زیتون-سینا پاکزاد: دفاع محمد خاتمی از حسن روحانی همانطور که انتظار میرفت با بازتابهای مثبت و منفی فراوانی همراه بود. خاتمی روز چهارشنبه ۲۹ آذرماه گفته بود که از رای به روحانی پشیمان نیست و همچنان قاطعانه از او حمایت میکند.
نشانههای سرخوردگی
حمایت رییسجمهور اسبق ایران از حسن روحانی یکی از عوامل کلیدی در جذب بدنه اجتماعی جریان اصلاحطلب بود که ۲۹ اردیبهشت ماه نام وی را بر برگههای رای نوشتند. حامیان رییسجمهور انتظار داشتند که او در دور دوم صدراتش بر قوه مجریه با اراده بیشتری در مسیر تحقق وعدههای انتخاباتیاش عمل کند.
فریادهای حامیان او در کارزار انتخابات نیز بر محور آزادیهای مدنی و سیاسی بود. روحانی اما به فصله کوتاهی پس از انتخابات به سمت اصولگرایان چرخید و نشانههایی را بروز داد که برای حامیان انتخاباتیاش دلسرد کننده بود.
نزدیکی مواضع او با سپاه پاسداران و عدم انتخاب وزیران زن و نبود اقلیتهای مذهبی در کابینه به همراه سکوتاش در پرونده حصر رهبران جنبش سبز از جمله دلایلی است که بخشی از بدنه اصلاحطلب را نسبت به او سرخورده و تا اندازهای بدگمان کرد.
نشانههای این دلآزردگی را علاوه بر مواضع رسمی چهرههای اصلاحطلب به راحتی میشود در شبکههای اجتماعی نیز دید. جایی که متحدان روحانی در انتخابات از تعلل و بیعملی او و کابینهاش در برآورده کردن شعارهای انتخاباتی ابراز سرخوردگی میکنند.
بودجه؛ جرقه پشیمانی
در این فضای منتقدانه نسبت به عملکرد روحانی است که سخنان تایید آمیز محمد خاتمی درباره دولت واکنش برانگیز شده است.
خاتمی از انتقادها به روحانی با تعبیر «موج تخریبی» یاد کرده و آن را «هدفمند و دسیسهای برنامهریزی شده برای مایوس کردن مردم» نامیده است.
اشاره او به بالا گرفتن بحثی در شبکههای اجتماعی طی هفته گذشته است که برخی از چهرههای سیاسی٬ هنری و ورزشی با انتشار پستهایی با هشتگ پشیمانام٬ به ابراز تاسف از رای خود پرداختند.
بسیاری از کاربران عادی هم در این موج سهیم شدند و دلایل خود را برای ناامیدی از تغییر اوضاع و سادهانگاریشان برای بهبود وضعیت در صورت روی کار آمدن روحانی گفتند.
موج پشیمانی از روحانی پس از آن به راه افتاد که بودجه ارائه شده از سوی دولت به مجلس بیانگر افزایش برخی هزینهها در سال آینده و کاهش برخی خدمات از جمله حذف یارانه حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون بود.
انتقادها به بودجه صرفا از جهت افت وضعیت اقتصادی نیست بلکه معترضان از اختصاص بودجههای کلان به نهادهای مذهبی و افراد متنفذ در سیستم هم به شدت ناراضی هستند و آن را نشانه یاس از اصلاح سیستم مدیریتی کشور عنوان میکنند.
با این حال برخی از حامیان روحانی میگویند که این موج نارضایتی گرچه بر نقاط درستی انگشت میگذارد اما باید در نظر گرفت که انتخابات ریاست جمهوری یک انتخاب در شرایط مطلوب نبوده و حمایت از روحانی در نگرانی از رقیب او صورت گرفته است.
شکافی که ترمیم نشد
استدلالهای دو طرف منازعه درباره دولت روحانی برای همدیگر کاملا آشنا است. ورود خاتمی به این منازعه هم گرجه با هدف دفاع از دولت انجام شده است اما احتمالا به دو قطبی کنونی دامن خواهد زد.
استفاده او از لفظ «دسیسه» برای هدف قرار دادن افرادی که طی روزهای اخیر به موج پشیمانی از رای به روحانی پرداختهاند با حساسیت فراوانی در بین کاربران شبکههای اجتماعی روبرو بوده است.
در بسیاری از پیامهای منتشر شده طی دو روز گذشته میتوان این مفهوم مشترک را دید که تعبیر «دسیسه» را نوعی توهین به منتقدان روحانی تلقی کردهاند.
مهدی محمودیان از فعالان سیاسی اصلاحطلب و حامیان روحانی در واکنشی به اظهارات خاتمی نوشته است که:«با افتخار از اینکه با (تکرار میکنم) خاتمی فعالیت سیاسی میکنم و خواهم کرد از اینکه ایشان از واژه دسیسه برای توصیف منتقدین به دولت روحانی استفاده کرده است متاسفم. با همه وجود آرزو میکنم ایشان از بابت به کار بردن این واژه در برابر منتقدین دولت روحانی عذرخواهی کنند.»
مرجان توحیدی روزنامهنگار و دیگر حامی دولت روحانی هم در توییتی گفته است که:«با همه علاقه و ارادات به سید محمد خاتمی،اما حرف نزدن،نقد نکردن و سکوت کردن و دسیسه خواندن و چشم بسته حمایت کردن،نتیجه مسلوب الاختیار بودن است.انسانیت و اصلاح طلبی به نقد و اراده و اختیار قائم است وگرنه بناینش فروریخته است.» پیامهای مشابه دیگری از سوی افرادی که اصولا حامی دولت روحانی هستند در انتقاد از تعبیر خاتمی منتشر شده است. پیامهایی که نشان میدهد تلاش رییس جمهوری سابق ایران برای ترمیم شکاف روحانی با بدنه اجتماعی اصلاحطلبان نه تنها موفق نبوده بلکه به شکافهای تازهای نیز منجر شده است.