یورونیوز - سال ۱۳۸۴ بهای متوسط هر دلار آمریکا در بازار آزاد تهران ۹۰۴ تومان بود، اما همان ۹۰۴ تومان تحت تاثیر تورم سالانه متوسط قیمت‌ها در ۱۳ سال گذشته چقدر از قدرت خرید خود را از دست داده است؟
به عبارت بهتر، قدرت خرید ۹۰۴ تومان سال ۱۳۸۴ در مهرماه سال ۱۳۹۷ چقدر است؟
پاسخ، ۶ هزار و ۸۰۰ تومان است. این در حالی است که هم اکنون نرخ آزاد برابری هر دلار آمریکا در برابر تومان، حدود ۱۴ هزار است.
این بدان معناست که قدرت خرید دلار در اقتصاد ایران در مقایسه با سال ۱۳۸۴ افزایش یافته یا به تعبیر دیگر افت ارزش برابری ریال ایران در مقابل دلار آمریکا بیش از سطح تورم اقتصاد ایران بوده است.
نمود این افزایش در زندگی روزانه ایرانی‌ها این گونه است که مثلا اگر در مهرماه ۱۳۸۴ با معادل ریالیِ دلار آمریکا می‌شد ۷۵۰ گرم ماست خرید الان با یک دلار آمریکا می‌شود ۲ کیلو و ۴۵۰ گرم ماست خرید.
اما این روند در مورد تمامی اقلام مصرفی خانوار تکرار نشده است. مثلا سیر صعود قیمت سیب‌زمینی از میزان جهش قیمت دلار پیروی کرده و به همین دلیل قدرت خرید دلار در مورد سیب‌زمینی و گوشت گوساله طی ۱۳ سال گذشته ثابت مانده است. در مورد گوشت گوساله و سیب هم رشد قدرت خرید دلار بسیار کم بوده است.
نمونه سبد مصرفی خانوار ایرانی که توسط یورونیوز تهیه شده، شتاب قیمت اقلام مختلف مصرفی را در ۱۳ سال گذشته نشان می‌دهد.
اما سیر تغییر قدرت خرید دلار آمریکا برای این سبد نمونه چگونه بوده است؟ یعنی این که با یک دلار آمریکا در سال ۱۳۸۴ و مهرماه سال ۱۳۹۷ چه میزانی از اقلام یادشده را می‌شد و می‌شود خریداری کرد؟
سبد مصرفی نمونه یورونیوز برای خانوار ایرانی با افزودن نان تکمیل می‌شود. قیمت هر قطعه نان سنگک که در سال ۱۳۸۴، ۵۰ تومان بوده در مهرماه سال ۱۳۹۷ حدود ۸۰۰ تومان است. به این معنا که اگر در سال ۱۳۸۴ با یک دلار آمریکا می‌شد ۱۸ قطعه نان سنگک خرید، الان این تعداد به ۱۷.۵ قطعه رسیده است.
بدین ترتیب نان تنها قلم این سبد است که قدرت خرید دلار برای آن در فاصله دو سال مورد بررسی کاهش یافته است. بنابراین از میان ۱۲ قلم خوراکی که در سبد مورد بررسی قرار دارد، قدرت خرید دلار در برابر ۱۰ قلم آن افزایش یافته است.
