کاووس سیدامامی در زندان کشته شد. او استاد دانشگاه در زمینه جامعه شناسی، عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق بود و بالاخره او همزمان با فعالیت دانشگاهی یک کنشگر فعال محیط زیست ایران و مسئول مؤسسه «حیات وحش میراث پارسیان» بود. بدنبال قتل، ماموران حکومت اسلامی همسر کاووس سیدامامی را جمعه ۱۹ بهمن ۱۳۹۶ احضار میکنند و خبر «خودکشی» و مرگ همسرش را به او اطلاع میدهند. بدنبال این قتل پنهانی مسئولان رژیم ولایت فقیهی بسیجمی شوند تا اذهان مردم را آشفته ساخته و جنایت رژیم را پنهان نمایند. چند روز پیش بود که دادستان تهران از دستگیری هفت «متهم به جاسوسی» خبر داد و گفت: «این افراد در قالب اجرای پروژههای علمی و محیط زیستی نسبت به جمعآوری اطلاعات طبقه بندی کشور در حوزههای استراتژیک اقدام میکردند.». دادستان تهران در پاسخ به این پرسش که آیا دستگیری کاووس سیدامامی ارتباطی با پرونده دستگیریهای اخیر دارد یا خیر؟ او گفت: «این فرد یکی از همان متهمان بوده است و با توجه به اینکه میدانسته اعترافات زیادی هم علیه وی شده و خودش نیز اعترافاتی داشته متاسفانه در زندان دست به خودکشی زده است.». علی شمخانی در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن گفت: «در پشت فعالیتهای مأموران تخصصی برخی از «او ان جی»ها در حوزههایی مانند بهزیستی، زنان، محیط زیست و آب، هالهای از ابهام در ارتباطات وجود دارد که در حال بررسی است.». بدین ترتیب، سرکوب طرفداران محیط زیست بی ارتباط با دستگیری کنشگران جبنش اعتراضی دیماه نیست و افزون برآن، افشاگریهای فعالان محیط زیست برای رژیم یک خطر بزرگ محسوب میشود.
بدنبال این جنایت هولناک، واکنش گستردهای در جامعه بوجود آمد. نماینده مردم تهران خاطرنشان کرد: «اکثر افرادی که بازداشت شدهاند از نخبگان محیط زیست ایران هستند و روی پروژه حفظ یوزپلنگ ایرانی کار میکردند.» این نماینده مردم در مجلس با بیان اینکه این افراد به تعبیر دادستان هنوز متهم بوده و جرمشان احراز نشده، تاکید کرد: «اگر این افراد سنگینترین اتهام را هم داشته باشند اما بازهم مسئولیت حفظ جان متهمان برعهده دستگاه قضایی است. حتی در قانون اساسی متهمی که به حکم قانون محکوم میشود در پناه قانون است و در حدود قانون با او برخورد میشود.» او افزود: «زندانی مطابق آئیننامه زندانها از حقوقی برخوردار است و باید بتواند حداکثر ۴۸ ساعت بعد از بازداشت اتهامش تفهیم و حق برخورداری از وکیل را داشته باشد اما متاسفانه براساس گفته خانواده این افراد تاکنون نتوانستند هیچ ارتباطی با آنها برقرار کرده و وکیل معرفی کنند و این نقض آشکار قانون اساسی و قانون تعیین دادرسی کیفری است.»
قتل سیاسی کاووس سیدامامی اعتراض دانشجویان و محافل دانشگاهی و کنشگران زیست محیطی را بوجود آورد. هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران با انتشار اطلاعیهای نوشت: «دکتر سید کاووس سیدامامی، استاد نام آشنا و معتبر دانشگاه، نه فقط دانشمندی کم نظیر و پژوهشگری کوشا در علم سیاست، که انسانی شریف و اخلاق گرا بود و رشد متوازن در ابعاد مختلف، از وی شخصیتی منحصر بفرد و کم نظیر ساخته بود. ایشان همواره مشارکتی فعال در فعالیتهای علمی و پژوهشی انجمن علوم سیاسی ایران داشت و از حامیان مشفق انجمن بود.»
از جانب انجمن علوم سیاسی ایران، عبدالحسین وهابزاده استاد دانشگاه و فعال محیط زیست در ارتباط با بازداشتهای اخیر خطاب به رئیس سازمان محیط زیست نوشت: «آقای کلانتری! از کی تا به حال سرگین یوز هم جزو اطلاعات طبقه بندی شده است؟ اینان که میبینید، پاکترین و پاکباخته ترین فرزندان این سرزمین، که جز با گیاه و حیوان با چیز دیگری سروکارشان نیست. امیرحسین خالقی، سام رجبی، طاهرقدیریان، هومن جوکار که همه وقت همچون دیوانگان سر در کوه و بیابان دارند تا تکههای از هم گسیخته طبیعت این بوم را شاید حفاظت کنند که زیبنده این برچسبهای ناچسب نیستند. تا دیر نشده و خبرهای هولناکتر از مرگ دکتر کاوس سید امامی عزیز سربرنیاورده کاری بکنید. شما گزینه محیط زیستیها برای تصدی این مسند نبودید اما اکنون که بر آن تکیه زدهاید به حرمت میراثی که حفاظتش برعهده شما نهاده شده از شما توقع اقدامی میرود.»
جمهوری اسلامی یک عامل بزرگ در تخریب محیط زیست و دنیای وحش ایران میباشد. افزایش ویرانگریها و آسیبهای طبیعت ایران بطور عمده نتیجه خرابکاری و عدم لیاقت و فساد دستگاه اداری حکومتی است. خشک شدن زاینده رود و خشک شدن تالاب گاوخونی و خشک شدن چند دریاچه در استان فارس و نیز بحران دریاچه ارومیه و روند مرگبار آن، نتیجه سیاست حکومت است. متخصصان ایران میدانند که از بین بردن منابع آبی مانند تالابها، دریاچهها و رودخانهها در حوضههای آبریز بینالنهرین (میانرودان)، رودهای کرخه و کارون و همچنین تمامی حوضههای آبریز داخلی از دریاچه ارومیه گرفته تا زاینده رود شرقی و بختگان و هامون، یکی از مهمترین عوامل گسترش ریزگردهای آلوده و افزایش بیماریهای مهلک شهروندان است. تخریب محیط زیست و آزاد گذاشتن شکارچیان خدمتگذار مشتریان پولدار، نیز عامل ضربه مهلک به پستانداران و تسهیل انقراض حیوانات مانند یوز، خرس سیاه، پلنگ، قوچ و میش ایرانی است. امروز همه میدانند که یوزپلنگ ایرانی در حال انقراض قطعی است و حکومت ایران کوچکترین اقدام جدی در این زمینه انجام نمیدهد. بودجه ایران بویژه در خدمت فعالیتهای نظامی و جاسوسی و مداخله استعماری در خاورمیانه است، بودجه ایران در خدمت دستگاههای دینی و پخش خرافات و و امامزاده و آخوندسازی است، بودجه ایران در خدمت دستگاه فساد ولایت فقیه و سرداران سپاه و رانت خواران است. بودجه ایران در خدمت محیط زیست ایران نیست و چهل سال تخریب محیط زیست نتیجه سیاست این قدرت دینی است.
چهل سال از تخریب محیط زیست ایران توسط حکومت اسلامی میگذرد و چهل سال است که سرکوب و تهمت و توطئه علیه کنشگران محیط زیست ادامه دارد. اولین بار نیست که حکومت اسلامی دست به جنایت میزند و به دروغ ادعا میکند که فرد دستگیر شده «جاسوس» بوده یا «خودکشی» کرده است. از زمان پیروزی اسلامگرایان در انقلاب ۵۷ تا امروز چندین هزار نفر شکنجه و اعدام شدهاند و تعداد بیشماری در داخل و خارج و در زندان و خارج از زندان ترور شدهاند. تمامی این جنایات بر پایه اتهامهای واهی انجام گرفته و بسیار روشن است که تبهکاران حکومتی هیچ زمانی حقایق را نخواهند گفت. ولی ما میدانیم که این رژیم نفت خوار و آزادی کش و طبیعت کش و اصلاح ناپذیر است، این رژیم ضد محیط زیست ایران است زیرا محیط زیست برای حکومت فرصتی برای غارت است. زندگی انسانی و حفظ محیط زیست، پدیده همبسته و یگانه است. کسانی که از محیط زیست دفاع میکنند از زندگی دفاع میکنند. جمهوری اسلامی علیه دانش انسانی زیست محیطی و جامعه شناسی، علیه مدافعان محیط زیست و علیه زندگی و آزادی ایرانیان است.
جلال ایجادی
جامعه شناس و کارشناس محیط زیست