حکومت ایران حامی شبه‌نظامیان منطقه

جیمز ماتیس در ادامه در اشاره به یمن، افزود: «ایران با زیر پا گذاشتن تحریم‌های سازمان ملل، موشک، راکت و دیگر سیستم‌های حمله هوایی در اختیار حوثی‌ها قرار می‌دهد. در ۱۸ ماه گذشته حوثی‌ها بیش از یکصد موشک به سمت پادشاهی سعودی، از جمله به اهداف غیرنظامی چون فرودگاه بین‌المللی ملک خالد پرتاب کرده‌اند؛ موشک‌هایی که توسط ایران در اختیار آنها قرار داده شده است. حمایت ایران از حوثی‌ها مانع دستیابی به صلحی قابل قبول و پایان دادن به جنگی است که مصائب بسیاری را برای غیرنظامیان به دنبال داشته است».

وزیر دفاع آمریکا، جمهوری اسلامی را به همکاری با القاعده نیز متهم ساخت و گفت «این سازمان تروریستی از خاک ایران به عنوان منطقه امن استفاده می‌کند، امری که برای جامعه جهانی قابل پذیرش نیست». جیمز ماتیس ماجراجویی‌های جمهوری اسلامی در آب‌های منطقه را «تهدیدی جدی برای آزادی تردد» در خلیج فارس، دریای عمان و باب‌المندب دانست و گفت «ما در این زمینه نیز سخت در مقابل ایران خواهیم ایستاد». وزیر دفاع دولت دونالد ترامپ به حملات سایبری جمهوری اسلامی علیه کشورهای منطقه و نهاد‌های اقتصادی نیز اشاره کرد و افزود «سیستم موشک‌های بالستیک ایران تهدیدی جدی برای لبنان، سوریه، یمن و دیگر کشورهاست» و ایالات متحده آمریکا قصد ندارد در این زمینه سکوت اختیار کند و واکنشی ار خود نشان ندهد.

نقش ایران و روسیه در سوریه

جیمز ماتیس در صحبت‌هایش در کنفرانس منامه همچنین یادآوری کرد که «اگر رژیم جنایتکار بشار اسد هنوز بر سر کار است، به دلیل حمایت‌های ایران و روسیه است». وزیر دفاع آمریکا افزود «روسیه در ادعای تلاش برای پایان دادن به جنگ در سوریه صادق نیست زیرا اگر چنین می‌بود دست از حمایت رژیمی که دستانش به خون شهروندانش آلوده است، بر می‌داشت». در خاتمه جیمز ماتیس بر لزوم همکاری کشورهای منطقه با جهان آزاد تاکید کرد و گفت «تمام کشورهایی که به حکومت قانون و صلح اعتقاد دارند باید در همکاری با یکدیگر با این چالش‌ها مقابله کنند». این همکاری، به گفته این مقام آمریکایی، باید در زمینه‌های مختلف از جمله نظامی و امنیتی باشد «تا بتواند ایدئولوژی‌های افراطی و تروریسم را در منطقه شکست دهد و راه را برای صلح و توسعه هموار سازد».

جیمز ماتیس در پاسخ به پرسشی در رابطه با تحریم‌های جدید آمریکا در قبال جمهوری اسلامی، گفت «ما فکر نمی‌کنیم که رژیم کنونی در ایران مردمش را نمایندگی کند، زیرا شک نداریم که مردم این کشور خواهان صلح و زندگی مسالمت‌آمیز با همسایگان خود هستند، بنابراین اگر ایران تلاش کند به آغوش جامعه جهانی بازگردد و دست از ماجراجویی‌های کنونی‌اش بردارد، بدون شک ما در رابطه با تحریم‌ها تجدید نظر خواهیم کرد. ولی برای تجدید نظر باید شاهد تغییرات جدی باشیم و نه وعده‌های پوچ تغییراتی که هرگز اجرا نخواهند شد».

حمایت جمهوری اسلامی از حوثی‌های یمن

خالد بن‌احمد آل‌خلیفه، وزیر خارجه بحرین نیز بخشی از سخنرانی‌اش در کنفرانس منامه را به عملکرد جمهوری اسلامی در منطقه اختصاص داد و از یمن به عنوان «آخرین قربانی سیاست‌های سلطه‌گرانه جمهوری اسلامی در منطقه» نام برد. این مقام بحرینی حمایت جمهوری اسلامی از شبه‌نظامیان حوثی را «علت اصلی ادامه جنگ در یمن و عدم بازگشت شورشیان به میز مذاکره» خواند، و افزود «دخالت‌های ایران در امور داخلی یمن دلیل اصلی زیر پا گذاردن توافق سال ۲۰۱۲ و اسلحه به دست گرفتن حوثی‌ها است».

وزیر خارجه بحرین افزود «حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های تروریستی در عراق و لبنان نیز بزرگترین سد در مقابل تلاش‌های دولت‌های این دو کشور برای خروج از بحران‌هایی است که با آنها دست به گریبان هستند». گروه‌هایی که در عراق و لبنان علیه بازگشت ثبات به این دو کشور فعال هستند، به گفته وزیر خارجه بحرین، «اجرای اوامر تهران و وفاداری به جمهوری اسلامی را بر منافع ملی‌شان ترجیح می‌دهند. گروه‌هایی چون حزب‌الله لبنان کشور خودشان را به پایگاهی برای بی‌ثباتی در منطقه در جهت منافع جمهوری اسلامی تبدیل کرده‌اند».

عادل الجبیر، وزیر خارجه پادشاهی سعودی، با وجود اینکه در این کنفرانس برای قتل جمال خاشقجی در کنسولگری کشورش در استانبول تحت فشار قرار داشت، بخشی از صحبت‌هایش را به عملکرد جمهوری اسلامی اختصاص داد و از این کشور به عنوان «نماد تاریکی» نام برد. وزیر خارجه پادشاهی سعودی تمامی مشکلات کنونی خاورمیانه را به گردن جمهوری اسلامی انداخت و گفت «منشاء آنچه امروز در منطقه شاهد هستیم، انقلاب خمینی در سال ۱۹۷۹ است که فرقه‌گرایی، تروریسم و خشونت‌ را رواج داد». سیاستی که به گفته عادل الجبیر «بی‌وقفه ادامه پیدا کرد و ما امروز بهای سنگینی برای آن می‌پردازیم».

جمهوری اسلامی منشاء بی‌ثباتی در منطقه

َعادل الجبیر در ادامه گفت «اگر در گذشته کشورهای خارج از منطقه با دخالت‌هایشان بحران‌آفرینی می‌کردند، امروز از سوریه تا عراق، از یمن تا لیبی و حتا کشورهای ساحل آفریقا نیز درگیر بحران‌هایی هستند که بازیگران منطقه‌ای و در رأس آنها جمهوری اسلامی آفریده‌اند. بحران‌هایی که هدف آنها تغییر نظم کنونی است». سرنخ تمام گروه‌هایی را که در خاورمیانه و آفریقا «از حزب‌الله لبنان تا حوثی‌ها یمن، از طالبان در افغانستان و بوکوحرام در آفریقا بحران‌آفرینی می‌کنند»، به گفته این مقام سعودی باید «در تهران جستجو کرد». وزیر خارجه پادشاهی سعودی البته دولت باراک اوباما را نیز در گسترش نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه بی‌تقصیر نمی‌داند، ولی معتقد است که با روی کار آمدن دونالد ترامپ وضعیت تغییر کرده است: «ما در دو سال گذشته توانستیم رژیم ایران را در جهان اسلام و در آفریقا منزوی کنیم و امروز شمار دوستان جمهوری اسلامی کمتر از انگشتان یک دست هستند».

عادل الجبیر در ادامه صحبت‌هایش گفت «جمهوری اسلامی امروز در مقابل یک دوراهی قرار دارد. اگر نخواهد هزینه سنگینی پرداخت کند و عضو قابل احترامی در جامعه جهانی باشد باید فعالیت‌های هسته‌ای خود را کاملا به فراموشی بسپارد، برنامه‌های موشکی‌اش را متوقف کند، دست از حمایت از گروه‌های تروریستی چون حزب‌الله لبنان بردارد و در امور داخلی دیگر کشورهای منطقه چون یمن، لبنان یا عراق دخالت نکند».

تحریم‌ها دولت روحانی را تضعیف خواهد کرد

دیوید گوردون مشاور اقتصادی انستیتوی بین‌المللی پژوهش‌های امنیتی لندن، در کنفرانس منامه در اشاره به تحریم‌های آمریکا که از ۱۴ آبان اجرایی خواهند شد، گفت «راهکارهایی که اروپا، چین و روسیه برای کاهش اثرات این تحریم‌ها تا کنون ارائه داده‌اند نتیجه محسوسی نخواهد داد». این کارشناس اقتصادی معتقد است «اجرای این تحریم‌ها و ناتوانی اروپا برای مقابله با آنها ضربه سختی به دولت حسن روحانی وارد خواهد کرد و بر قدرت سپاه پاسداران خواهد افزود». دیوید گوردون معتقد است که اجرایی شدن تحریم‌های نفتی «تنش در خاورمیانه، به ویژه در یمن و لبنان را افزایش خواهد داد». این کارشناس بریتانیایی معتقد است که تنش بین جمهوری اسلامی و اسرائیل بالا خواهد گرفت «اگرچه ایرانی‌ها به خوبی به برتری نظامی اسرائیل و توانایی این کشور در حملات هوایی در خاک سوریه واقف هستند».

کوری شیک، مدیر اجرایی انستیتوی بین‌المللی پژوهش‌های امنیتی، در جمعبندی پایانی کنفرانس منامه، ابراز امیدواری کرد که سیاست‌های پیشگیرانه کاخ سفید بتواند جمهوری اسلامی را وادار به عقب‌نشینی کند. کوری شیک گفت «دولت جدید آمریکا به حرف‌هایی که می‌زند عمل می‌کند. بمباران مراکز تولید تسلیحات شیمیایی در سوریه پس از آنکه رژیم این کشور مجددا از آن علیه شهروندانش استفاده کرد، نشان داد که آمریکای ترامپ با آمریکای اوباما، که تهدید می‌کرد ولی به آنها عمل نمی‌کرد، تفاوت دارد. بنابراین اگر جمهوری اسلامی مثلا تهدید بستن تنگه هرمز را عملی کند، این رفتار با واکنش سختی روبرو خواهد شد و بی‌پاسخ نخواهد ماند».

در کنفرانس منامه وزرای دفاع ایتالیا و آلمان نیز از جمله سخنرانان بودند، ولی هیچکدام در صحبت‌هایشان اشاره‌ای به جمهوری اسلامی نکردند. الیزابت ترنتا وزیر دفاع ایتالیا ضمن تاکید بر بی‌طرفی کشورش در بحران‌هایی چون یمن، ابراز امیدواری کرد که حزب‌الله لبنان پیشنهاد خلع سلاح اروپا را بپذیرد و تنها به عنوان یک نیروی سیاسی به فعالیت‌های خود ادامه دهد.

اورسولا فون‌درلاین وزیر دفاع آلمان نیز تنها به لزوم ادامه مبارزه با داعش اشاره کرد و حتا از پاسخگویی به یرسشی در مورد سیاست‌های جمهوری اسلامی در منطقه نیز طفره رفت.