آمریکا به ظاهر برای عملی کردن وعده خود از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است تا جایی که بسیاری از شرکت‌های اروپایی و آسیایی از هم‌اکنون اعلام کرده‌اند برای آنکه در تیررس مجازات‌های واشنگتن قرار نگیرند فعالیت اقتصادی خود را در ایران متوقف کرده و از این کشور خارج می‌شوند.

این چشم انداز تیره و تار برای وضعیت اقتصادی ایران که با بحران‌های ارزی و تنش‌های اجتماعی ناشی از کمبود امکانات اولیه زندگی در برخی مناطق همراه بوده، با فشارهای سیاسی کاخ سفید می‌رود تا وارد مرحله‌ای نگران کننده تر شود. وعده عملی نشده کشورهای اروپایی برای متقاعد کردن بخش صنعت و تجارت خود به ادامه همکاری با ایران حکایت از سنگینی همین فشارها دارد که تازه ترین نشانه آن انصراف نخست وزیر ژاپن از سفر به ایران است.

دولت ژاپن که پیشتر اعلام کرده بود کاهش یا قطع خرید نفت از ایران بر اقتصاد کشورش تاثیر منفی می‌گذارد حالا از لغو سفر ماه جاری میلادی شینزو آبه به ایران خبر داده است که نمی‌تواند دلیل دیگری جز فشارهای سیاسی آمریکا داشته باشد.

شواهد درست می‌گویند یا آقای روحانی؟

آقای روحانی که مدعی است موضع خصمانه آمریکا بر ضد ایران برای نخستین بار تنها حمایت «یکی دو کشور» را به همراه دارد پیش از این در نشست با ایرانیان مقیم سوئیس گفته بود: «آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند... اگر شما توانستید، این کار را بکنید، تا نتیجه‌اش را ببینید». رئیس جمهوری ایران همچنین در سخنانی به ظاهر تهدید آمیز وعده آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران را غیر ممکن تلقی و تاکید کرده بود: «معنی ندارد نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود».

این در حالیست که بر اساس آخرین گزارش‌ها، چین بزرگترین شریک تجاری و عمده ترین خریدار نفت ایران که می‌تواند از فرصت تحریم‌های آمریکا بر ضد تهران، در کوران رقابت سیاسی و تجاری با واشنگتن از این شرایط بیشترین بهره را ببرد نیز در فهرست تطمیع ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است.

بر این اساس وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که در راستای عملی کردن طرح قطع صادرات نفتی ایران با مقام‌های چینی نیز رایزنی هایی صورت گرفته است. هدرنائورت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به صراحت اعلام کرده است که مایک پمپئو طی روزهای اخیر با همتای چینی‌اش گفتگوهایی داشته که مسئله ایران نیز یکی از مهمترین محورهای آن بوده است.

به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید

در همین راستا پیشتر نیز اعلام شده بود که برخی شرکت‌های چینی که همکاری تجاری گسترده‌ای باغرب دارند پس از خروج آمریکا از برجام کمی «شُل» شده و با احتیاط بیشتری فعالیت خود را در ایران دنبال می‌کنند.

از سوی دیگر برخی گزارش‌ها حاکی از آن است واشنگتن که منصرف کردن همه خریداران نفت ایران را کاری دشوار می‌داند حالا با اندکی نرمش حاضر است با کشورهایی که خرید نفت از ایران را «کاهش» بدهند «به صورت موردی» کار کند.

اگر چه مقام‌های چین هنوز در باره تن دادن به سیاست‌های جدید نفتی آمریکا در قبال ایران به صورت رسمی سخنی نگقته‌اند اما برخی خبرگزاری‌ها از جمله رویترز پیشتر از عدم تضمین چین برای حفظ سطح کنونی خرید نفت از ایران خبر داده بودند.

آنچه تا کنون مسلم شده این است که تنها ترکیه در میان «یکی دو کشور» دارای موضع خصمانه بر ضد ایران جای نمی‌گیرد زیرا آنکارا به صورت رسمی با درخواست آمریکا برای توقف خرید نفت از ایران مخالفت کرده است.