربستان آمادگی بیشتر برای جنگ گسترده‌تر و مستقیم‌تر با ایران به‌منظور کنترل منطقه است. محمد بن سلمان در ماه ژوئن که از سوی پدرش در سمت ارشد خود قرار گرفت، به‌عنوان یک شخصیت جنگ‌طلب جدی علیه ایران شناخته می‌شد. یک ماه پیش از آنکه بن سلمان به‌عنوان ولیعهد معرفی شود، اعلام کرده بود که گفتگوی صلح با ایران غیرممکن است.
اما خط مستقیم این اقدامات فتنه آمیز زودتر از آن آغاز شده و به‌طور مستقیم به کاخ سفید برمی‌گردد. بن سلمان درحالی‌که هنوز معاون ولیعهد بود در ماه مارس سال جاری با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد. در این دیدار آن‌ها علناً اعلام کردند که ایران تهدید اصلی امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه است. این گام نخست بود.
گام دوم سفر ترامپ به عربستان در ماه می برداشته شد. این سفر و دستورکار آن از سوی بن سلمان تنظیم شد و پیروزی بزرگی برای وی محسوب می‌شد. پیام اصلی سفر ترامپ به عربستان این نبود که یک جوان 31 ساله که هنوز ولیعهد هم نشده، برنامه‌ریزی خوبی دارد. بلکه واقعیت اصلی چراغ سبز ترامپ برای استفاده سعودی‌ها از اقدامات جدید جه سرکوب تروریسم در خاورمیانه بود. و به نظر می‌رسد عربستان «تروریسم» را نیروهای برخوردار از حمایت ایران معنا کرد.
گام سوم تقریباً یک ماه بعدازآن دیدار برداشته شد، زمانی که بن سلمان ولیعهد شد.
گام چهارم در ماه سپتامبر برداشته شد، زمانی که بن سلمان به‌طور محرمانه به اسرائیل رفت و در خصوص ایران و دیگر اقدامات همکاری جویانه احتمالی بحث و تبادل نظر کرد. هیچ‌یک از دو طرف به‌طور رسمی این سفر را تأیید نکرده‌اند اما دست‌کم منابع اسرائیلی نشست ماه گذشته را تأیید کرده‌اند.
و حال در گام پنجم قرار داریم، که احتمالاً ترکیبی از پاک‌سازی هرگونه مانع داخلی ممکن به سمت یک اقدام جدی‌تر ضدایرانی و اعتراضات پرسروصدا نسبت به هرگونه تجاوز واقعی یا احتمالی ایران است.
ممکن است گام‌های فوری دیگری هم برداشته شود اما همه می‌توانیم ببینیم که این گام‌ها به چه سمتی می‌روند؛ یک درگیری مستقیم میان ایران و عربستان اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
اگر این درگیری مستقیم رخ دهد، آیا جنگ ایران و عربستان به جنگ نیابتی آمریکا تبدیل می‌شود؟ احتمالاً جواب مثبت است، به‌خصوص زمانی که نکته‌های فوق‌الذکر را در کنار هم قرار دهیم. سؤال سخت‌تر این است که این جنگ قابل‌پیشگیری است یا خیر.
واقعیت این است که ایران و آمریکا حدود 40 سال است که در شرایط جنگ سرد قرار دارند. اما تنفر ایران-سعودی در همین دوره به مراتب شدیدتر بوده است. آن‌ها دو رقیب اصلی در جنگ قدیمی میان سنی و شیعه برای برتری در جهان اسلام هستند. ایران بازیگری با قدرت نظامی بیشتر و عربستان با پول و کنترل بیشتر بر اماکن مقدس اسلامی مانند مکه و مدینه است.
اگر جنگ مستقیم میان این دو کشور رخ دهد، سخت است که آمریکا دست‌کم بدون افزایش حمایت تسلیحاتی و دیگر کمک‌ها بنشیند و نگاه کند. بعد بستگی به متحدان احتمالی ایران مانند روسیه و چین دارد که گام بعدی را بردارند.
هیچ‌یک از این سناریوها آرامش‌بخش نیست. اما مهم است که مانع تفکرات ساده لوحانه رئیس‌جمهور آمریکا و ولیعهد جدید عربستان شد تا با یک درگیری مستقیم شاهد تکرار آنچه طی چند سال اخیر در سوریه و یمن رخ می‌دهد، نباشیم.
مطلب قبلی...
مطلب بعدی...
